Vlerde Jaargang, Nr 7 PR1JS: 5 CENTIEME» 15 Juni 1918 . ,\siONNP.MfiNTSPR!J; ; fer jaar 3 ■V«>r 6 uiaanden 1.7g Voor 3 maanden . ONS LAND = "E^A" VUUK ftfci VLAAMSÇfili VOLK \*>-a icîuHjlt Jf! (es tnrccle v*b be» bit-OpJïfîrilMj rit lie heti BOODI-.STHl t S. (4. V NTV tllft. « STAATKUNDE £ WETENSCHAP - .—-j. ^avac, 1. ^ KUNST " g««sag.AJg^iajt3-vi. .v*r. rr-KWT.WiiamGBgjaftaia mu i ■! toone'el" : TIMirilllIll Hlllll'l II l — IM II H III ■■■■Il IIIIIIIII ' L ETT E R KU N D fc" Er is niets veranderd In Havere is dus een minister heen-gegaan en een ander is gekomen. Voor j Vlaanderen is mets veranderd. In de piaats van den i' ransch-Beigischen, kierikalen, Kempischen kasteeiheer dé Broqueviiie, die Beigië tôt zijn ramp minister-voorzitter had, fungeert thans de leliaart Cooreman. Cooreman, zooais zijn naam het aanduidt, is Vlaming en meer dan dat, hij is een zoon van het fiere Gent, dat altijd, zoolang het waariijk Viaamsch was, voor het vaderland, — hoe kiein dan 00k, — aile offers wist te brengen, maar nooit bukken kon. Het leef-de veeleer met de roemrijke eer gebro-ken te zijn dan met de schande van te bukken. Cooreman behoort niet tôt het ras der fiere Gentenaars. Hij kàn bukken ! En zijn poiitiek bestaat er in an-dere Vlamingen evenals hij te doen )ukken. Want t is zoo zwaar alîeen le schande te dragen dat men zich van :ijn stam heeft losgemaakt om vreem-ie kultuur te huldigen. En behendig is hij in heel zijn poiitiek. Zijn behen-iigheid is zijn gevaarïijkst wapen. Hij werpt onzichtbare netten uit en als îijn slachtoffers in de mazen van zijn nooie frazen en sier.ijke zinswendin-?en gevangen zijn, komt de Leliaert iiaar voren... en doodî Vlamingen, die meenen gestreeid te zijn. Vlamingen, waakt! de Broqueviiie vas onze vijand ; maar zijn plompe on_ )ehendigheid,zijn manier om... op zijn kigisch... het tijgertje te speien, naaklen hem weinig gevaarhjk. De >aron... minister op rust was a^s de (atelsiangen. iVlen hoorde hem nade-;en. De meuwe minister behoort tôt :en ander ras. Hij kent terdege de unst van verschalken. £n de laatste iliensieven hebben ons geieerd wat aktor van beteekenis de verschalking s. Clemenceau kan er over meepra-en ...en weliicht de Broqueviiie 00k. Het 7ete.itje van dien armen minis-er had al zoo dikwijis overgeheid. De nan had wezenlijke evenwichtsoefe-ingen te maken om er niet af te glij-en.Om het telkens terug horizontaal te lijgen was hij verplicht een heele boel îenschen, die heelemaal zijn vrien-en niet waren en 00k onze vrienden iet, ter hulp te roepen. En 't wil ons îeschijnen dat de met staal-omkleedde uist van Hindenburg plots neerbeu-end op het Fransche front aan den (amenweg de golvingen teweegbracht jan een rets vallen in een kikvorschen-leersch. Een natrillertje ervan, ergens l het Noordwesten.was voldoendeom Et brooze ministerzetelke van het lein, klein Kempisch baronnetje te j>en kantelen. Want het gaat om « les méthodes Juvernementales ». De regeermg van ë Broqueviiie, die wij sedert jaar en p? voor Beigië schandelijk en scha-flijk vinden, wordt in de hoogste po-lieke kringen in Havere eveneens Ihadelijk gevonden. En de Broque-l'.e mag gaan... met als troostertje... en titel van Staatsminister. Of rie aktivistische poiitiek daartoe Ijfferlragen heeft ? Wie zal er ooit aan (fijfelen kunnen ? 