Dmtuter-Uftg«ef»U» jam: Maatschappij H ET LICHT bestuerdert f, DE ViSCH. Ledeberg-Ocnt . . REDACTJE . ADMINISTRAT1E HOOGPOORT. 29, CENT VOORUIT Qrgaan der Betg/sche Werkliedenpartjj. — Verschijnende aile dagen. ABONNEMENTSPRIJ^ BELGIE Drle tnaanden. . . , . f». 3.2S Zea Bunden ■ , , , , Ir. 6.50 Een jaar. fr. 12.50 Mea abonnéert zich op aile postbarcclei DEN VREEMDB Drle tnaanden (dagelijUa verzonden). < . . . fr. Q.tè Bekendmaking betreffende de yerordening over het REISVEBKEEB (N. 44 van bel Verordcningsbl.) De gemeenten, welke de nieuwe identi-teitsbewijzen kosteloos aan huDne bewonerg geven, kunnen de wezcnlijke onkosten van papier en drukken tegen voorlegging der rekeningen op de Etappen-Kommandantu ren terugbetaald bekomen. Deze vergoeding spruit uit de gelden der afgeleverde reis passen en wordt beschouwd als « bureel kosten ». Gent, den 9 September 1915. Der Etappeninspekteur, Graf von YVestarp, I Generalleutnant. Klerikale rond den pot draaierij Wij hebben aan Le Bien Pubiic doen opmerken dat er liefdadigheid bestond voor dat het Christendom verspreid was over de w-ereld. Le Bien Public bekent dat het waar is. Eurêka! Hij maakt dus geen aanspraak meer op het monopool der liefdadigheid roor zijnc leer. God zij gcdankt ! De Heilige Geest is over 't Pensenstraatje nummer 3 nedcrgedaald en hij heeft de redakteurs van het klerikaal orgaan hunne verkeer-de handelwijze deen inzien. Maar of het nu ingekaftkerde gewoon-te is ofwel eerlijke schaamte, Lo Bien Public tracht nog rond den pot te draaien, spartelend gelijk een paling of beter gezegd : gelijk een duivel in een wijwatervat. Zoo bijvoorbeeld zegt hij, d?.t de zorg voor de romeinsche ovefheid viôt Cliî'is-tUS| ten opzichte van de arme menigte, maar openbare liefdadigheid cf welda-digheid was en geenzins de la charité of menschlievendheid. Allons, Bien Pubiîe, geen lollekens, niet waar, de zaak die wij discuteeren is al te ernstig daarvoor. Liefdadigheid zijn daden van liefde en aangezien zij bewezen werden aan men-gehen, kan men gerust liefdadigheid om-letten in menschlievendheid. En dat het openbare liefdadigheid of menschlievendheid was in hèt oude Rome, voor Christus, dat vermindert de beteekenis niet dier daden, het ver-hoogt ze, want het tcont dat geheel de romeinsche beschaving er t'akkoord me-de was. Le Bien Publia bevestigt dit overigens | als hij bekent dat de edellieden van dien tijd over 't algemeen 00k weldoende waren op hunne manier. Maar zij waren het maar om rond zich eene claque te vormen, eene soort van toejuichende menigte trots ailes, die zij elken morgen rond zich vergaderden, om haar hulp uit te reiken. Dus de liefdadigheid' of de menschlievendheid bestonc'. Het woord zelve Cari-tas, waarvan Charité afstamt, bestond j eveneens, en de Kerk heeft niets uitge-vonden.Die zaak is nu klaar! De cdelen gaven, om rond hen eene claque te vormen, waardoor zij in aan-j îien stegen. Wij gelooven dat en 't is eene van de 1 redenen waarorn wij de openbare liefda-| digheid verkiezen boven de persoonlij aalmoesgeverij. Want, meent Le Disu Public dat vele liefdadige christelijke menschen 00k niet geven om een pluimken op hunnen hoed te stçken? In dat geval bedriegt hij zich leelijk. | Evenals in 't oude Rome, zien wij in i het hedendaagsche Gent, geheele groe-pen schooiers bellen aan rijke woningen Iof aan kloosters, waar de meid opent of i een broeder