Prijs per nnmmer : voor België 3 centiemen, voor den Vreemflè 5 ccntiomen ■ m ■'■■■< ■ m iww < il— !■■■■ m ■■ni—iwmif mi.iiiwmij a..»'u» Teië<'#oi» s ftadacita 24-7 • âdminist^afie 2845 *t?§ïsslag! 29 i®ept©sB&es° 1 SI 4 Df«lBftt«M/HtteVitef ÎW M#atachappij H ET LîQff .beetuordcri p DE VISCK. Udtbtri'Oinl —» ' ' < ' | ,. REDACT1E . s ADMINISTRATIE HOOÛPOORT. 29. GENT VOORUIT Orgaap de/* Belgische W&rkliedénpapty. — Verschîjnende affe dagen. ABONftEMENT£PR!JS BELQIS Drîe mamiieB. » . , , fr. 3.251 Zea maandea » , , , . fr. 6.§0( Ecnjaar. fr. 12.âQf Msn abennetrt zicîi op aile post&ure^ie# DEN VREEMDE '/ Drie enaanden (degclijks vcrzondcn). » . » . . Ir: Ook geldig voor België la otis hollandscK pàrtijorgaan tref-fen wij een artikel aan, onder titel; iGoed, maar wat dan?s dat ook geldig is voor België en voor overal en dat zeker verdient overwogen te worden. § Over de burgerlijke of t officieeîe » yredesbeweging heeft dezer dagen het katholieke « Huisgezin » den staf gebroken. De pacifisten zijn ijverige en goed-willende menschen, zegt het blad, maar K hebben het afgelegd en moeten zich maar niet al te veel roeren. « Ook haar aaieveteit in het aanvaarden der schoon-schijnende en schoonklinkende betuigin-gen van diplomaten en politici bij officieeîe en officieuse gelegenheden « heeft haar krediet geschokt », aldus heet het. Het is bedroevend juist ! Het Vredespaleis tusschen Schevenin-^en en Den Haag is het tastbare bewijs rail het iamgeslagene en onpraktische der geheele burgerlijke vredesbeweging. Als een grijnzende nar staat het daar de roorbijgangers aan te kijken, nog altijd rijn deurend openende voor .bewonderen-iebezoekers.De officieeîe vredesbeweging bestond poor een goed deel uit diplomaten en politici, die in hun kwaliteit als zoodanig dapper meededen aan de geweldige op-drijving der oorlogslasten, waardoor ten slotte een geweldig middel werd gescha-pen om de wereld in brand te steken. Voor Vfetla waren ze in hun vredes-kongressen in konferenties, en voor ooiiog in hunne parlementen en kabinet-ten. ■' _ | ' De huîchelarij lag er^bovenop, daar-gelaten de goeclwillende leeken — zou men baast zeggen — die er onbenullig bijzaten en ailes voor zoete koek ge-noten.Wanneer dit ailes door het «Huisgezin* is bedaçlit toen dit rooœsche orgaan rijn afkeuring over de officieeîe vredes-lieweging uitsprak, dan heeft het vol-fomcn gehjk. A': rîjst daarna de vraag : maar Bat û? Op t. oogenblik is er weinig of niets te doen aan de internationale moord-partij en heeft de niet vechtende mensch-beid met droefheid toe te zien, welk on-heil de hedendaagsch kapitalistische ibeschavingi) in zich herbergt. Maar als tet uit is, na maanden slachting op groote schaal, wat willen dan organen ils het «Huisgezin»? Filosofeeren over 's menschen vexdor-renheid, de ellende van de weduwen, iveezen en verminkten en dan •— maar iveer van voren af aan het noodlottige spel beginnen? Een zachte wenk in de krant om de Mrlogslasten niet onnoodig op te voeren, loch voorts terwille van de politiek maar ft'eer berust, als de geachte leden der bevriende Kamerfractie hoogstens een tegeering van tegenstanders beknibbe-fen, maar voor de rest aile verhoogingen voor leger en vloot slikken ?, ! J Zal met goedvinden van katholieke organen als «Het Huisgezin» overal de aanmaak van kanonnen à la 42 c.M. , worden bevorderd, misschien algemeen dit moderne moordtuig tôt op een kali- 1 ber van 52 of 60 c.M. .worden opge-yoerd ?. Zal Nederland aan dezen krankzinni-gen wedloop «naar krachten» meedoen gn aldus even krankzinnig zijn als de gewapende rest van Europa, zonder dat met aile klem wordt gepoogd, er paal en perk aan te stellen ?, Zal verder maar weer genoegen worden genomen met de geheime konkela-rijen der diplomatie, die ons de resulta-ten van hàar weg met bloed laat betalen en het volk acUièma inzage verleent