't Is voldoende na te gaan hoe de houding van de Broqueviiie tegenover het aktivisme was tôt op den dag van zijn... valietje om het heeiemaai te vatten. bedert het ontstaan van het aktivisme heeft de Beigische regeermg dne houdingen aangenomen. De eerste was de hoog-nartige : zij negeerde de verraders ; de tweede, de boosaardige, zij strarte de Vlamingen ; de der de is de gemepige : zij voelt dat 't een noch' 't ander iukt, dat gebeurtenissen en gedachtenstroo-mingen haar boven het hooîd wassen; dat Vlamingen en Waien hetverfoeien ianger Beigen te zijn ais ze met eere kunnen zijn wat God hen schiep... zonder heeiemaai van de strafren af te zien. zendt ze volks ( ?) veitegenwoor-digers het federalisme in Zwitserland bestudeeren. Nu is het oogenblik van den grooten poiicieken strijd begonnen. Terwijl in heel Germaansch Europa er een groote sympathiestrooming ontstaat ten gun-ste van de Viamingen ,die in het Wes-ten de moeilijke roi vervullen van de volkeren, die in het Oosten al reeds door opstanding tôt po itieke zelfstan-digheid kwamen, terwijl Vlaanderen van zwaartillender beteekenis wordt van het Europeesche evenwicht en Duitschland zeer goed zijn belang be-grijpt, terwijl Havere dat ailes weet, zendt het de Broqueviiie wandelen en noemt het Cooreman, de Leliaert, die zich niet heeiemaai als du.sdanig zal voordoen. Het komt er nogmaals op aan Vlamingen voor Beigië te vangen, Vlamingen. die toch zoo gemakkelijk te vangen zijn. Denk aan van Cauwe-laert bij de leger- en de schoolwet ! Ivu meer aan ooit moet er geûaan women gemaa^t met ae vvooraenpoii-tieii.. Ane Viaiiiiiigen gaan ctesaan-gaaride t aKkoora. lji. v^iaus, ae ge-Kenae partijganger van net leaciaai t>Sigie, lie-en. pets 111 een goeu-toege-juicine reae, eveneens gewezen op ae nooazaiîenjKneid van over te gaan tôt de deugauoende aaaen-poiitoeîi. net oogenbuic is gunstig, maar nooit was het uur zoo veeieiscnend. De V îaam-sche àaad is regeiaarster tôt zeits van de riayersche poiitiek. Uit dezen tijd, door eenhèid, moet Viaanderen, tôt zeifstandigheid komen. Denii er om, Vlamingen van deze zijde van den Ijzer, dat de Vlamingen, marteiaars langs gene zijde van Jen Ijzer in de kerenen der Beigische poiitiek, het.oog hoopvol op U hebben gericht... De Viaamsche daad alleen kan ze redden. Maak dat geen Cooreman door fluwee-noodzakeiijkheid om over te gaan tôt kracht verminderen kan. Denkt er om dat in Havere niets veranderd is... ver-schooning, dat de toestand zoo gewij-7igd is dat meer dan ooit, om te be-letten dat wij verschalkt worden, het noodig wordt de faktor van de verschalking als element van ons offensief tegen Cooreman'scne praktijken te ge-bruiken.Vlamingen, waakt ! Vlamingen, werkt! Vlamingen, weinig woorden ; groote, goede, Viaamsche daden ! George P. M. ROOSE. I "Ware Beigen" len het Viaamsc he Rt e ht BNiet van gister is Ons Lcnd tôt het Bsluit gekomen dat Beigië en Vlaan-Bren vijandig tegenover elkander »an. Eenmaal dat feit vastgesteld, ■eft het blad, zeer logisch hande-■nd, zijn konk'uziën getrokken en is ■e strijd tégen Beigië aangegaan. ■Voor ons immers moet Vlaanderen Bred, ons vaderland, en mag Beigië, K' diplomatisch samengebrachte van gerust verdwijnen. Overtuigd ■s we zijn dat zelfs de naam ^Beigië B'aar oplevert en geenszins fier op naam, dienend om den veel W ooneren en beteekenisvoller naam ■'aanrleren te verdonkermanen, heb-Bn wij de stemming van den Raad Bn Vlaanderen, die opruimmg van Bi naam hield, goedgekeurd en toe-Buicht. Anderen nog dan wij^heb-Ba er een waarachtig belang bij dat Vn~ naam verdwijne. Heden dient hij B^hts als diplomatisch wapen te.cen Bj'tschland in de handen van de En-B1-'. en bizonderlijk van Engeland, H&t. ^ 3 « tton TrariQ- vaal, Orange-Vrijstaat, Egypte, Indië, Ierland, Griekeniand, Holland, luia aan t bruilen valt, om heel de wereld te overschreeuwen en te overbluffen : « Beigië ! Beigië ! ! Beigië ! ! ! » Intusschen moet