voorkomt, die aan elk een cent of een halven kluit toereikt. Bah, 't is zoo goedkoop voor de mil-lioennairs, en 't |jtaat zoo netjes. Het geeft niet alleen een goede reputatie en het opent daarenboven den weg naar een hemel, waarop de heidensche edellieden van 't oude Rome nog niet kon den speculeeren. Begrepen, Bien Pub^iv? & % % Onze tegenstrever geeft toe, dat es vôôr de rerbreiding van het Christen evangelie, 00k al menschen bestonden, wier medelijden met de armen rechtzin-nig was en die de ongelukkigen hielpen zonder baatzucht. Merci voor de toegeving, wij krij gen langs om meer gelijk. Maar cp onze beurt vvillen wij 00k niet betwisten dat er nog zuike menschen be-staan, zelfs ender de katholieken, die de schamele armen hclpen, zonder rumoer Maar, Le Eisn PiîfcHc maakt zich de taak hier vvat al te gemakkelijk, hij maakt pijlen uit aile hout. Hij schrijft namelijk het volgende : Volgens aile waarschijnlijkheid is het onder deze menschen, wier ziel «natm'flHkof vvijzc» christeJijk was, dat het Evangelie zijne eerste vol-gelingen gevonden heeft met het meeste gemak. Dus er waren çhristelïjk» zicîen, zelfe goheei rîatunrîijk, vqqt de kcm3t v«il GhJ'isfcus cp (fa asrtfë? Wat heeft zijne komst, zijn lijden, zijn martelaarschap dan gedaan of ge-baat aan de menschheid? Hij heeft de slechten onderwezen en gered. Maar in den christelijken zin opge-vat, zijn er nu meer slechten of onge-loovigen of twijfelaars, als er ooit waren.En er zijn nu evenals in het oude Rome nog van die natuurlijke christelijke zie-len, die nochtans de vlag niet volgen van het gedogmatiseerde katholicisme. Lo Bien Ptsîîlic heeft daar eene on-voofzichtigheid bega.an, waarvoor hij op de vingefs zal getikt worden. Ons heeft hij niets nieuws geleerd. Dat er brave menschen, weldoeners bestonden voor Christtis, het ware al te gek daar een oogenblik aan te twijfe-len.Beschavingen als de perzische, de1 grieksche en de romeinsche, waren al te prachtig en te machtig om het werk te zijn van uitsluiteliik barbaren, zonder geleerden, zonder kunstenaars, zonder goede menschen. 't Is het Christendom alleen, dat doen gelooven heeft, dat voor de komst van Christus, de bestaande beschavin gen, poelen waren van ontucht, vulpsch heid en wreedheid zonder meer. Die fabel is nu uit en wij hebben Le Bien Public tôt bekentenis gebracht te-gen zijn goesting. Wij zullen dezer dagen antwoorden aan Le Bien Public op zijne dwaze aan-vallen op Vooruit, F. H. Het Officieel Onderwijs in gevaar! lazen met belangstelling in Vooruit an 14 en 15 September de artikels «Leer-puont en Dvvangmiddelen». .J"'1*. willen hier een staaltje aanhalen er dea toestand van het onderwijs te j D]e(7 n> v'ifde stad van 't land ; verblijf-| P aats van den aartsbisschop ; oord van op-buU^'e^^e wer'cershevolking, dweepende I fgerij, kortzichtigen middenstand; en t ^ van het zwarte leger of « doode ter^6^6'611' — stad der klokken en kloos-■ ovb^iT" me? roemde u steeds, dat, trots dien i - ûcerscnen papenwinkel, eene anti-kle- rikale meerderheid binnen uv/e muren huisde. Anti-klerikalen, beteekent voor ons ver-dedigers van het officieel onderwijs. Alhoe wel wij weten dat het officieel onderwijs, reeds bloedige wonden is toegebracht door onze hemeldragonders,ware het van onzent-wege misdadig om zoo maar aan te sluiten bij den taktiek van «laat gaau wat gaat». Ons is het er om te doen om te redden wat nog te redden valt en eene campagne, ste-viger dan ooit op touw zetten, voor het officieel onderwijs en dezes onderwijzers. 