van de door haar uitgespeelde wederzijdsche troeven ?. Zal voorts het kapitalistisch geschar-rel om afzetgebieden en den handel op verre markten opnieuw de regeeringen inspireeren tôt het in 't leven houden van internationale wrijvingen en ruzies, waarvoor de arbeiderskla,sse ten slotte yooral heeft op te draaienPj Ziedaar aile vragen, die men stellen kan naar aanleiding van den hoogen toon, door het « Huisgezin » aangesla-gen.Over de burgerlijke vredesbeweging den staf breken, het is geoorloofd — behaîu'e misschien aan menschen, die zelven niets hebben gedaan om de menschheid van impérialisme en militarisme te verlossen. Het mogç uit den treure herhaald : ook de sociaaldemokratie heeft dezen wereldoorlog niet kunnen voorkomen. Maar rotsvast staat daartegenover, dat zij, door haar stem aan de budgets voor leger en vloot te onthouden en ge-stadig tegen ieder irnperialisme te strij-den, in de goede richting haar pîicut îiee^t gedaan. ïoen de wereldbrand was uitgebroken en nu het eenmaal gaat om het zelfstan-dig volksbestaan, dat in ieder land op 't oogenblik op het spel staat, aanvaardt zij den toestand en waakt of vecht zij voor de eigen rechten als natie. Maar aan den wedloop om de moord-tuigen te vervolmaken ware sedert lang een einde gemaakt, indien zij de macht had gehad of de andere partijen naar haar hadden willen luisteren. Ons blad mag in ganscîi iiet land aan niet meer verkocïit worden dan aan 8 CENTIEME!- FEE. ETTJMMEB. Aile inbreuk daarop wor'dt men verzoeht ter onzer kennis te brengen. De administrai©. H.-B. -— Dit nnmmer telt 6 bladzijden. Het versohriKK8!ijks lot ni lilgii Onder dezen titel achrijffc 3e «Courrier de Geueye» (Zwitserland) l; België is oVerdebt met puinen botiw-vallen ; de vijand heof!) ailes te yuur en te zwaard gezet. De Zwitsersch« pers treurt over het lot van dat kleine land, dat de zuster va-n het onze is. Men moet harteîoos zijn om in zeker© bladen te verklaren dat de overwinnaars in dit land de orde hebben hersteld. Wij be-■wonderen de kracht van dezen kolos niet die zich aan een zwakke vergrijpt. Wij be-klagen hem, en wij hebben het harte be-drukt bij de gedachte hoe de onzijdigkeid onder de voeten Tvordt getreden. Is het niet cene monsteraehtigheid. na 20 eeuwcn kristendom, ccnc zulkelanige op-vatting van do wettclijkheid î Men valt vooreerst het vreedzaamste volk aan, dat niemand iets vraagt en -viens eénîge wensch het is met eenieder in vrede te leven. Ware deze aanval nog redelijk geweest, wij zouden het kunnen verstaan hebben. Maar het was alleen om Parijs bij verras-sing te nemen, en zich daarna daarover te vereeren. Dit gedacht werd niet bewaar-heid, integendeel ; zij toont ons onder een droevig daglicht deze natie van den eeuwig-durenden vrede en de nakomelingen zullen zonder twijfel deze onuitwischbare vlek dragen der schending van het gegeven woord in plechtige traktaten. En, ware het veldplan niet sedert langen datum, voorbereid en gewogen, wij hadden nog verstaan, 'dat, door toeval, de vija.nd het neutraal terrein schond. Maar niets van dat ailes : men dacht een zwak legertje voor zich te hebben, dat weldra zich zon hebben teruggetrokken onder het gewioht van'het gond, dat de voorbedaclitheid in genoegzame hoeveelheid zou hebben ronfî-gestrooid om do onzijdigheid der Belgen te koopen. Maar vruchteloos, men koopt de eer niet van een land, wajit beter ware het van den aardbodem te worden weggeva&gd. De Belgen gedroegen zich als ware hel-den ; zij boden het hoofd en bieden het nog aan het ontzaglijk leger dat hen als on-verzoenbare vijanden behandelt. Met schaamtelooze beloften vragen 'de • ' diplomaïen het doortrekken der trcepftn, ma-ar koning Albert versmaadde zich zulk-danige voorstellen te beantwoorden : de verstandhouding houdt op, de ridderlijk-heid verdwijnt en de wilde haat komt te voorsehijn, wanneer men