tôt ze Js onze uitge-sproken vijand, baron de Broqueviiie, omdat hij niet meer Belgischgezind ge-noeg is, wijl hij zich tôt toegevingen aan de Vlamingen verplicht ziet^om te ontsnappen aan de grootsche schande die een regeering treffen kan, piaats ruimen voor ccn meer (( palingacntig » Onder d Broqueviiie nochtans sprak men van het grooter Beigië en in de N. R. C. van 18 Mei 1.1. konden we nog lezen : « Het vierde nummer van La Revue Belge, het nieuwe Beigische tijdschrirt, dat sinds 15 Januari te • arijs ver-schijnt. bevat het eerste deel van een artikpl van een Be^isch-Fransch publi-cist Dumont-Wilden, die in Fransche bladen al vaak een zeer nauwe poli-tîeke aansluiting van Beigië bij rrank- rijk voor na den oorlog aanbevolen had. » Onder den titel « Le bloc occidental France-Belgique et Angleterre», predikt hij het sluiten van een vast verbond tusschen Frankrijk en Engeland ; daarbij zal het nieuwe Frankrijk echter zijn natuur'ijke grenzen moeten herwonnen hebben, en opnieuw toute l ancienne Gaule omvatten. D.t Oude Gallië cmvatte Beigië en de Rijnlan-den : Beigië echter kan nu niet meer bij Frankrijk worden inpelijfd — de Frgnschen zelf hebben d?arvoor te grooten eerbied voor het kleine held-haftige land — het zal ze'fst^nd'g blij-ven, maar ten nsuwste verbonden op militair en poiitiek gebied. » Wat v/el zeer klaar is voor eenieder die lezen kan en weet wat woorden be-teekenen.Voor ons, Vlamingen, beteekent dat nieuwe Be'gië min noch meer dan den dood van Viaanderen. Maar dàt nu wordt door Beigen toe-gejuichd.Vlaanderen dood beteekent immers een onverdeelbaar en één Beigië; — en welke Belg zou daarbi; niet juichen al moest rlnn 00k de laatste Vlaming van razernij sterven ? * * * De Broqueviiie niet meer Belgischgezind genoeg! We moeten het wel gelooven ! De man wordt aan de deur gezet. Een voorsmaakje voor ons, die heeiemaai niet Belgischgezind zijn. Denk er om dat in de laatste dagen, ter wille van fei*en, die zich aan het front voordoen, uit vrees voor ergere gebëiirtemssen, die de zwakhe'd van . het Belgisch systeem wereldkundig zoudeii maken. de inrichting van Vîaamsr.hè en Waalsche rep'menten ter sprgVe is ge-'omen. Wij lezen in Vrij Beigië van 17 Mei * 18 : « VOOR VLAAMSCHE EENHE-DEN. — Wij lezen in De Stem uit Beigië van 19 April : » In Ons Vaderland van 7 A_pril, laat de censuur de volgcnde regi^en door, plus enkele andere wier zin ver-nietigd is door 't schrappen : <( Naar het schijnt wordt het vraag-punt Waalsche en Viaamsche regi-menten te scheppen. nu 00k in ons mi-nisterie in aanmerking genomen. Ze-kere bîaden hebben reeds een veld-tocht begonnen om dien uitdrukkelij-ken wensch van onze Ijzerksrels te bekampen. Wij zullen aan de censuur vragen of onze artikels, die als antwoord op die aanvallen verschenen, nu 00k mogen verschijnen, want we zien dat er ein-delijk over de kwestie mag geredetwist worden. De redens die we aan te brengen hebben om onze zienswijze te staven, zijn niet van aard om zekere menschen te behagen. Vooralsnog zu'len wij ons bepalen bij dees enkele punten: 1. De groote meerderheid der solda-ten zijn partijgarfers van de indr-eling van 't leger in Viaamsche en Waal-sche re<?imenten. 2. Wij vragen aan de regeermg een onderzoekskommissie in te stellen be-staande uit bevoeode personen. Wij vragen aan de Walen broederîijk en zonder achterdocht onze pogingen te steunen. 