't Is schreeuwend ais men bestatigt dat in Mechelen, van de 6 jongens lagere ge-meentescholen er nog slechts één onder-wijzer als vrijzinnig in de hoogste klassen wordt aangetroffen. De vermoedelijke en eenvoudige redens van dezen maatregel zijn de «YVedstrijden voor godsdiensten». Nu, wat meer is, en wat ons leert hoe de klerikalen elke zaak ten hunnen voordeele exploiteeren, is wel te volgende. Tôt maandag laatst was het vacantie in de gemeentescholen. De Broerkens en Non-nekensscholen hadden ter dier gelegenheid eene goede klopjacht in'gericht om vele kin-deren van vrijzinnigen in hunne netten te lokken, wat niet moeilijk viel; tijdens de vakantie-dagen der ofiicieele scholen werd het onderwijs in de aangenomene scholen voortgezet. De ouders werden aangeraden hunne kin-deren alleen voor den vakantie-tijd naar deze scholen te zendén : «zoo waren ze ran de straat af, waar men toch niets leert dan slecht, en rniddelerwijl 1 erde men, in de school, toch nog iets. Rekening vooral werd gehouden van den honger -&>estand en menig zich verzettende vrijzinnige moeder of vader moest den kop in den sehoot leggen : rijst, brood, boonen, en zoo meer kwamen in huis, op voorwaar-de dat het kind zijn vakantietijd doorbracht 111 de kristelijke school. De honger deed, helaas, zoovele menschen tôt daden overgaan in strijd met' hun geweten en hunne... eer! Doch nu eerst komt cl^ aap uit de mouw : Maandag 20 dezer worden onze gemeentescholen heropend ; en nu is er eene propa-ganda in regel op touw gezet, hoofdzakelijk ûôor huisbezoek. Nu gaan priesters en hunne aanhangers de ouders hunner ti;delijke leerlingen, be-zoeken, bepraten, bekijven, beloven en des-noods bedreigen ! Daar staat de fiere vader nu, die eens zoo trotsch was op zijne «On-afhankeiijkheid» toen hij al werkende een islfstandig bestaan had. O ! onze zwarten fcennen ailes zoo goed ! En... vroegpr werd door de liberale partij : hemel en aarde bewogen voor 't officieel onderrrijs. Heden niets ! Niets 1 Nog geen woord van verzet werd door de liberale leiders geuit, die bij den eersten muggensteek hun door de socialisten toegebracht, huilen als gekeelde varkens, en ailes als «Non-parlementaire» bestempelen. Ziet ge nu, vrijzinnige werkmenschen, en gij, ofticieele onderwijzers : in de uren van gevaar wordt gij door uwe leiders verlaten. 't' Gevaar is groot en dreigend den nood wasrin thans ona onderwijs gedompeld wordt. Onders, Wij begttjpen den huidigen toestand beter d»a wie 00k, maar toch doen wij een vurig beroep op uwe ouderlijke plicliten : Zendt bij de heropening der scholen uwe kinderen naar de officieele scholen, ontrukt uwe kinderen uit de klauwen van hen die al het wereldlijke aflegden : ïïelpt de laatsten onzer officieele onderwijzers niet mede den afgrond instorten. Laat uw hart en geweten spreken : de duistere tijden klaren wel eens op; en het zou roor velen eene blijrende wroeging we-zen. het onderwijs, de toekomst van zijn kinfl, opgeoîîerd te hebben: voor een bete ïroods. Schande en Vloek over hen die den honger in bange ii cl en als heden uitbuiten, zulke schepsels sfcaan lager dan de straatsletten. Mechelen. H. HOLEMÀNS. «0^ m sr. Minot t 1» «en opadenbarende geschiedenis met het orerlijdeu van dr. Minor ! Dr. Mmof is oeu