Di Soclalisflselie lntimtimti haar stHJd tôt ALGEMEENE ONTWAPEfilNG. , -«■>- I Wanneer we xeggen dat het Internationale Socialisme van af zijn ontstaan zich vijand van bet militarisme heeft verklaard en steeds een onverbiddelijke strijd voerde tegen de bewape-ning, dan steunen we ons eenvoudig op onze beginselverklaring en op de historische feiten waarop de Internationale der werkers zieh be-roepen kan. De beginselverklaring der sociaal-democratie zegt immer» : « Afschaffing van aile staande legers te land en ter zee. met gewapende natie As overgangssysteem ; afschaffing der geheime llplomatie en stichting van een scheidsgerecht dat aile mogelijke geschillen in der minne zou bijleggen. » Onze voorkampers bleven bij deze beginselverklaring niet, zij voegden de daad bij het woord, en reeds in 1867 stemde het Konges der International* Werkersvereeniging te Lausanne volgende resolutie : « Overwegende : » Dat de oorlog vooral op de werkende klas-se weegt, waarin hij niet alleen de bestaans-middelen ontneemt, maar dat hij den werker ▼erplicht zijn bloed te storten ; » Dat de gewapende vrede de voortbrengst-krachten verlamt, aan den arbeid niets anders dan onnuttige werken vraagt, en de voortbrengst bedreigt door haar onder de bestendige oorlogs-bedreiging te plaatsea ; » Dat de vrede, eerste voorwaarde van alge-meen welzijn, op hare beurt, gegrondvest weze door eene nieuwe orde van zaken die in de maatschappij geen twee klassen meer erkennen »al, waarin de eene door de andere ultgebuit wordt ; > Dat de oorlog als eerste en bijzonderste oorzaak de verarmoediging en het^gebrek aan ekonomisch evenwicht heeft ; » Dat om tôt de afschaffing van den oorlog te komen, het niet voldoende is de legers te ont-binden, maar dat de maatschappelijke instel-ling nog moet gewijzigd worden in den zin van eene steeds meer rechtschapene verdeeling der voortbrengst, # Het Kongres besluit : » Van zich geheel en volledig bij het Vredes-kongres, dat zich op 9 September te Genève rereenigen zal, aan te sluiten, indien het de hierboven opgestelde verklaring aanneemt, van het krachtig te ondersteunen en aan al wat het «ou kunnen ondernemen deel te nemen, om de verdwijning der bestendige legers en het be-houd van den vrede te vervvezenlijken, met het doel ten spoedigste mogelijk tôt de ontvoogding der arbeidende klasse en tôt hare vrijmaking van de macht en van den invloed van het kapi-taal, evenals tôt de vorming van eene Konfede-ratie van Vrije Staten in gansch Europa te komen. » Bovenstaande, de eerste dagorde door de Internationale tegen den oorlog gestemd, was dus wel door en door socialistisch en alzijdig opgesteld. Het Kongres vergat naast de uitdrukking van den hoog-menschelijken plicht tegen het volke-tenmoorden op te komen, 00k de ekonomische omkeering of revolutie der in zijne ontwikke-ling komende kapitalistische maatschappij niet. En aldus ging het voort in de besluiten aller , Internationale Kongressen, waarvan het eerst-volgend in 1868 te Brussel werd gehouden, en in hetwelk onder andere 00k werd aangeno-men : « Dat het goud en het bloed der Volkeren nooit anders gediend hebben dan onder hen de barbaarsche gevoelens van den mensch in stand te houden ; » Dat, in eene satnenleving gesteund op het werk en de voortbrengst, de kracht slechts ter beschikking van de vrijheid en van het recht ▼an elkeen kan worden gesteld ; dat zij slechts eene zekerheid en niet eene verdrukking wezen mag, al was het slechts voor een enkel nuttig wezen van het maatschappelijj "x.