aan de eer van een land wil raken : en dit land, welfce ook zijne uitgestrektheid weze, heeft slechts de wapens om dusdanige beleedigingen te wreken. Laat ons Zwitsers, dit klein volk bekla-gen en innig deelnemen ;îan de smart der Belgen, onze broeders., «f * *' Het' zal belangrijk schijnen, le 'di«T g*'-legenheid de zienswijze van twee diplomaten weer te geven : Te Antwerpen verklaarSo d«n £0 Juli 1905, de graaf Walwiï, minister yan Duitsehland in België: t Het is als een goede gebunr, met bel an g-stelling en 6ympathie, dat Duitsehland ar awen vooruitgang heeft gevolgd. Onze pat'niën zijn u verworven ; zij loopen inee^ op hetzelfde punt als onze eigene belangenj Het is een sterk België dat wij verlangen^ zoowel op politiek gebied als op koophan-» delsgebied. In het voorbijgaan kan ik zeg-i gen dat voor ons, duitschers de handhavingj van het traktaat aan België bij zijne stich« ting gewaarborgd, eene onweerlegbçire polii tieke hoedanigheid is, waaraan niemand zal niogen raken, zonder de grootste fout bedrijven... ! ! » En de kanselier van het duitsche keizew rijk vsrklaarde in augustus laatstleden, ia| eene zitting van den Beichstag op een5 vraag over de schending van het grondgo! bied van België: «de Kracht overtreft heii Eecht ». ) En zeggen dat hij twintig eeuwen beaeîiai ving noodig had om tôt zulk een yerheveisl gedacht te komen ! De barbaren uit de veortiende eeuw had<f den waarlijk een beter begrip der bescha» ving. • | . i Europeesche Oorlog 1E GROOTE SLAfi RONO AALST De Belgisclie troepen drongen de Duitscliers] uit Aalst, doch deze hebben het verloren; terrein heroverd en waren maandag tel 4 ure tôt aan Vijfhnizen (Erpe) Over den slag waarin de Duitsche de neerlaag leden wordt nog het volgende géra eld : Do Pruisen bntmoetten op den Gentschen steenweg geene Belgisch'; soldaten en r'-'k-ten dus vooruit. Onze ruiterij, bestaande nit regimenten gidsen en lanciers, hadden een anderen weg gekozen en van den oogenblik dat een deel der Duitsche troepen den Gentschen steen-weg voorbij waren, werd het vuur geopend door de jagers-wielrijders. De uhlarien overrompeld, maakten reehts-omkeer, en namen de vlucht, Yerscheidene mannen, wier paarden van onder hen werden doodgeschoten, sprongen langs de baan in eene ledigstaande hoeve, waar zij door eene mitrailleuze werden bo-schoten en den dood vonden. De uhlanen langs drie kanten door de Belgen aangevallen, werden uiteengedreven en leden groote verliezen. Degenen die hadden kunnen ontsnappen vluchtten over den Dender en ontplooiden zich op de wijk Mijlbeek, van waar zijn ook met hunne mitrailleuzen schoten. De Belgische artillerie stelde hare kanonnen op den oever van den Dender en be-schoten op hunne beurt de Duitschers, die weldra verder op trokken en het vuur staakten. De bewoners van Aalst, die zich meest in hunne kelders hadden opgesloten en dus maar buitenkwamen, waren half krankzinnig van tevredenheid, toen onze lanciers op de Markt verschenen. S Sigaren, tabak, allerlei levensmiddelen/ zooals brood, vleesch, boter, enz. werdeaj' in overvloed aan de soldaten gegeven. Jfc 4e ^ Te Gijsegem (gemeente op den spoorweg; Dendermonde-Aalst) en omliggende, wa.s| de striid ook bijzonder hevig geweest. Ten; slotte werden de Duitschers zes kilometera, achteruit gedreven in de richting Asschs-; Brussel. De Belgen hadden een honderdtal; gekwetsten ; zij werden door Denderroonda, over de Schelde naar Grembergen ge~-bracht, en ©en bijzondere trein voerds er ; 62 naar Antwerpen. De overigen werden In autos geplaatst enf zoo vervoerd. De Duitschers leden groote verliezen. I De Duitschers hadden tegen zondag mor- î gend uit Brussel versterking gekregen en; wilden zich terug meester maken van het'; verloren terrein. De Belgische troepen weerstonden moe- il dig aile aanvallen maar moeeten voor da." overmacht wijken : men bevestigt