A.merikaansche geaeesheer, die lang in e«.n lïngelseh krankzinnigengesticht heeft dooig»br»cht ; hij werd daar opgenomen, omdat hij jaren geleden, komende van Amerika naar Engelaud, op straat ieniand had netrgeschoten, dien hij volstrekt niet keode. Hij werd niet wegens moord ver-oordeeld, doch men zond den krankzinnige naar Broadmoor Prison in Berkshire. Hij blerf daar meer dan veertig jaar, aangezien de (jeneesheereu hem ongeneeslijk ver klaarden. Dezer dagen overleed hij. Bij zijn dood is nu gebleken, dat deze dr. Minor een van de bekwaamste rnede-werkers is geweest aan de groote philolo-gische dictionnaire, welke onder toezicht van Sir James Murray wordt uitgegeven, onder den naam van «Oxford Dietionnay». Sir James ontving geregeld de geleerde bijdragen van zijn medewerker dr. Minor, zonder te weten wie dese wel was, er 00k niet op lettende, dat het adres van afzen ding, het dorpje Crowthorne in Berkshire de plaats was, waar het bekende misdadi-gers-krankzinnigengesticht gelegen is. De bijdragen, welke hij voor zijn groote geleerde werk ontving van dr. Minor waren uit-nemend.Als z66 verdienstelijk beschouwde Sir James de bijdragen van zijn onbekenden medewerker, dat hij den Senaat van zijn universiteit voorstelde, dr. Minor een eere-doctoraat aan te bieden. Zonder zich persoonlijk ooit te vertoonen, arbeidde dr. Minor veertig jaren van zijn leven, uit het gesticht, waarin hij gedoemd was te verblijven, aan het groote philologi-sche werk. Bij zijn overlijden kwam pas uit, dat de krankzinnige moordenaar van het jaar 1872 en de philoloffische geleerde één-en-dezelf-de waa^ Werkloosheid in Nederland Men schrîjft van het Nederlandsch Ver-bond van Va"kvereenigingen : Van 32 van de 35 organisaties werden ge-gevens ontvangen betreffende den stand der werkloo'sheid op 1 Augustus. Naast die van den Apothekers- en den Mijnwerkers-bond, ontbreken de gegevens van den Transportarbeidersbond. Deze 32 organisaties hadden 11,826 leden onder de wapenen, 9893 waren werkloos, 362 werkten minder dan 3 dagen, en 1878 3 dagen of langer per week, doch korter dan gewoonlijk. Vergeleken bij de overeentomstige cijfers van 1 Juni kwam in het aantal leden, dat korter dan 3 dagen werkte, haast geen wij-ziging, het santal leden, dat 3 dagen of langer per week werkt, verminderde van 2420 op 1878. Het aantal geheel werkloozen daalde met 645, n.l. van 10,538 op 1 Juli, op 9893 op 1 Augustus. Deze vermindering komt bijna uitsluitend voor rekening van den Algemee-ne Nederlandsche Diamantbewerkersbond. In dezen bond daalde het aantal geheel werkloozen van 1 Juli tôt 1 Augustus met 507. Het grootste deel van het totaal aantal werkloozen komt nog steeds voor rekening van den Diamantbewerkersbond en den Havenarboidersbond. Van de 9S93 werkloozen had de A. N. D. B. 5839 of 59,2 %, en de Havenarbeiders-bond 1422 werkloozen of 14.37 %. De overige werkloozen waren verdoeld over de andere organisaties. Het volgende staatje geeft een overzirht van het verloop der werkioos-heid- in de bij het Vakverbond aangesloten vereenigingen van 1 September 1914 af. Aantal leden waarvan Aantal gegevens waren Aantal gedeeltelijk 1914/15 verstrekt werkloozen werkloozen 1 Sept. 87678 19387 11843 1 Oct. 87395 17947 11914 1 Nov. 8762C 16392 8816 1 Dsc. 87366 16073 7686 lJan. 868D9 15961 6794 1 Febr, 88524 14814 6521 1 Mrt. 8S029 13478 5668 1 Anlil 88784 11874 4-852 1 Mei