îhaam » Bn verder : « Het Kongres noodigt al de sekties der Ver-eeniging uit, ieder in hunne wederzijdsche lan-den, evenals al de werkersmaatschappijen en al de werkersgroepen, dewelke ze 00k zijn mo-< gen, met de grootste werkzaamheid te strijden | om een oorlog van volk tôt volk te voorkomen, die heden slechts als een burgeroorlog zou kunnen worden aanzien, omdat hij, tusschen ▼oortbrengers gevoerd, slechts een strijd tusschen broeders en makkers zijn kan. « Het Kongres beveelt vooral aan de arbei-ders aan, aile werk te staken in geval dat een oorlog In hunne wederzijdsche landen zou komen uit te breken. » Onze voorkampers wezen dus van dan af vooral en uitdrukkelijk op de eenheid aller werkers — wat den grondslag der sterkte onzer beweging is, en bevolen daarbij 00k dàn reeds de « algemeene werkstaking » aan. Op het Internationaal kongres in 1888 te Lon-den gehouden werden de vorige resoluties door h«t volgende geamendeerd : < Overwegende dat de groote bewapeningen ter gouvemementen van Europa eene besten-Ige bedreiging voor de wereldvrede en een groot nadeel aan de arbeidende klasse berok-kenen, noodigt het kongres de demokraten der verschillige landen uit mandaat aan hunne af-gevaardijden te geven het princiep van het scheidsgerecht in kwestie oorlog te grondvesten, ten I eiade de verschillen tusschen de regeeringen op te lossen. » Voor de eerste maal werd hier dus het «idee» van bet «scheidsgerecht» opgeworpen. Hadden dan opeenvolgeud kongressen plaats in 1889 te Parijs, in 1891 te Brussel, in 1893 te Zurich, waarin de vorige besluiten bekrachtigd, met zinsneden als : « dat de Internationale sSocialistische partij alleen de ware « Partij van den Vrtde » is ; » het kongres te Londen in 1896 gehouden drukte zich nog principieeler uit. De resolutie bevatte onder andere ; « De proletarische klasse alleen kan den ern-I stigen wil en de macht hebben de wereldvrede te verwezenlijken. | 1 Zij eischt : ( > 1. De gelijktijdige afschaffing der h«stendige ! Ugtrt ea de stichting van de gewapende natie; a a0 De instelling van Internationaal Scheids-| gerecht, wiens besHssingen overheerschend y» VOORUIT Orgaaa der Belfpsche Werkliedenpartij. — Vepschijnende aile dagen. ùt'Kkster-Uitgceftier Sam. MaatscK. HET L1CHT, Bêti. : P. De Visch, Ledeberg-Gent. — Red.-Adm.. Hoogpoort, 30, Qeni u 3° De bepaalde beslissing op de kwestie van oorlog of vrede rechtstreeks aaa het volk over te laten voor het geval dat de goeverne-menten de schcidsrcchicrlijkt uiispyaak niet aan-nemen;» En zij protesteeit tegen het stelsel der geheime vtrdragtn. » Men ziet dat, hoe sterker de organisaties der proletariërs werden, hoe logieker zij hun weg ringen in het nemen hunner besluitselen. In een volgend artikel zullen wij zulks door de resoluties en door discussies zelf bewljzpu ERRATA. — In ©nzen artikel « Moed en Verstand » sloop eene fout. Onze Vlaamsche dichter Mestdag moest zijn <c Antheunis ». Europeesche oorlog Sa Wut-tlaudtrH m l« Fraakiljk Dit Duitsche bron. BERLIJN 4 nov. (Officieel) ! Gevechten op het terrein voor de nieuwe stellingen tusschen Aisne en Maas. Op de overige fronten geene gevechtsondernemingen. Lagergroep Kroonprins Rupprecht. — Gevechten voor onze nieuwe linies ten Noorden van Gent. Wij staan hier aan het kanaal en aan den Westrand der stad in gevechtsvoeling mat den vijand. Ten Noorden van Valenciennes hebben wij ons front wat van den vijand losgerukt. Hij stond 's avondsbij Ommaing, Jenlien en Villers-Pol. Aan beide kanten van Quesnoy en Lan-drecies hevige geschutstrijd. Ten oosten van Valenciennes sloegen wij herhaalde aanvallen des vijands en tegenaan-vallen af. Legergrosp van den Duitschen kroonprins von Gallwitz : Tusschen Oise en Aisne werd de geschutbedrijvigheid 's avonds levendiger, 7;i was ten Westen van Guise en bij Banogne, hier in verbinding met tucceslooze kleine aanvallen des vijands, met groote hevigheid. In aansluiting met de gister gemelda terug-verlegging van ons front ten Oosten der Aisne, namen wij 00k ten Westen der Maas onze linies