Jgar mm fff. 250 Pnis per nummer : voor Belgie 3 eentiemen, vooi den ^res-md# 5 centiemen Tetefoon ? S?ed«ietie 247 ■> ^tfministratïe 2845 f ^ "Ptiaq t7 SeptemSiei* 1914 D rukste r-U itgeef ster 4fliî Maatschappij H ET LÏCHT bestuurder : p. DE ViSCH. Ledebcrg-Qcnl . . REDACT1E .. ADMINÏSTRATIE tlOOGPOORT. 29, GENT sacas»™ ■hhiiiii maamwmnmimmm VOORUIT Drgaan der Betgische Werkliedenpar-ty, — Verschjftiende aile dagen. !, paim — | I m Ifcpi II mi I | *"■ 1 ' 1 '< ABONNEMENTSPRIJC j BELGIE Drle msandea. . » , , fr. 3.2$ Zes maandea • . . « . fr. 6.50 Een jear. fr. 12.54 Men abenneert zicîs op allé postbureclca DEN VREEMDE ) Dric maanden (dageiijka j verionden). ..... fr, 6.75 yp r 'ZSî 53.'CfcME7«i8S83fcMBfcM iH A^QbUMWdUBMWBBWBBBHCBltMMBBBMj ERRATA In het artikel van gisteren «Een andere jjlok •> enz. is, in het begin, een zet^regel uîtgelaten, waardoor de geheele zin ondui-| delijk wordt. De zin luidt aldus : «Niet voor niet hebben de helft der s. d. Rijksdagsafgevaardigden het Dr Jur. Dr. phil. en andere Dr's voor hun naam. Een Gostenrijksch oordeel Ons Weensch partijblad « Arbeiter Zei-,«un(r«, van 8 September — het eerste nummer0 dat wij na dat van 23 Augustus ont-Jvingen — heeft een hoofdartikel, waaruit fwij het volgende vertalen : «De voile waarheid over cten wereldoor-|log is, dat hij nimmer zou zijn uitgebroken, i indien ook maar één der mogendheden van de drievoudige Entente ernstig den vrede Ihad willeu bewaren : zoo ernstig namelijk, dat zij vierkant zou hebben geweigerd oni 'door Servie, de Europeesche menschheid lté onderwerpen aan het nameloos onhei] Ivan den oorlog van allen tegen allen. tToen do heer Poincaré (voorzitter der Fransche republiek) in Rusland was, was het Oostenrijksche konflikt volop in gang. Indien de président- den Czaar had ver-;klaard, dat Frankrijk den oorlog niet wilde en zich niet in den oorlog zou laten vœren, dan zou de Czaar zich wel hebben onthou-iden van inmenging in het Oostenrijksch-; IServisch konflikt, want dan, namelijk zon-; der Frankrijk's deelname. zou de zaak et Voor RuslancI zeer gevaarlijk hebben uitg& zien; de oorlog zou dan begrensd gebleven zijn, beperkt tusschen Oostenrijk en Ser-■ vie. ' - l j > En zoo de Engelsche regeering den vredf ernstig had willea bewaren, dan zou zij niei maar voorwendsels en uitvluchten hebben «agezien, zou ,ze ook niet. alleen op Duitsch-laad druk hebben uitgeosfend, waartoe def j teeren Grey's eenige werkzaamheid zich ir liien dreigenden tijd beperkte, maar zou tij den druk ook naar den kant van Frankrijk en van Rusland hebben laten werken hare besliste verklaring, dat zij aan een oorlog niet zou deelnemen, zou Frankrijk jwelks uitzichten zonder Engeland's deelname reeds van te voren zeer zouden ziji : jverminderd, zeer beslist tôt bezinning ge tiracht hebben, en ook de Czaar zou hehber iagezien wat voor gevaren Rusland, zondei î'ngeland's dreadnoughts, van de zijde dei (Duitsche vloot bedreigden. » Had de Drievoudige Entente den vred< gewild, dan zou hij hem gehad hebben, ei ! had ook maar één van zijn mogendhedei i den oorlog geweigerd, dan ware hij nie '.uitgebroken : dat is de eenvoudige waar «heid, welko de huichelarij des heeren Gre; |fn de gezwollenheden der Franeche mani festen niet zullen wegneme®. » Met de algemeene stelling van de » Arbei (ter Zeitung » kan men het volkomen een 7-ijn, zonder met haar besluit in te stem men. Immers, in hare algemeenheid geld die stelling evenzeer voor don Driebon< (Oostenrijk, Duitschland en Italie) Indien, kan men op het voorbeeld! van on Oostenrijksch hoofdorgaan en de daarin vooropgesetto algemeene stelling ontwikke-len, indien Duitschland niet, zooals in de voorrede van het officieele Duitsche wit-boek wordt verklaard, van te voren aan Oostenrijk zijn vollen steun had toegezegd in de konflikten, die dit rijk klaarblijke-lijk, en terecht, vreesde, dat konden voort-komen uit zijn aanval op Servië; indïon Duitschland vierkant had geweigerd, oni door de door Oostenrijk genomen aanlej-ding tôt zijn Servische « strafexpeditie » sle Europeesche menschheid te onderwerpen aan het nameloos onheil van den oorlog van allen tegen allen, dan had Oostenrijk nimmer zijn ultimatum aan Servie gezonden in een vorm, die met een oorlogsverklaring feitelijlc gelijk stond. Wij gelooven dus, dat met de redeneering van de « Arbeiter Zeitung » allerminst aî-doonde kan geacht worden te zijn aange-toond, dat do schuid van den oorlog uit-sluitend moet worden gezoclit aan den kant der Drievoudige Entente (rusland, Frankrijk en Engeland). Een profstische brief La Revue des Deux Mondes kondigt in een harer laatste nummers een brief af van Emiel Olivier, minister van Napoléon III. Dit schrijven was gericht aan den keizer van Duitschland, Willem I, na den val van het fransch keizerrijk, ten gevolga van den oorlog van 1870. 1 October 1870. Siro, Gij zijt geîukkig geweest, wees nu ook groot. Ik heb den oorlog aangeraden, maar het was niet om de duitsche eenheid te belet-ten of om den Rijn te nemen. Ik heb hem enkel aangeraden omdat eene fiere natie niet kon aanvaarden hetgeen Mommissen geheel trotsch het antwoord van Ems noemde. ! Ik ken mijn land beter dan uwe duitsch© ; dagbladschrijvers. Indien gij ons grondgebied eerbiedigt, u tevreden stellend met de oneindige glorie ; die gij komt te verwerven en het gemak voor u van voortaan in Duitschland te doen wat gij wilt. dan zult gij aan de wereld eene lange en schoone vrede verzekeren. Raakt gij wel aan ons grondgebied, dan begin t. gij een nieuw dertigjarigen oorlog. Indien gij belanglcos zijt, dan bereidt gij het onverbreekbaar verbond der latijnsche en germaansche rassen, zijt gij inpalmend, dan bereidt g>ï tegen Pruisen het verbond t der slavische en îatljtisehe rassen. Gij beroept u in uwe proclamation op • God.. Ik ook geloof in God en in zijne recht-s vaardigheid. Hij straft ons omdat wij verwijfd gewor-t den waren door een langdurigen voor-spoed, maar wees er zeker van, hij zal nw ' volfc straffen en nw ras, opgcblazen door J de overwinning. Misprijst mijne woorden niet, omdat zij dezen zijn van een overwonnene. Na Iéna heeft Napoléon ook het woord der overwonnenen misprezen en deze ge-j slagenen hebben hem geantwoord met Waterloo. j! Dat de goest van zaehtheid en rechtvaar-j digheid uw hart doordringe. ïk ben met eerbied Sire, nw dîenaAr. s Emiel OHivier. i un nu» AFSCMUWELIJKE TAAL De oorlog verwekt schrikkelijke ver-woestingen c-p aile gebied. Hij weze ge-vloekt.Maar de papenschriften verwekken niet mindér nadeel. Zij zijn op zedelijk en verstandelijk gebied zoo moorddadig en ruineerend, als de