3. Er kan geen spraak zijn aan de militaire overheid de beslissing in deze zask te Jaten. Wij hopen dat de censuur ons al deze punten zal l?fen bespreken en de welke de vijandehike pers er zal we-ten tegen in te brengen. Wii dnen aan onze tegenstr^vers vr'endelijk oomerken dat het soldaten zijn uit de loopgraven. die al het on-houdbare van den hnidigen toestand kennen en ondervonden hebben, die aan het woord zijn. Wij verwijzen de bevoe<?de overheid naar de talrn'Ve wilsuitdrukkin-pen, welke door de Vlamingen aan 't front gegeven ziin.» Op 21 Mei 1918 valt het Belgisch Dagblad daarop uit : « GEEN WAÀLSCHE en VLAAM SCHE REGIMENTEN. — Dr. Van de Perre, gewezen arts van het ge-sticht voor zinneloozen te Mortsel, en van Cauwelaerts luitenant in Engeland acht het in de Stem uit Bslgië mogelijk dat het vraagstuk van Viaamsche en Waalsche regimenten bij de regeering in overweging is en verzekert dat de groote meerderheid der soldaten voor de indeeling van 't leger in Viaamsche en Waalsche regimenten is. In overweging is nog geen synoniem van aangenomen. i egen de ras-en taalverdeeling van ons leger zullen de Beigen zich tôt het uiterste verzetten. Weè de ministers, wee de regeering die op eigen houtje, zonder het volk te raadp.egen zeli de poiitiek van scheuring en scheiding zouden iniei-den.Het plan is des te verderfelijker daar het uitgaat van anti-mihtaristische Ka-merieden, gekozenen van het iNiemand gedwongen Soidaat, zoûals van Cau-weiaert en Van de Perre. vVe vestigen hierop de aandacht van aile patriotten en we stellen de vraag : « Is het geen tijd dal wij een bond vormen om ons leger te beschermen tegen de aanslagen der anti-miiitaris-ten en scheurmakers ?» Wij stel:en de vraag aan a!ie vrienden van ons leger. Wat de bewering van de Stem uit Beigië betreft, al3 zou de groote meerderheid der soldaten voor de indeeling van 't leger in Viaamsche en Waalsche regimenten zijn, dat is louter uit den diiim gezogen. Wie 's lands weerkracht wil ver-zwakken is de vijand van Beigië en moet als dusdanig bekampt worden. » Deze onzm is het wederleggen nier waard ; de Beigische haat waaiend van uit deze regelen tégen het Viaamsche Recht maakt aile wederlegging dubbel overbodig. Met een zaak kunnen we nochtans t'akkoerd gaan. 't Is niet goed 's lands weermacht te verdeelen. Maar voor Beigië gaat het niet over 's lands weermacht te spreken. Beigië is een staat, geen waarachtig land, omvat-tend twee volkeren, Waarvan 't eene aile natuurhike rechten moet afleggen om Belg te kunnen worden. Daarvoor bedanken wij, Vlanvngen, met aller-hoogste hooghartigheid en aangezien wij als Vlamingen nooit Beigen kunnen zijn, eischen wii Vlamingen te blijven ,zonder ooit Beigen te worden. ONS LAND. ÏW 'Txzjsrj* - - - ■ —- VOOR YREDE « Motu Proprio » Vau Zijse HciiijjjeiJ iaus iienediktus XV Het vierde jaar loopt ten einde sinds het oogenblik waaiop, bijua op het oe^in van ûen oui.oâ, vv ij ^anai-ii biaueituti aen laat van het UppcrpnesleraniDi aan-vaa.-daen. Uedurende al ue/:en njU is lie oor-lo^swOLde verre van zicli te stnien, s-etnis aiLiid liix>^er ^eate^en, en de tlroeienis van Ons vadeni|k nart neeit jj.een eniieien stoud ruât kunnen neooen. iéfienover Ue bLliruioa-rende onheilen, ten^e\oij,e aezer tra>;iacne ontwikkciinx der ^eDouueaiiien opfienoopt, vueiden Wij met a.ieen aen ^emeeriacnappe-iijlien an^st, aerwijze tlat we met bint irau-wèis kunaen zejy-cn : « Wie wordt er zwak zonder liât 11c het worde ; wie is er f,eérf,erd zonder dat ik er om brande van droeilieid i » (2 Cor. li 2a), maar terzehderujd h'eOben \vij ailes ycaaan wat Uns mo^elijK was om ta ^ehoorzamen aan liet^ene Ons het be\vust-zijn van Onze apostelijke piicht en de chris-te.iike lieide ingaven. De toestand waarin Wij Ons bevinden is thans. dusdanig, dat hij Ons dien van den ouUen komng jozaphat heruinert, toen hij, te nndden