wat terug. Gevechten op 't terrein voor de stellingen ten zuiden vau Dechesne en bij Verrière, Hevige aanvallen der Amerikanen tnssschen Somman-the en Belval brachten wij in het woud ten Noorden van Belval tôt staan. Op den oostelijken oever der Ma&i mislukten hevige kleinere aanvallen ; tusschen Maas en Moezel herhaalde aanvallen des vijands. Ten Westen der Moezel zuiverden wij kleine tijdens de jongste gevechten nog in vîjandelijke hand gebleven loopgraafstukken. Avondbericht. — Geweldig worstelen tusschen de Schelde en de Oise. De door En gel" schen en Franschen op meer dan 60 kilQmeter breed front betrachte doorbraak werd verijdeld. Tusschen Ee Quesnoy en Landrecies vingen reserven den stoot van den vijand op. Op het overige front brachten onze voorste strijdfronten zijn aanstorm tôt staan. Westelijk de Maas hebben zich ge'/cV-n ontwikkeld in het woud van Dicerlot. Uit Engelsche bron. LONDEN, 1 Nov. - (Ofïïcieel : Bij het krieken van den morgen zijn de Engelsche en Kanadeesche troepen vandaag tôt den aanval overgegaan op een front van ongeveer 6 mijlen ten Zuiden van Valenciennes. Na een verbitterd gevecht, waarin den vijand zeldzaam zware verliezen zijn toege-bracht, hebben wij den overgang van Rno-nelle geforceerd, de dorpen Mareches en Aulnoy genomen en de spoorlijn bereikt in de zuidelijke randen van Valenciennes. Wij zijn op sterken tegenstand gestooten, met name t«n Noorden van Mareches en in het dorp Aulnoy. Latef op den dag heeft de vijand vastbe-raden teg«naanvallen gedaan op het hooge terrein ten Westen van den straalweg Pres-sau-Valenciennes. In weerwil van deze aanvallen hebben onze troepen met goed gevolg hun stellingen op den heuvel lang gehand-haafd.Heden avond ontwikkelden zich verdere tegenaanvallen ten Noord-Oosten van Aul-noy.In den loop van deze operaties hebben wij tusschen twee en drie duizend gevangoru-n gpnomen. Waj)»$t!l$ta«d tisse1»» OosfsiirUk-HonprlË m Italie WEENEN, 3 November. — De bepalingen tusschen Oostenrijk-Hongarië en Italiô werden officieel bekend gemaakt. Oe Vosrwaardan van Wapenstilsfand voor Gostanrijk-Hongaria WEENEN, 4 November. — Ambtelijk wordt medegedeeid dat Italië aan Oostenrijk-Hongarië de volgende voorwaarden voor een wapenstilstand stelt : 1. Dadelijke schorsing der vijandelijkheden te land, ter zee en in de lucht. 2.Volledige demobiliseering v&nwçge Oosten- ^ . —jw-HL. van aile troepen staande aan het front van aan de Noordzee tôt Zwitserland. Op het Oosten-rijksch-Hongaarsch gebied in n. 3 vastgesteld, mogen enkel 30 vredesdivisies onder de wapens gehouden worden. De helft van het oorlogs-materiaal dat zich bevindt binnen de gebieden welke moeten ontruimd worden, moet aan de yerbondenen en aan de Vereenigde Staten uit-geleverd worden. 3. Ontruiming van aile gebieden sinds het uitbreken van den oorlog door Oostenrijk-Hon-garije met wapengewald veroverd, en terug-trekkea der strijdkracliten op een vast te stellen tijd achter de volgende lijn : aan de Ombrië-hoogte tôt Noordelijk van het Stilfser Juk zal de lijn den kam der Julische Alpen volgen, laags den Re: schen en Brennerberg en over de hoogten der Oetz- en Zillerloopan. De lijn zal naar bet Zuiden wenden, denTobla-berg over-schrijden en aldus de huidige lijn in de Karni-Alpen bereiken. Ze zal verder de grenzen volgen tôt den Tai visberg en achter den Tarvis de waterscheiding der Ju'li-Alpen over den Bredil-pas, den Mannhart, den Trizaraa enz. tôt aan Adriatische Zee. Van dit punt vertrekt ze in Zuid-Oostelijke richting, bezijden den Sneeuw-berg, het gansche Savolgebied met toevloeden uitgezonderd. Van den Sneeuwberg moet de lijn dusdanig gelegd worden dat Castua, Mat-tuglie-Bolesea in de ontruimde gebieden begre-pen zijn. Ze zal eveneens de tegenwoordige bestuursgienzen van