oorlogen het hoofdzakelijk op stoffelijk gebied zijn. Zoo verschijnt er te Gent een week-blad getiteld « De Godsdienstige Week van Vlaanderen »; het draagt als motto : Onderwijs en Stichting. Het nummer van Scptember ligt voor ons, en ziehier wat wij daarin te lezen krijgen : De rijkdommen màken den menscli r;iet geîukkig op aarde, maar kruisigen het hert met kom-mernissen, als met zoovele doornen die het doorsteken.Zij,die de groot-ste schatten bezitten, weten door-gaans er minst goed gebruik van te maken. De duivel verblindt hen, en sleept hen mede door de drift der giengheid, eene hoofdzonde, waaruit aile buitensporigheden en schelmstukken voortkomen. Benij-den wij nooit den uiterlijken wel-stand der rijken ; want met de rijkdommen zijn groote plichten ver-bonden en eene verantwoordelijk-heid, die ons te recht moet ver-schrikken. Het geld geeft aanlei-ding tôt bekoringen, te midden van weïke de schoonste deugden ver-gaan, en de edelste gevoelens in het herte verdoofd werden. Hoeve-len zijn er die rneester zijn van de schatten, die zij bezitten? Voorze-ker hun getal is klein, en ontelbare voorbeeld en bewijzen ons de on-vergankelijke waarheid van het v/oord des Heeren, dat het, wel is waar, niet onmogelijk, maar toch moeiiijk is voor eenen rijke naar den Hemel te gàaii. Lovén eri dan-ken wij den Heer9 Die m onzen oii-darhoud op vacieHtjke wîjzs voos--zist, en ons van «ie gevarens d© var-plîchtingen en onustssîrekelsjke moeilijkhsdsn der rijkdommen, in-gezien onze krankheid, vrij be-waart, Want wij mogen ons eigen niet bedriegen met te denken dat wij, in het bezit gekomen van eene aanzienlijke fortuin, er beter gebruik zouden van maken dan vele anderen. Zij zijn voorwaar de gelukkigsten op aarde, die d© Heer heeft doen geboren worden in eersen geringen stand. Hun dagelïjksch werk, hoe lastig ook, schsnkt hun meer ge-noegsn dan al de. aar^scha bezit-tingen van de rijksten onder ons. Doch hiertoe is het noodig een christelijk leven te leiden, en met een goed inzicht te werken. Immers in een huis, waar Gods rechtveer-digheid niet heerscht ; waar men leeft en werkt zonder Geloof en zonder Hoop van naar den Hemel te gaan, dààr kan ook geen waar geluk gevonden v/orden. Daarom, na geleerd te hebben dat wij den afgod van het geld niet mogen die-nen, vermaant ons de Verlosser tôt betrouwen in de goddelijke Voor-zienigheid, Die over aile schepselen waakt, de planten doet groeien, de onredelijke dieren spijst, en voor-zeker de menschen, die van goeden wil zijn, niet zal verlaten. God is zoo goed, dat Hij niemand verlaat ; wanneer Hij soms gedoogt dat er in een huis gebrek ontstaat, daarom toch wendt Hij van Zijne duurbare kinderen Zijne oogen niet af. Lichameiijk gebrek is dîkwijls het beglnssi van geesteiijken wel-stand ; daarin ligt eene zalige bs-proevsng besîoten, waardoor de mensch zich van de wereld en een zondig leven onthecht, om getrou-welijk en beter dan te voren dein Heer te dienen. De Keer laat armoecte, gebrek en iijden toe, om ons tôt ifîkeer te brengen, en onsj om zoo te zeggen, tôt het gebecy te dwingen, door hetwelk wij Gck^ vereeren, ons betrouwen in Henj^ bevestigen, onze zielen tôt déni Hemel verheffen, en onze eeuwiges Zaligheid verzekeren. Om die rede-| nen wil onze hemelsche vader, dat^ wij biddend voor Hem