van an^stwekkende moeiiijKheden uitriep : « Heer Ood onzer Vadaren, uii zijt (_rod in den hemei en mtester over al de nj-ken uer volkeren. in Uwe hand be\indeni zich de kracht en de macht, en niemand zou" U kunnen weerstaan. Wij zullen onze stem-rnen tôt U verhelten in onze beproevin^en, Oij zult ons verhooren en zult ons redden » (2 i'aral. 2U-6-9). Heer, Gij zijt ons opperste toevluchtsoord ! Daarom is het dat wij ons in de handen Geds bevelen, die de harten der njenschen en den loop der gebeurtenissen leidt. Wij verwachlen nog slechis van Hem alleén het einde van deze schrikkelijlte "laag, dat Hij de geteisterde wereld zijnen vrede gevènd, zoo haa^t mogelijk het rijk der lieide en der gerechtigheid onder de menschen her-stellc.Aiaar vôôr ailes gaat het er om de gram-schap Gods te stillen, die beleedigd is door de zoo algemeene en zoo groote verdorvenheid en de zoo talrijke zonden. Ootmoedige en dringende gebeden zullen in deze omstandig-heden van zeer groote werkdadi£jheid zijn, indien zij begeleid zijn van volharding en be-trouwen. Evenwel is het heilig Misoiier nog doeltreffender om ons de hemelsche s^enade gunstig te maken, want het draagt op aan God den Vader het offer van Hem, die zich zelve len beste heeft gegeven voor de yerlos-sing van al'en en die altijd leeft om in ons voordeel tusschen te komen. Wel te recht dus schrijft de Kerk aan a)le zielcnherders voor, op zekere bepaalde dagen de Mis voor de noodwendigheden van het christene volk op te dragen. Mcdelijdensvolle Moeder, wil de Kerk op deze dagen de hemelsche barmhar-tigheid op een bijzondere wijze afsmeeken voor de noodwendigheden harer kinderen. Dal aile priesters, were'dlijke- en ordens-geestelijken, weten daarenboven dat zij Ons cene zeer groote vreugde zullen verschaffen, door op dien dag in het opdragen der heilige Mis hunne inzichten met de onze te vereeni-gen, zoo zal de gansche katholiefce geeste-lijkhoid, vereenigd met haar hoogste opper-hoofd, op aile altaren het offerlam der barm-hartigheid en der liefde opdragen, en zij zal het hart Gods geweld aandoen. Des te grooter zal dan Onze hoop zijn den wensch van Koning David zich te zien verwezenlijken, die hoden den zucht der volkeren is : «De Perechtigheid en de vrede hebben mekaar den kus gegeven ! » Eenige beknopte bewerkingeti betrekkir. hebbende toi het a Motu Ffiroprio » vr ■ ■ Z. H. Paus Bcnedïkius XV. ' Wij deelden hierboven eene Viaamsche vertaling rnede van het « Motu Proprio » dat de ii Vader zij ne verhevene zenUing als plaatsvervanger van Christus Vrcdevorst on aarde — bewust, aan de gansche christenlieid komt te verkondigen. Het blijkt ons niet ongeraden op de beteekenis van dit doku-ment te wijzen. De herhaalde nogingen van Z. H. Paus Iîenediktus XV, om de volkeren, door vader-lijke raadgevingen en smeekb°den, tôt gerechtigheid, vrede en broederlijkheid te be-wegen, bleven tôt nu vruehteloos, daar men ziine verhevene inzichten in de « Entente-rniddens » miskende en misduidde. Nu laat lui de stem van den hooghartig-onpartijdi-gen, maar steeds toch menschelijken, rard-K_ever zwijgen, om die van den Ùodsgezant, die van den Obt>erprieslct le verhetlen. Nu dat hij geen beroep meer op de rede en op de menschelijke overtuigingsmiddelen, rnaar 00 det Geloof en op de Goddeliikc macht waarvan Hii de eenige en hoogste geza°heb-bende tolk is. Nu raadt of smeekt hij nic-1 meer: Hij beveelt. En zi]n bevel is bindend voor a! de priesters der were'.d, zij mogen Patriarchen, Primaten, Kardinaals, Aarts-bisschoppen of eenvoudige kloosterlinffen zijn. Benrdiktus XV spreekt hier over Gods-dienstzaken en aïs