Drukater-Ultgeeîfst*» t9m: Maaîschappij H ET LIC11 beeîuurcier P, DE V1SCH. Ledeberg-Oenl . . REDACTIE . . ADM5NISTRAT5E KOOûPOORT. 29, CENT Irgaan der Belgische Werkliedenparty.- — verschijnende alle dagen. ABONNEMENTSPRIJS BELGIE D?îc maendea. , , , , Ir. 3.J4 Ze$ msandca > . . . . Ir. 6.50 Een Jaar (r. 12.50 Mes fibonneert iicîi op &He postbarteiea DEN VREEMDE Drte maandcn (dagelijks verzondenk « .... (r. û.fO De werklieden verliezen Het is ongelooflijk welk een gedacht sommige burgers en veel rijke menschen zich vormen over den toestand waarin de werkende klasse zich îegenwoortâg Ije-vindt en waarin ze zich zal bevinden na den oorlog. Over den tegenwodreâgdn toestand denken ze, dat de rneeste werkinenschen — alhoewel zich werkeloos bevindende— toch voldoende ondersteund worden door de Voedingscomiteiten en het Na-tionaal Werkeloozenfonds. Zij die aldus redeneeren, moeten wel ziende blind zijn, want de bestaande co-miteiten zijn niet bij machte om den wer-keloozen werkman en zijn gezin behoor-lijk te onderhouden en hem de schade te vergoeden die hein werd berokkend door het volledig of gedeeltelijk werkgebrek. Wel is waar wordt er in vele steden en gemeenten brood, aardappelcn en soep kosteloos verschaft, raaar voor het over-grootste gedeelte in onvoldoende mate, omdat de werkelooze arbeider zich om goo te zeggen hiermede uitsluitelijk te Voeden heeft en niet mag denken op een stukje krachtig vleesch, evenmin op eieren en andere voedzame waren, waar-over een over fortuin beschikkende bur-ger nog beschikt. De weinige gelden die hij vanwege het Nationaal Werkeloozenfonds ontvangt, komen vooral ten dienste om zich de ont-brekende aardappelen aan te koopen, de allernoodzakelijkste benoodigheden van een werkersgezin, zooals wat winkelwa-ren, pleksel voor brood en vet om wat saus te maken, houilîekolen, ztep, enz. Het is ontegensprekelijk waar dat er ondanks de bestaande Comiteiten, on-danks de hulp die er verschaft wordt aan de noodlijdende menschen, er zwarte armoede wordt geleden bij de meeste be-hoeftigen.En wij herinneren ons nog altijd die droeve en pijnlijke vergaderingen die wij verleden winter hadden met onze werkelooze vrienden, die vergaderingen waarin ze terecht hunne ontbenngen lieten ken-nen, den honger ten toon spreidden dien zij met vrouw en kinderen te lijden hadden, waarna wij delegatiën van die hon-gerlijders vormden, ze vergezelden bij onzen heer Burgemeester, om hem hun-nen nood te laten kennen en hem te bid-den het onmogelijke te willen doen, om daar alaet&n verbetering xn te brengen ; en tôt zijne eer mogen wij het zeggen : uit eogen zak heeft hij de afgevaardigden (wier kinderen gedoemd waren om zon-der eten naar het bed te moeten gaan, zonder hoop bij hunne ontwaking eenen boterham te vinden) wat onderstand ver-leend.Wij herinneren ons nog altijd die trie-stige samenscholingen van hongerlijders welke dagelijks naar de Groote Markt togen en juichten bij het zien dat er een wagen met bloem of meel aangekomen was voor de stad, omdat zij dan wisten dut er 's anderdaags brooddeeling kon plaats grijpen. Welke schrikkelijke armoede en ont-beringen zijn er aldus niet geleden, en moesten wij voor den oogenblik nog be-kend zijn met al wat er omgaat in de werkersgezinnen, wij zouden nog afgrij-selijke toestanden kunne beschrijven. En nu dat het voor vele gezinnen iets of wat beter is gesteld dan in de vervlo-gen maanden, dank aan het weinige dat zij ontvangen van het Nationaal Werkeloozenfonds, nu zien wij langs aile kan-ten een greot gedeelte der huiseigenaars opdagen, die van dit weinige hun aan-deel eischen voor de huishuur, als dach-ten zij dat zulks dient bij de werkmen-schen om te verspillen of te verbrassen of om op hoopen te leggen!... Wat zijn die burgers en rijke menschen toch kortzichtigen, zij die