nederknielenj*. hoewel hij weet wat wij noodig heb-! ben. God wil niet dat wij leven alsl waren wij van Hem onafhankelijk ;;. maar hij ziet ons geerne tôt hem,; naderen, om de hulde onzer gebedeni te ontvangen, en zelf tôt onze her-j ten te spreken. « * * Dat bespreken doen wij niet. Wij zeggen alleen dat zulke dingen schrijven, wanneer de ellende voor dui-zende gezinnen dreigend voor de deun staat, alleen kan gedaan zijn door eeW zot of een slechterik. . Europeesche Oorlog 9B tfttM Er is geene officieele mededeeling door het gouvernement gedaan. Hetgeen meldenswaardig in België voor-viel is het .volgende: BOTSnTG- TE LEEUWER-G-EMWoeusdag morgend te 11 1/2 uro heeft op het grondgebied Leeuwergem (bij Sotte-gem) eene botsing plaats gehad tusschen een 15 tal belgische soldaten, en een 8t-al duitschers die in een bosch lagen. Een duitscher werd gekwetst en twee kriigsgevangenen gemaakt. Van den kant der Belgen waren twoe ge- kwetsten, waaronder een offioier. ^ & * Âankomst van Fransche krii gsgevangenen Twee duizend krijgsgevangenen, komende van Maubeuge zijn aangekomert in de West-statie van Curegem. De bevolking heeft ze hartelijk onthaald; gevoed en van tabak enzoovoorts voorzien, terwijl geroepen werd: « Leve Frankrijk!» Toen de duitsche hoofdofficieren dat ver-namen deden zij de volgende treinen door-rijden.^ îtî Toebereidselen tôt den aftocht? Een overgroot getal Duitsche automobie-len, geladen met reiskoffers en valiezen van 1 Duitsche officieren, staan te Leuven ver-trekkens gereed in de richting van Luik. ( Ge Cailseiii puweliiadsn te Sî-G£tl8s-&I]-Bei)dsrm0!îd8 Na verschillige burgers gevangen en ge-' dood te hebben, bonden zij nog anderej burgers van de Buisstraat aan elkandejS rechtover den Otter, legden hunne gewe-', ren met den loop op de schouders der bur-^ gers en vuurden alzoo naar onze belgischa soldaten welke post hielden op den ijze-r&nweg tegen de st-atie D&ndermonde. Ouzo soldaten vuurden naar dezen niet,; maar schoten eenige Duitschers neer diaj niet voorzien waren van voorafgaandaj burgers. Hierdoor in woede ontstoken, staken da/ Duitschers de volgende huizen op deq Brusselschen steenweg in brand : het huisj van den burgemeester en zoo gaande totl aan de barreel, zijn er links en rechts Slj huizen afgebrand ; de nieuwe kerk en het! gemeentehuis zijn ook totaal verbrand ; voorts heeft de Buisstraat veel geleden, van aan den Otter tôt aan den ijzereaweg der Hullekestraat. Men mag tôt hiertoe rekenen op 130 huizen die afgebrand zijn. Van de 200 burgers, die in den grooteaj slag mede genomen zijn, is er nog g;eeai enkele teruggekeerd. De angst der moeders &n vrouwen is zeer j groot, denkeade hunne zonen of echtge i nooten nimmer weer te zien. Te St-Gilles-Lebbeke en omstreken, waar de Duitschers nog altijd verblijven, is heU onmogelijk geworde-n voor de jongelingeri en mannen nog te verblijven. Allen worJ den door de Duitschers mede genomen. : St-Gilles mag een waar slachtveld geV noemd worden. Overal, in aile straten lig^ gen Duitschers begraven. Op de grave» der officieren zijn hout-en kruisjes geplant. Rond den isrliBi1- Tins Kelihen W T» l'rans, een soldaat van de linietroepen, zat nog met het hoofd tusschen de hand-en te zuchten, denkende aan zijne vrouw en twee kiuderen van wien hij zoo smarteîijk gescheiden was, toen