Dalmatië volgen, in het Noorden Lissarion en Tribani, in 't Zuiden eene lijn welke aan de kusten van de Kaap Blanca uitloopt, en naar het Oosten de hoogste punten der watergrens bereikt, zoodat de ontruimde gebieden aile dalen en waterloopen in-sluiten, zooals bijvooibeeld de Perça, de Bri-tisnica en de Cicola. In het noorden en het westen van Dalmatië zal ze 00k aile eilanden omvatten : Brenuda, Selva, Albo, Scard, Maon, Bago en Bunta Oura in 't noorden, en 00k tôt het zuiden van Melda en insluiting van San Andarea, Busi, Sissa, Sesina, Torcola, Curzola, OzzaenTa-gasta, enz,, ter uitzondering der eilanden Ti-rona, Grondi en Bizzola, Sua, Solta en Brazzo. Aile ontruimde gebieden zullen door de Ver-bondenen en de Vereenigde Staten bezet worden, aile materiaal moet aan deze machten worden uitgeleverd, men mag geene vernielin-gen voortzetten, er mogen geen opeiaehingen meer gedaan worden; voor het leveren van kolen moet men zorgen, dit ailes nader te b®-palen door de opperbevelhebbers der Verbon-den legers en deze der Vereenigde Staten. 4. De Verbondenen zullen het voile recht hebben : a) van vrije beweging op iederen steen-, spoor- of watorweg van het Oostenrijkachr-Hongaarsch gebied en gebruik vnn aile Oôsten-rijksch-Hongaarsch transportmaterieel} b) van bezetting aller «trategiiche punten in 't land voor zoalang als zij het noodig achten ; c) tôt opeischingen mits bett^ling voor de legers der Verbondenen, waar ®j zich 00k be-vi^den,5. Volledige utttocht van aile Duitsobe troepen uit ItaliaanSch-, Balkans- en Oosten-rijksch-Hongaarsch gebied binnen de i5 dagen en interneering dier troepen welke op gestelden dag niet weg zijn. 6. Voorloopig bestuur der ontruimde gewes-ten door de plaatsslijke overheden onder kon-trool der bezettende macht. 7. Onmiddellijke naarhuiszendlng zonder wederkeerigheid, van aile krijgsgevangenen en geintarneerde onderdanen der Verbondenen, . evenals van de weggevoerde burgerlijke perso-nen, onder voorwaarden door de Entenîe-be-velhebbers der verschillige fronten te bepalen. 8. De achter te blijven gekwetsten en zieken moeten door het Oostenrijkich-Hongaarsch pf-soneel ter plaats blijvend verpleegd worden. Wapenstilstand ter Zee. .. Oi;middellijke staking van aile vijandelijkheden ter zee en nauwkeurige opgave van ver-blijf en bewegingen aller Oosteniijktche iche-pen. Mededeeling aan de neutralen van de volledig vrije scheepvaart der Verbondenen, zonder betrek op eenige neutraliteitskwestie а. Overgave van i5 Oostenrijksch-Hongaar-sche duikbooten die van i9ro tôt 1918 gebouwd werden, «n van aile duitsche duikbooten die zich in Oosteurijksch-Hongaariche wateren bevinden of er in komen. Volledige afrusting en demobiliseering aller Ooitenrijksch-Hongaar-sche duikbooten, onder bewaking der Verbon-nenen en der Vereenigde Staten te blijven. 3. Overgave van drie slagschepen, arielichte kruisers, negen torpedoverdelgers, een mijn-legger, zes Donau-monitors met hunne beman-ning, uitnisting en voorxaden. Aile andere, 00k de binnenschepen, in bepaalde havecs vast te leggen, gedemobiliseerd en volledig afgerust. 4. Volledig vrije scheepvaart voor de Verbondenen en de Vereenigde-Staten in aile Oos-tenrijksch-Hdngaarsche wateren, 00k den Do-nau en nevenrivieren. De versperringsgebieden moeten aangewezen worden om door de Verbondenen te worden opgeruimd. Om de vrije scheepvaart op den Donau te verzekeren, mogen de Verbondenen aile verdedigingswerken bezetten of sloopen. 5. Handhaving der blokkade door de Verbondenen onder de huidige voorwaarde. Oos-tenrijksch-Hongaarsche schepen, op vaart ont-moet, worden gekaapt. б. Vereeniging en vastlegging aller luch t-strijdkrachten der marine in een door de Verbondenen aan te wijzen haven. 