denken dat de huidige wereldoorlog niet veel schaadt i aan de werkersbevolking ! En wat zal het NA den oorlog zijn? « Veertien dagen na den oorlog is ailes op zijn oud peil voor de werklieden », zeggen er velen van die kortzichtigen en het is jammer voor onze arme wroeters dat zij hier geene waarheid spreken. Eerst en vooral wie zegt ons dat deze wereldramp geene groote crisis in han-del en nijverheid zal medebrengen en dus de werkende klasse niet zal getei-sterd zijn door voortdurende werkeloos-heid, wat beteekent : voortduring van armoede en ontberingen ? Verre van ons zùlks te wenschen,maar ongelukkiglijk, uit dezen wereldoorlog kan ailes voortspruiten en voorbeelden uit vroegere oorlogen zijn daar het spre-kendste bewijs van. Maar laat ons aannemen dat ailes normaal marcheert na den oorlog en de werkman over zijn dagloon van vroeger zal beschikken. Is de werkman hierom in zijn norma-len toestand van vroeger hersteld? Geenzins, want de werkman en zijn gezin zal aan ailes gebrek hebben, want gezien zijne langdurige werkeloosheid, zullen al de kleed-eren en het linnengoed tôt op den draad versleten zijn, schoe-nen tal hij niet meer bezitten en vele andere benoodigheden, onontbeerlijk voor een gezin, zullen er mankeeren. Voor den oorlog bezat dit werkersge-zin een zondagsch en een dagelijksch kostuum voor ten minste ieder lid van het huishouden ; het was voorzien van kloefen, schoenen, kousen, onderbroe-ken, hemden, enz.; en dit ailes, evenals beddegoed en slaaplakens, zal nu geheel en al ontbreken, zonder dan nog te letten op het huisgerief, zooals tellooren, tas-sen, stoelen en wat weet ik al, waarin na den oorlog ook zal moeten worden voorzien.Reken cens na voor welke te doene uitgave ieder werkersgezin zal staan, wanneer de wereldbrand zal achter den rug zijn, en wij zijn verzekerd dat gij tôt verschillige honderde franken zult komen. Niemand zal ons tegenspreken wanneer wij zeggen, dat het al heel wel zal zijn wanneer een huisgezm van zijn in-komen een honderdtal franken per jaar zal kunnen vergaren — dit zijn voorze-ker van de gelukkigste gezinnen. Welnu, dan nog zal zulk een werkersgezin ver-schillende jaren noodig hebben om tôt zijn normalen toestand van v66r den oorlog te kunnen terugkeeren, 't is te zeggen, om zich te kunnen voorzien van al zijne onontbeerlijke kleederen en andere benoodigheden. Zij, die dus in de meening verkeeren dat de werkende klasse niet veel lijdt door den tegenwoordigen Europeeschen oorlog, hebben het deerlijk mis, want ongeminderd hunne reeds geledene armoede van vroeger en hunne nog te lijden ontberingen, zoolang den oorlog duurt, zullen ze bovendien nog te tobben en te zorgen hebben en dit gedurende verscheidene jaren, "m als mensch ge-kleed en geherbergd te zijn. Maar wat wilt gfe, kortzichtige men-shen zien niet verder dan hun neus lang is, en vooral als ze maar kunnen afge-van op de werkende klasse, die er noch-tans altijd voor zorgt dat de rijke lieden en de begoede klasse geene reden tôt klagen hebben. Laat ons de hoop uitdrukken dat deze oorlog de oogen der werklieden zal ge-opend hebben, om na den oorlog hand in hand te marcheeren, hunne vroegere verdeelheid van kant te zetten om in ruil van hunnen arbeid een menschelijk leven te bekomen, en te eischen dat er den arbeider en zijn gezin recht op leven wordt verzekerd. Aalst A. N. Arme staatsbedienden zijn sta&tsbedienden die in stdlte ,[!°ede lijden. Zij hebben nog fierheidsge-,u«i genoeg om hun lot kalm en waardig te tlragen. Maar er zijn rijke menschen die durven 2eggtn : «Welhoe, die menschen lijden! Dat .1 onmogelijk ' Hebben zij dan nieta g&-spaard in vredestijd !» «jke genieters ! Zij hebben niots ge-paard. hebben niet kunnen sparen want | j t Iooq dat zij ontvinge» iuiat voldoonde om de tweo eindjes aan malkan-der te brengen. Jaren en jaren is er door de socia'isten in de Kamer lotsverbetering gevraagd voor de Staafcsbedienden in 't algemcen. Telken-male was het antvroord der ministers: «Er is geen geld !