dat erf maar 2000 belgische soldaten waren, terwijl ; er 10,000 duitschers aanvielen. Dan begon| ook het bombardement waarvan wij gister-reeds de bijzonderheden gaven. (Van onse twee ter plaats ge-^ zonden opstellers) Onze lezers hebben gister het roerend ver-haal gelezen van onzen vriend A. ÎNichela 99 mMi ier ObIssé S9if.8;EH sa slcisrai in iiisi (Tervolg van het vierde Yerslag) S0« DE TOESTAND TE AARSCHOT >Sare drie deuren, alsook die der sacri-rIJ zijn min of meer verteerd. De deur, ge-r"ncle op de groote beuk en de zijdeur fechts, beiden in massieven eik zien er uit lisof zij met eenen stormram. ingebeukt zijn, ladaffde vlammen haar hadden aangetast. 5 Binnen zijn de altaren, de biechtstoe-J'- ') de harmoniums, de kandelabers ver-ij'ijzeld, de offerblokken opengebroken, de gothische beelden in hoat, die de kolom-meQ der middenbeuk versierden na«r be-neden gehaald, andëren zijn gedeeltelijk Vei'brand. Overal heerscht de grootste *anorde. , J' De grond was bestrooid met hooi, op twelk de inwoners geslapen hadden, die, ?°oals men weet, gedurende lange dagen, ln groot getal hier opgesloten zijn geweest. , lu het overige der stad, die wij snel door. ?r*zien, treffen wij hier en daa-r nog ver-"''andde huizen aan. Zij komen in grooter getal voor langs den steenweg van Leu-'hfl' Waar men van oJfsta.nd tôt ftfstand 5 °kken van twee, drie, soms v(ijf yerbrand-e woningen aantreft. steenweg volgend, heb* ik op een af-•andvan talrijke kilometers in de. richting - Gelrode, de puinen bemerkl van boe^ 1 î®v5K5Sen,'j,enralleenv st-a-andeburgerviPv 't Is daar bij den uitgang der statie in een veld van 100 meters iinks van de baan, dat burgemeester Tielemans, zijn zoon, zijn broeder en een heele groep medebur-gers door de Duitschers werden gefusil-leerd.Na wat gezocht te hebben, heb ik aan den voet van eene helling de plaats gevon-den waar deze onschuldige slachtoffers onder de razernij der Duitschers vielen. Klodden zwart gestolten bloed wijzen nog de plaats aan waar ieder slachtoffer geval-len'is onder het vuur van het schietpeieton. Deze vlekken zijn twee meters van elkan-der verwijderd, wat de gezegden der 00g-getuigen bevestigen volgens dewelke de moordenaars op 't laatste oogenblik twee mannen op de drie uit de rang deden komen, het lot, bij gebrek aan allen schijn van onderzoek, al zoo aanduidende degenen die moesten sterven. Op eenige stappen van daar, wijst de versch omgewerkte aarde en een eenvou-dig houten kruis, in der haast door bevriende handen geplant, de plaats waar de lijken van 27 slachtoffers rusten. De put, gedeeltelijk toegegooid, scheen nieuwe slachtoffers af te wachten. Ik zag bij de kerk andere graven, van tijdens de Duitsche bezetting gedoode bur-gers ; maar in deze stad door hare bevol-king verlaten, was het moeilijk ooggetuigen i te vinden van de gebeurtenissen, zoodat ik Jniet jnist ggt^ljnvoner» vatf-Aersçhot kon vaststellen, die onder de Duitsche kogels zijn gevallen. De stad, inderda-ad, is Wijna verlaten, in de voornaamste straat alleen was wat be-weging door het voortdurende voorbij trek-ken van in gang zijnde troepen. In de zij-straten zag men hier en daar eenige groe-pen mensohen die zich op den dorpel van hunne verwoeste woningen bevonden. De beschrijving der verbrande wijken geeft slechts een flanw gedacht van de ver-woesting in deze ongelukkige stad aange-richt, want zoo Aerschot gedeeltelijk door het vuur werd vernield, kon ik bestatigen dat het geheel werd verwoest. Ik trad in vele huizen binnen, op 't goed valle het uit, en doorliep de verschillende verdiepingen ; langs ingebeukte deuren kon ik een oogslag werpen in een groot aan-tal andere woningen. Overal is het mobilier vernield en op eene onnoemelijke wijze bevuild; de papie-ren behangsels hangen in stukken langs de muren, de deuren der kelders zijn in-gedrukt, de kassen, de schuiven, al