7. Ontruiming van gansch de kust in aile handeUhaven buiten Oostenrijksch-Hongarië's gebied en overlating van aile drijvend scheep-vaartmateriaal, verzorgingsvoorraden en vaar-middelen van allen aard. 8. Bezetting van aile land- en zeevestingen en der tôt verdediging van Pola ingerichte eilanden, alsook van werven en arsenalen door de Verbondenen. 9. Teruggave van aile door Ooste*rijk'Hon-garië van de Vwboadçnen ,gf«0«i*n - "" J l t 10. Verbod van welkdanige vernieling van e aanleggingen vôôr de ontruiming. Overgave of c teruggave. s n. Teruggave van aile gevangenen der Ver- 1 bonden mogendheden, zoo van oorlogs- als van J handelsmarine die in Oostenrijk-Hongaarsche c macht zijn, zonder verplichting van wederkee- \ righeid. t * ♦ * 1 Van Oostenrijksche zijde wordt daarop be- merkt, dat die voorwaarden zonder in werking 1 op den lateren vrede aangenomen worden. 1 Vooruit te stellen is, dat de punten 4, zoo van 2 te land als te water, dat de vijasdelijke legers « de vrije beweging kunnen benuttigen tôt een 1 aanval op Duitschland. Kwam dit niet toe, daar c moest daartegen verzet aangeteekend worden. | PARIJS, 3 November. — De wapenstilstand met Oostenrijk-Hongarie is onderteekend. De 1 vijandelijkheden zouden gestaakt worden op 4 s November, om 3 uur 's namiddags. c *" ~ c Sizittlif iran Triast • ROME, 3 November.— Zondag 3 November zijn Italiaansche landmarinetroepen te Triest g.'ïlai i. \ ai» c Di Ssrten ta Beliralo 1 PARIJS, a November. — De Serven hebben Belgrado bezet. ^ Tirafkwf dar Balgisclia MIalsters De bqzondere korrespondent In Den Haver aan de « Nieuwe Rotterd. Courant », deelt mede dat de minister van binnenlandsche zaken, Berryer, zich reeds in *t ontruimde gebied van Belgiâ heeft gevestigd, om den goeden gang van de provinciale en gemeentelijke diensten en de bevaorrading van de burgerlijke bevol- c, king te verzekeren. De ministers Cooreman, Vandervelde en Segers hebben eveneens reeds Havre verlaten. s * • • c Op 3i October had op het kerkhof in Den j Haver eene plechtigheid plaats ter eere van de soldaten der geallieerden, die voor hun vader-land gestorven zijn. Tal van kransen werden neergelegd op het graf van de Belgische solda- à ten, die omgekomen zijn bij de ontploffing van Gra ville. ■ ■■1 *»» ■ 1 c Het gedacht der algemeene entwapening In dezen beroerden tijd wordt het gedacht der algemeene ontwapening drukker en druk-ker dan ooit besproken en in verband gebracht met eene grondige vernieuwing van den aard der rechterlijke en andere betrekkingen tusschen de volkeren, die voor ailes zouden moeten geregeld worden door de aanstaande Vre-desconferencie.Geschiedkundig gesproken behoort dit ge; dacht ook tôt de stoutste vooropstellingen van de voornaamste vredevrienden of pacifisten, want het kon eerst tôt kracht en invloed komen in onzen tijd, waarin door het invoeren overal van den krijgsdienstplicht de staande legers zoo talrijk en sterk zijn geworden dat men zoo kon zeggen dat dit de volkeren zelf zijn die onder de wapens staan. Zoolang er geene staande legers waren was de « ontwapening » na het sluiten van een vrede iets om zoo te zeggen natuurlijks, en wel in zulke maat dat men tôt in de iôeen i7«eeuw nog de ook natuurlijke gewoonte om, als de oorlog afgeloopen was, langs weerskanten « af te danken » dat wil zeggen, de legers te ont-binden en de soldaten weg te zenden. Maar in den loop der 19e eeuw kwamen de staande, bestendige legers den grondslag leggen voor wat men noemt de krijgskundige op-voeding, africhting van heel het volk, en zoo zijn zij om zoo te zeggen een organischen factor der aatie geworden — zoodat het gedacht der ontwapening meer en meer als eene zeer koen en zeer moeilijk door te voeren gedachte moest voorkomen, die langs aile kanten op allerhande hinderpalen zou moeten stuiten. Voor het allercerst was het