Paus, « Motu Prot>rio » en «JJrbi et Orbi », zijn gezag hier miskennen, zijn bevelend woord «een gevolg geven en er de gemeente onkundig van Iaten, staat ge-lijk niet afbreuk doon met de Kerk en in Kerkscheurin* vervallen. Ook dient het hier-bovenslaande « Motu proprio » in allé kerken onder het sermoen afgelezen te worden. Het ware zelfs geraadzaam het aan de kerken te laten aanolakken, opdat het niet doodi/ezwc-gen worde-'door de misleide Ceestelijkheid. zooais dit met de encycliek « Humani Gene. ris » van 15 Juni 1017 gebeurde. Dr. L. D. Boekbeoordeeliflgen DER BELFRIED, 2de jrg-., nr. 11. — Een zeer bclanorijk nummer, dat gra.ag door aile Viamingjn zal gelezen worden. Opmerkenswaa-di'g is het na te gaan hoe de Duitsche geest, als naar een voorop-ges'old plan workend, een. na een, al wat belang-inboezemend te lande is,navorscht en de uitslag van zijn navorsching^n in boek en tijdsêlirift vastlegt. Ingeval « de?.. Belfried » nog een zekeren tijd bestaat, en ons erachtens -mag dat mooie tijdh sehrift blijven beslaan, a] zagein we dan ook hefst het woord « belg.sehen » ver-vangen door « flandrischen », zal al wat hier studie-wiaard en waardig is zijn be-handeling gekregen hebben, nieestal door ware kenners en vaklui ein in de Ger-maansehe landen van Midden-Europa kenbaar gemaakt. En d.at is wel een der groote verdiensten-voor-ons van dat Duit-sche. tijdsêlirift, dat het ons land, — in-zonderheid Vlaanderen, — aan de buîten. wereld doet kennen, wat, naar het alge-meen geîooide, ein noodzakel jke fakto* tôt liefde is. In dit nummer schrijft geheimraad Prof. Karl Hampe over het vestingsys-teem en de Beigische neutraliteit in de eerste jaren van dit ko.ninkrijk. Meer dan lezenswaard, thans bijzonderlijk, daar er rond de Beigische neutraliteit zoo zeer O'iiwaarheden worden verspreid. Het staat, naar deze stud'e, vast, dat de Beigische neutraliteit bij het ontstaan van het koninkrijk niet van dien aard is als de officieele kringen den menschen tij-dens de laatste jaren en tijdens den oorlog hebben wijsgemaakt. « Ons Land » heeft destijds in denzelfdem zin geschre-ven.Met grootf» vtengtlr zal ieder Vlaming de mcoie ,symipathieke en geleerde bij-drage lezen van Paul Luckey over den grooten Vlaming Simon Slevin, witr fiere kenspreuk was : « Wonder is gheen wonder ». Vol eerbied. en vroomheid spreekt Luckey over de taal van Stevin en met zielitbare vreagde haalt steller woorden uit des geleerden werk a«.n, als : « Siet hier Duytsche woorden 1 cht oni verstaen ende van slecht gelaet maar ey-ghentlick van oneindelick vermueghen. Daerom, soomen met goet onderscheyt van der talen nutbaerheyt wilde spreken ; men mocht segghen de wetenschap van Griecx otrboir te weten van veel verschey-den woorden der Grieken, die thaerder tijt de voornaemste waren int licht te brenghen, duei oversetting uit het Griecx in ander taJen : sgelyckx daeghelicx ghe-beurt ; TLatyn om daer mede (als by ghe-valle des waeiells ghemeen tael gewor-den svnde) in aile landen verstaen te .worden, ooek om> aile konsten te bes'en, die van aile stoffen by verschijden geslachten van volcken daerin beschreven worden ; Tfranzois, Itali-aens, Spaens, Pools, etz. om syn handel daer duer te drijven yder naer syn ghelegenheyf. Maer het Duytsch om de vrye consten daerin te lceren, om' de natuerens verborghontheden daeriïi t© duergrond n ende te bewijsen dat wonder ghssn wonder is. » In den nieuweren. tijd en in Beigië, — natuurlijk ! — had men gevonden. (Men, die met al zijn verstand niet komt tôt de enkela van Stevin) dat Nederlandsch pre-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.