hij eensklaps het iioorngeschal va-n zijn regiment hoorde. Hij sprong recht om zich. met zijne wapeubroeders te vereenigen om den vijand ta gemoet te gaan. De vsjand ?... Overtuigd socialist als hij >vas, wist Frans heel wel wie de eigenlijken njand was, maar 't was al zoo aardig ge-eomen en aan twijfelen vifej er niet te denken. t t Was avond. Men trok vooruit in stilte, langs bosschen en veldcn, tôt eindelijk, la de verte eene donkere massa als uit den i ïl'ond scheen op te dagen. (, Enkele geweerschoten werden gelost; de beide legers kwamen nader; een verwoed •'«vecht ontstond. Frans was de eerste 'r,genblikken ontsteld geweest ; hier en ^ar waren reeds jongens gevallen, en hij, o teer en zacht van harte, noemde in-"Brlig ziine vrouw en kinderen, welke hij '"o innig beminde. v *7 duurde cchter niet lang of de reuk W ^P061*' knallen der geweren en ^ ?lc.at va-n vuur en blfted. giaftktca hero , als krajakzinnig en deden hem vechten als een leeuw. Na enkele uren strijdens was de vijand acEteruitgeslagen, doch beide legers waren verdeeld geraakt, de duitschers in hun vlucht, de belgen in 't verjagen. In 't gewoel en de duisternis was Fralns in een diepte gevallen en bleef er roer-loos liggen. In 't opkomen van den dag kwam de arme jongen tôt bezinning. Hij was terecht gekomen met het hoofd op den wortel van een boom en had een groote buil bekomen. Het ergste va-n al, ziin voet was verstuikt en hij kon er maar niet op steunen. Doch hij moest vooruit, sleepte zich voort en bereikte weldra het opene veld, waar hij zich rekening kon geven van den toe-stand.Niets te zien, geen spoor van vijand of vriend. Zij hadden hem voor dood achterge. laten. Frans spitste de ooren, hij scheen toch eenig gerucht te hooren in een dicht nabijzijnde bosch. Mankeind en st-eunend op zijn geweer stronkelde hij voorts. Zijn hart begon te kloppen ; daar scheen iemand te zuchten en te kermen,... misschien een vriend die ook hulp noodig had. Ja, 't was een soldaat. Hé! Pas op!... Het ' was een Duitsch. Frans verzekercîe zijn geweer en kwam nader op den man af. Hij lici .echtor weldra zijn moordtuig zak-- ken, toen hij zag hoe weerloos en smee-kend zijn vijand... hem aanzag. Geen wapens omtrent hem. Met beide armen doorschoten was de duitsche soldaat tôt aan het bosch gesukkeld om daar aan den voet van een boom den nacht door te brengen of te sterven. Frans voelde een innig medelijden met den gewonden,doodsbleeken soldaat; zijne wezenstrekken waren zoo zacht en zoo kla^-gend, hij kon onmogelijk een van die brandstichters zijn. Maar, toen Frans zag hoe den duitsch pogingen aajiwendde om met zijn nntchtelooze armen het portret van zijne vrouw en kinderen aan den mond te brengen, voelde hij zijn harte breken. Het was geen vijand meer, neen, 't was ook een vader vaii familie, ook een slachtoffer van den wreeden oorlog. Onze Belg gaf den man te drinken, hij opende nog met moeite don mond en stierf enkele stonden nadien van pijn en bloedverlies. Frans vond bij het afbeedsel van de vrouw en twee lieve meisjes van den ge-sneruvelde soldaa.t nog een briefje en eene partijkaart van de duitsche socialist-en. Onze soldaat boog met ontdekten hoofde over zijn partijgenoot-, sloot hem zachtjes de oogen en zwoer méér dan ooit propagande te makei» voor den zegepraal van 