in het jaar 18S6, na den Krimoorlog, de fiansche schrijver Lar-roque die met het gedacht te voorschljn kwam in zijn daardoor belangrijk geworden werk De oorlog en de staande Legers, waarin hij onder meer ook stoutmoedig zegde «dat het een groote mis-slag was geweest dat men aile staande legers niet voor goed afgeschaft had op den dag waarop de ongehoorde macht van den eersten Napoléon was ten onder gegaan, zoodat het voor de menschheid eene dringende noodzakelijkheid was om dezen misslag zoo spoedig mogelijk en zoo volledig mogelijk te herstellen. » Drie jaren later was het de beter gekende fransche denker de Girardin die zich met moed en kracht aan het werk stelde voor wat hij openlijk de « algemeene europeesche ontwapening » noemde, eene voorhandneming waarbij hij krachtig het slagwoord in de wereld slin-gerde : Geen vuur zonder brandstofl Geen oorlog zonder leger ! eene phrase die logisch zeer betwistbaar is, maar die echter groote uit-werking had. 3 Nog drie jaren voor den Duitsch-Franschen oorlog werd de algemeene ontwapening der volkeren weer veel besproken. Er had zich in-tusschen te Parijs eene k Vereeniging voor ontwapening » gevormd en hare eischen werden door leidende Duitsche mannen erkend. Arnold Ruge verlangde dat Frankrijk met de ontwapening zou beginnen, terwijl Schulze-Delitsch aanraadde dat men eerst in de parlementa der versebilleade landen aanhangers Zoo kwam den ai October 1869 Rudolf Vir« l chow in den Noord-Duitschen Bond met het ' voorstel om « door diplomatische onderhande- ' lingen eene algemeene ontwapening te bewer-ken.n Het voorstel werd met overweldigende meerderheid verworpen. Tijdens den Fransch-Duitschen oorlog stokte de beweging, maar reeds twee jaren na den vrede van Frankfort publiceerde de in Den Haag vergaderde «Vereeniging voor Hervor-ming en Codifieerlng van het Volkenrecht» eene verklaring dat het de plicht der regeering en is over de vermindering der bewapeningen te beginnen te onderhandelen, en het Britsche La-gerhuis nam gelijktijdig een dergelijk voorstel aan. Ten jare 1876 kwam de ontwapeningsge-dachte in 't Oostenrijksch parlement ten berde en in 1879, tien jaren na Virchow's voorstel tôt ontwapening, bracht von Buhler in den Duitschen Rijksdag weerom het voorstel in dat « de Rijlcsdag zou moeten besluiten een Europeesch Statenkongres'bijeen te roepen met het doel om over te gaan tôt eene werkzame algemeene ontwapening ongeveer tôt de gemiddelde helft der tegenwoordige vredessterkte der Enropeesche legers voor den duur van 10 tôt i5 jaren.» Het voorstel werd verworpen, en Bismarck uitte zich destijds op intéressante wijze over het plan. Hij zegt in eenen brief aan Bilhler van 2 Mei 1879 : « Ik ben te veel door de praktische en dringende zaken van den huidigen tijd in beslag genomen, om mij met de mogelijkheid eener toekomst te kunnen bezig houden, die gelijk ik vrees, wij beiden toch niet zullen beleven. Eerst nadat het u zal gelukt zijn onze nabu-ren voor uwe plannen te winnen, zou ik of een andere Duitsche kanselier voor ons steeds defensief vaderland de verantwoordelijkheid voor analoge voorstellen overnemen. Maar ook dan vrees ik dat de wederzijdsche kontrool der volkeren over den bewapeningsstaat der nabu-ren moeilijk en onzeker zal blijven en dat een Forum, dat ze werkzaam zou kunnen handha-ven, moeilijk zal te scheppen zijn. # Bismarck verviel in deze kritiek la de font van al de zoogenaamd reale politîekers, die de draagwijdte en de toekomst der idee oader-schaten. Ideeën kunnen zeker maar werkeUtit-heid worden als voldoende sterke volkskraoh-ten erachter staan. Deze moment schijnt than» voor de ontwap*-~ ningsgedachte gekomen te zijn, die zijne popu-lariteit en wenschelijkheid bij de massa, aaa de ^ocialistische propaganda dankt. IN