S0S32 10815 3828 1 Juni 90847 9810 3002 1 Juli 91791 10538 2781 1 Aug. 90431 9893 2240 | De Centrale Bond van Bouwvakarbeiders had onder de wapenen, aan gedeeltelijk en geheel werkloozen in procenten van zijn totaal ledental op 1 November 1914 45,2, 1 Januari 1915 51.6, 1 Maart 41.5, 1 Mei 34.3 en 1 Aug. 26.7 ; de Algem. Nederl. Timmer-liedenbond wederkeerig 32.1, 35.4, 33,6, 28.9 en 26.9 ; de Nederl. Schildersgezellenbond wederkeerig 42.4, 56.1, 50.4, 20.1 en 22.5; de Alg. Ned. Stueadoorsbond wederkeerig 48.9, 47.1, 43.5, 29.2 en 32.6. Oversîraooilîig in Zuid-Cliaa Het «Soerabaiaansch Handelsblajd ont-leent aan Honkongsche bladen van 16 en 17 Juli uitvoerige bijzonderheden over eene ramp, die Zuid-China heeft geteisterd. In 't begin der vorige week, aldus de bladen van 15 Juli, wies het water snel in de West-rivier en de bevolking begon on-gerust te worden. De regens van de laat-ste dagen fleden het water met angstwek-konde snelheid stijgen en thans staat eene volkrijko streek geheel blank en moeten duizenden menschen den dood m de gjlven hebben gevonden. Zoolamg 't water niet zakt, valt aan redding niet te denken. Talrijke dorpen en kleine steden 'ijn on-dergeloopen en de bevolkingv die nog altijd voor ;t wassende water wist te vlucht'în, verkeert in een toestand van de grootste ellende. Verscheidene schepen met rijst zijn reeds uit Houkong naar de zwaarbezochte strekken vertrokken. De kapitein van de Lintan, die juist met zijn schip van de West-rivier kwam en te Hongkong landde, verklaarde nimmer zulk een overstrooming te hebben gezien. De ontzettende overstroorningen in het vorige jaar waren bstrekkelijk onbeduiidend, bij deze ramp vergeleken. Te Woetsjow, ver-telde hij, klom het water tôt 79 voet. Het verlies aan menschenlevens moet verschrik-kelijk zijn. Kanton ontkwam niet aan da ramp. De Shantsen stond onder 2 voet water. De meeste wijken der stad waren overstroomd en ta! rijke booten met vluchtelingen sloe-gen om. Zij vonden een jammerlijken dood in de golven. Het gehe>ele bootverkeer op de West-rivier moest worden stopgezet Het verkeer met Kanton kon slechts met groot gevaar worden onderhouden Later moest 00k dit worden gestaakt. De booten konden niet meer op tegen het nog voortdurend wassende water. Talrijke booten moesten on-verrichter zake terugkeeren. De meeste huizen staan tôt aan de eerste verdieping onder water en om de bewoners te bereiken, moeten heel wat moeilijkheden overwonnen worden, daar de nauwe stra- ten een vlug heen-en-weer-varen belemme. ren. Het gevolg hiervan is, dat velen ge-brek lijden. Kapitein Marabal van de «Charles Han-douiiv> noemde het water op de ankerplaats te Kanton esn waren rondvloed, letterlijk bezaaid met omgeslagen jonken en sampans, huisraad en andere voorwerpen. Een gedeelte was bedekt met millioenen luci-fersdoosjes, die uit een lucifersfabriek weg-gespoeld waren. De zeeman zeide, dat de grootste moei-lijkheid voor de scheepsvaart was het ontbreken van boeien, die aile weggeslagen' zijn. Ofschoon de «Charles Handouin» flinke machines bezit, werd zij in een soort van draaikolk getrokken en beide ankers moesten gelicht worden om een ongeluk te voorkomen. Tôt overmaat van ramp brak in de zoo zwaar geteisterde plaats in den namiddag van 13 Juli nog een brand uit, waar bij een enorm aantal winkels in asch gelegd werden en vele menschen omkwamen. De bewoners van de