wat gesloten was werd opengebroken en ledig gemaakt. Het linnen, çle meest verschillende voorwerpen bedektcln den vloer, als ook een ongelooflijk getal ledige flesschen. »In de burgershuizen werden de schilde-rijen doorgesneden en de kunstvoorwerpen verbrijzeld ;■ op eene deur dezer woningen, een groot gebouw en toehoorende aan eene dokter, stond te lezen, alhoewel reeds gedeeltelijk weggevaagd, het volgende in krijt geschreven. «Bitte dièses Haus zu schouen da vrirk-lich fricdlich gutc Leutcii. (Gct.) Bannach, WfK'litmeisteri). »Ik ging in het huis binnen, dat naar men zegde door oîficieren was betrokken j S®1'?®®!!" en dat door tos.doçn yan een hun> ' ner gered is geworden van algeheele ver-nieling. Van op den drempel deed een wijn-reuk mijne aandacht trekken op honderden geledigde oî gebroken wijnflesschen die de trapzaal, de trap tôt zelfs de koer die op den hof uitgaf, belemmerden. In de ver-trekken heerschte fcr eene onzegbare wan-orde. Ik wandelde op een bed van ver-scheurde kleederen, vlokken wol, voortko-mende uit de verscheurde matrassen, overal gebroken meubelen en in al de kamers, in de nabijheid der bedden, ledige wijnflesschen. De eetzaal was geheel in wan-orde, dozijnen wijnroomers stonden op de tafel en de fantasietafeltjes, die de door-sneden zetels en canapés omringden, terwijl in eenen hoek een piano stond, waarvan het klavier was ingestampt. Ailes toon-de aan dat deze plaats, dagen en nachten het. tooneel is geweest van schandelijke bras- en slemppartijen. » Op de Marktpjaats zag men in het huis van eenen notaris een gelijkaardig spekta-Icel, en naar mij een wachtmeester der gendarmerie bevestigde, die met zijne mannen wat orde bracht in dezen warboel, heerscht in de meeste huizen van voorname familiën die door Duitsche officieren tôt verblijf waren gekozen, dezelfde toestand. » Een nauwkeurig onderzoek zal, wanneer te oogenblik zal gekomen zijn, de be-langrijkheid der schade aan de stad en de bevolking van Aerschot vaststellen. » Ik denk van dezen oogenblik af te kunnen vaststellen, dat de volledige ondergang deze kalme en werkzame bevolking trof, ten-gevolge eene welingerichte plundering, te danken is, te meer daar verschillende kwar-tieren door den brand zijn gespaard geble-ven.® Gedureti'd^ drie weken Hebben de Duit* §ehô_soldaten' tan tijd tôt, tijd bijna al^ de- huizen der stad leeggeplunderd, al de voor-f werpen die hen onbruikbaar schenen ver-nietigende, terwijl de officieren zich dei meest voorname woonsten voorbehielden. A!! de waarden die de eigenaars niet den tijd gehad hebben weg te bergen, zooals zilveri werk, familiejuweelen, klinkende munt-, zijn alzoo verdwenen en de bewoners bevesti-. gen dat de brand meermaals geen andeirf doel had dan de bewijzen van bijzondere; belangrijke diefstallen te doen verdwijnen< Verschillende wagons met gemaakten buit zijn van Aerschot in de richting der Maa3 vertrokken. » Wat de eigenlijke oorzaak der ramp is, die deze stad zonder verdediging is oveW komen, wordt toegeschreven, volgens di Duitsch,e_krijgsoverheden, aan de moord op, een officier door eenen burger, die zij aan-! duiden en die door den korp werd geschoi ten. Dit feit dient nog bevestigd te worden,--Het^volstaat voor dezen oogenblik te ont*; houden dat, volgens de bekentenis van dea indringer, de daad van eenen enkelen eent'' voldoende verrechtvaardiging daarste.lt van| het vermoorden van een onbepaald getal on*-schuldigen, van het verre wegvoeren va:® verschillende honderden anderen, van bar--, baarsche behandeling !van ouderlingen, vrouwen en kinderen; de ondergang van talrijke familiën, de brand en de plunde* ring eener stad van 8000 zielen. ORTS, legatieraadsheer, echrijver van de Onderzoekscommissiiv 1 12 September 1914. De voorzitter, 1 ,(get.) COOREMANi De schrijvers,

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.