BOHEMEN Uit Weenen aan de Koebisch« Zeitung : Rechtmatiger wijze moet men erkennen, dtft de onbloedige overname der regeeringsmacht door de Tschechische volkskommissie te Praag — en zoo het schijnt, ook te Bruenn, de hoofd-stad van Machriftn — geen hooge nationale opstuwing en grootaardigheid ontbeerde en slechts weinig door gewelddaden tegen het Duitsch-zijn bevlekt werd. Aile beiichten stemmen overeen, dat de aan-stelling der Tschechische regeeringsmacht glad en snel verliep, waartoe de geestesopvatting der Tschechische beambtenwereld alleszins zeer bevordelijk geweest is, wijl deze tôt laatst toe in het personeel der Stadhouderij Tsche-chisch-nationaal gedrild is door tientallen van jaren Tschechische propagande,die in de volks-school begon en tôt in de Universiteit voortdu-rend opsteeg, evenals in het Sekol (de nationale turnvereeniging] en in andere gezellige en po-litieke genootschappen voor kunst, letterkunds en wetenschap, alsook in het bedrijfs- en in het syndikaal leven vinnig geschreven werd. Met verwondering vernam men in Weenen, dat de bezetting van Praag, bestaande uit Magyarsche troepen zich tôt bloot een orde-dienst beperkt heeft. Dit feit en de onverwachte aankomst eener compagnie van het zooge-naamde huisregiment n. 28 (dat wegens over-loopen naar den vijand ontbonden geworden was), uit hare garnizoenplaats Bruch-aan-de-Mur komende naar Praag, — deze twee feiten dus laten besluiten, dat van den hoogsten mili-tairen commandopost desbetreffende aanwij-zingen gegeven waren. Met zekeze afgunst blikken thans vele Duii-sche Oostenrijkers naar Praag, alsook naar Laibach, de Kroatische hoofdstâd, waar An-drassy's nota overal en als van zelf werkend de zelfstandige nationale Staten met leven ver-vuld heeft, terwijl in Duitsch Oostenrijk immer slecMsnog de ijverig beraadslagende maso" in dadeloosheid volhardende nationale Vergad«-ring het éénig zichtbare van den toekomstigea nationalen Staat is. Uit Praag wordt gemeld : De Stadhouderij is met de nationale kommissie overeen gekomen aangaanda de gemeenzame leiding va* het openbaar bestuur. Over nadere bepalingen zijn verdere onderhandelingen in gang. Over de toedracht der gebeurtenissen ia Bo-hemen wordt nog geschreven : De spoortrein voor de Duitsche rijksgrena naar Bodenbach, die den 39 October afreisde, bevatte wagons met het opschrift : « Vrije Tschechische Sooialistische Republiek », en de Tschechische spoorwegenraad had de borg voor de gladde doorvoering van het spoorweg-verkeer overgenomen, De trein werd door de reizigers der hem krui> sende treinen met toejuichingen begroet ; ook deze treinen waren met het kenteeken der nieu-we republiek getooid. De reizigers sprakei met geestdrift over de invoering van den Dieu wen staatsvorm. Door de morgenbladen waj de oprichting van den Tschecho-Slowakischei Staat reeds algemeen bekend geworden. De Hongaarsche militairen waren met klin kende muziek afgetogen. Aan verscheideni statien stormden soldaten den trein binnen Daar grootendeels hun officieren, veldwebeli en kaporaals verdwenen waren, hadden zij ool hunnerzijds eenvoudig den dienst verlaten, want zij wisten niet waarheen zij zich moesteu b&geven : zoo voerden zij eenvoudig de demo-bilisatie op eigen hand door, en wel op de vlugste wijze, De officieren hadden de burger-kleedij aangetrokken. De Tschechische troepen waren verplicht in de nationale Garde te treden en werden daar-toe met armbanden gekentei kend. Ook d< manschappen van het 38e waren intusschen t< Praag aangekomen. S'cchts de Duitsche tro? pen, bijzonder gedeeltelijke formaties, wistej niet, gelijk gezegd, waar zij heen moesten e( ontbonden ?iph daarom maar eenvoudig. 34e |aai> -■ N. 293 5 cantieaen per nummer lrijdag8Novembâi' 1918

Er is geen OCR tekst voor deze krant.