't socialisme, het eenige welke den Vrede betracht en het welzijn van de lijdende menschheid. Toen er hulp van de burgers opda.a.gde, werd de duitsche soldaat begraven, eu Frans naar Antwerpen gestuurd, waa.r hij rnij het geval vçrhaalde terwijl ik zijpe voe-ten waschte en hem verzorgde. i/ ' B.EINTJE. De Msie soldaat Hugo Schulz, die in het hoofdkwartier in Galicie als verslaggever den oorlog mee-maakt voor Oostenrijk en die een bekend schrijver over militaire zaken is, schrijft: Wij moeten ons niet vergissen ! De overwinning op russische millioenen-legers is zwaar te beveeilten, veel zwaarder dan tegen Fransche. Tegen de Franschen vallen ver-nietigende veldslagen te leveren, Russische legers laten zich slechts met moeite uit het veld dringen. Het was tôt dusver nooit hun zaak in grooten stijl te overwinnen, maar daartegenover hebben zij ook altijd neder-lagen in grooten stijl weten te vermijden. Hoe moeiiijk het is, Russische legers volkomen te verslaan en door een beslissende overwinning buiten rekening te stellen, heeft Napoléon moeten ervaren en van zijn overwinningen hebben die bij Elau, Fried-land, Smolensk en Moskwa de allerminste uitslag gehad. Het feit, dat Russische legers een zoo buitengewoon taaien tegenstander vormen, vindt zijn diepen g rond in den Russischen volksaard. De Rus is in den oorlog de lijn-rechte tegenhanger van den Franschman, wiens pathetisch-ridderlijke opvatting van den oorlog hem volkomen ontbreekt. De Russische moejik is van huis uit lijdelijk vredelievend en weinig tôt daden geneigd. De merkteekenen die eeuwen-oude onder-drukking en verstijving op zijn karakter ge-drukt hebben, bepalen ook zijn militairen ; aard. Hij verstaat het niet zoo, gged._als^dai Franschman een vurige held te zijn. maar. daartegenover wel, om als martelaar der; stompzinnige gehoorzaamhedd in lijdzamoi berusting te sterven. \ Bij den Franschen militair slaat de heete dadendrang aanstonds in paniek om, als da verliezen een zekerôn graad te boven gaan. Zoodra do vijand hem in het vuren de baaa geworden is, is de wil van den Franschen soldat gebroken en terugt-rekkende Fransche troepen zijn uitgebrande slakken, waarmee men niets meer doen kan dan hen. wegwerpen. Zij verliezen aile vertrouwen in zich zelven en in de leiding, schreeuwen dat zij verraden en verkocht zijn en er verstrij-, ken weken voordat r.ij uit de diepte van hunj demorali3atio weer den weg omhoog vinden.| Heel andere de Russische moejik, bij wien' de hooge oorlogsg-evoelens niet tôt kookhitta stijgen, maar die dan ook een zeer buitengo-j woon, wellicht uit de eentonigheid van zijn' knechtsbestaan opgegroeid vermogen heef6' om zich bij de gruwelijke indrukken van het slagvold aan te passe-n en verliezen te vor-j dragen, die den normalen omvang verra1 overtreffen. Het vuur, dat hem tôt het ver*] laten van zijn posities dwing, moet al zeei sterk zijn en meestal moet de bedreiging met de bajonet er nog bijkomen. Zijn Russischa troepen tôt- den terugtocht gedwongen, dan heeft men ermee te rekenen, dat zij slechtë weinige kilometers verder in te voren voor*i bereide, versterkte stellingen opnieuw ver-zet zullen bieden. Daarom is het geweldigj moeiiijk, Russische legers met een enkele»1 veldsla-g te vernietigen.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.