winkels, waar de brand uit-brak, waren voor het stijgende water op den zolder gevlucht, en toen het vunr hun schuilplaats bereikt had, was geen redding meer mogelijk. Zij stonden voor de keuze zich te laten verbranden of in het water te springen. De brand, die het werk van roovers geweest is, waarvan er thans honderdeo aan het plunderen zijn, ontstond op Sampang Hong, in de Chineesche stad, «welke in de buurt van het douanekantoor ligt. Aile hulp was te vergeefs, het vuur verbreidda zich met een ongelooflijke snelheid. Het is nog moeilijk vast te stellen hoe-veel huizen en winkels in vlammen zijn op-gegaan.Telegrammen noemen een aantal van 18 à 1300. De «Heug Sjan» kwam met geredden nit Kanton te Hongkong aan. De menschen waren geheel uitgeput, half waanzinnig door de uitgestane angsten, en het aan-zien was een ontzettend schouwspel. De kapitein vertelde, dat hij 's nachts de stad had verlaten. 't Was of zij geheel in vlammen stond; de vuurgloed weerkaatste in het water, dat do geheele streek had overstroomd. Tallooze lijken dreven rond het schip en in enkele booten waren een aantal overlevenden de uitputting nabij. Hem was verteld, dat alleen in Kanton 10.000 menschen waren omgekomen. lien juiste raming der verloren levens zal wel nimmer kunnen worden gemaakt. Om de ellende nog te verhoogen, liepen rooverbenden de geteisterde streken af. De streken, hoogerop aan de West-rivier gelegen, zijn geheel vernield, van den oogst is niets overgebleven. De bevolking sterft van honger, en voorraden kunnen nog niet worden aangevoerd. Men slaagde er in 20.000 menschen te redden, die naar het heuvelland buiten de stad worden gebracht. Ieder half uur, vertelde een ooggetuige, hoorde men het geraas van instortende huizen. Een neerstortende gevel_ viel op een reddingsboot. Niet een der inzittenden ontkwam aan den dood. Enkele booten slaag-den erin het brandende stadsgedeelte in t« varen en nog 600 per son en te redden. Later werd de hitte van den vuurgloed te groot en moest men hier het reddingswerk op-geven.Sommige stadswijfcen zijn totaal afgeslo-ten. De menschen, die er nog zijn, moeten verdrinken of den hongérdood sterven. Duizenden mannen, vrouwen en kinderen zullen dit lot moeten ondergaan. De brand woedde het hevigst in de win-kelwijkea. Oliepakhuizen hadden hun in-houd aan den watervloed moeten afgeven. De drijvende olie vatte vlam en de gevol-gen daarvan behoeven niet nader beschre. ven te worden. De gevolgen van de ramp zijn nog niet t« overzien. Men vreest algemeen het uitbre-ken van besmettelijko ziekten. Uit aile deelen van China stroomen gif-ten toe. In aile groote plaatsen zijn steun-< comitee's opgericht. Bomaanslsg in Cbina UIT SHANGHAI: Een bom werd voor het gebouw van het inlandsch blad «Het Aziatisch Nieuws van den Dag» geworpen, dat de 12 dezer voor het eerst verscheen en eene monarchistische propaganda in China beoogt. Drie personen werden gedood en zeven gewond, 4c t * * $ ❖ # ^ * * # 4? $ * $ * # * # * Cns Itîterkundig 8 3LADZIJDEN TEKST ssan 5 G9nt!@nteii Is te verkrijgen In ai de gentsche àubet* ten, bij al do verkoopers van het blad « Vooruit » en in da a Voîksdrukkorij » Hoogp«ort 29, Cent. il iaar -» N» 262 Prijs p«t munm« 1 vooi Belgiï 3 eentiemen, rooi den Vreemde 5 centièmes Teisloon s RetireHe 247 - 4dministratie Z846 2*i SEPTEftîBEffS 191 b

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.