> En toen de oorlog uitbrak waren er mil-joeaen !... Welnu, de socialisten aullen hun plicht doen na den oorlog en het moet en het zaJ uit zijn met het hier overal heerschend : L«ge looncn en langste werkuren. fis âiàoiei aliéna voor de. ook voor 't werkvolk. i De schande-titel die België voor den oor log bezat : het land der roggenbrood-loonen en der iangste werkurtsn luoet weg, al stond heel de genieterswereld er tegen op. Wij zullen eens zien of de kleinen geen recht op een behoorlijk 1 ensbesta-an zul len gekomen. Het werkvolk heeft zijn bloed vergotèn De socialisten zullen niet toelaten dat îet op onvruchtbaren bodem gevloeid heeft. Er moet na deze schandalige wereldmoord een tijdvak komen waarin de v - rklieden.bedien-den en kleine menschen recht op leven verzekerd zijn. Dat willen de socialisten en dat moet er komen 1 Gr. Werkersbeweging ICwcsii® van Gedurende de beweging der verlaktwer-kers te Meenen, werd door den patroon de Btatistiek der opbrengst in de drie laatste quinzaines (Juni-Juli 1914) voorgelegd, dit ging gepaard met het aantal gezarnenlijk gewerkte uren, premies en verlies, per uur berekend. De cijfera maken het hoofddoel der be-spreking niet uit, daar zij van de groote onregelmatigheid in arbeiden en van uiter-ste zwakte getuigen, namelijk door het verlet door staking, gedwongen werkloos-heid en andere daaraan verbonden en na-deeligo factoren. De kwestie is echter het beginsel van het patroonsvoorstel, dit voorstel ligt in het toekennen van gelijke loonops'agen over het personeel van een heelf ploeg en naar-mate dezes gezamenlijke opbrengst en ver-wezenlijkte premies. Voorbeeld : 10 werklieden maken een ploeg uit en werken 60 uren aan een be-paald lot, zij hebben boven hun vast loon, 35 franks pr«mies verwezenlijkt. Het be-stek was dus 35 franks hooger dan het ge-zamenlijk verwerkte loon voorzien. De premies worden individueel en à prorata der afzondei lijke opbrenjst den werklieden be-taald.Doch, daar de verwezenlijkte premiea als bazis tellen voor de verhooging van het gegarandeerde uurloon, acht de heer Brasseur het best, het percent vaste loonopslag ùit de 35 fr. premies te trekken, gelijkma-tig over de 10 werklieden te verdeolen. Verondersteld dat de helft of 17.50 fr. voor opslag bestemd wordt, dan zou elke werkman van den ploeg, ongeveer 3 een-tiemen per uur ontvangen. Om in de zaak der verlaktnijverheid beter bekend te zijn, zal het goed wezeD het werk te raadplegen dat door de zorgen van den Metaalbewerkersbond in druk is gegeven, en idat we ter gelegenheid der ver-schijning zullen herinneren. De werklieden van de «Emailleries des Flandres» kunnen zich heden zeer wel over de komende toestanden beraden. On-ze meening is, dat, zoolang de premies niot be-langrijk schijnen, zij de aantrekkings-kracht der werkers niet zullen opwekken, doch, verondersteld dat er in wat breedere mate vaste loon opslag gegeven wordt en dat er door de persoon lijke aanmoediging meerdere voortbrengst en daaruitvolgende bénéfices spruiten, zal de aandacht en den iever geprikkeld worden, die het in de schaal leggen van het bazeninitiatief voor slot zullen hebben. Is het personeel der verlaktfabriek rijp voor de aanneming van een dergelijk beginsel, de onvoorwaardelijke en wederkee-rige bekwaamheidserkenning 1 De broeder-lijke en gelijkmatige verdoelipg der geza-menlijk gemaakte winsten 1 Wij hoopten het ten voordeele der opvat-t/ing onzer werlfbroedsrs, hunne meerdare en volmaaktsre ontwikkeling, do onderlinge strijd zou er door verminderen, de tucht en de bekwaamheid zouden er door aange-moedtgd worden om, ailes dooreen geno-men, tôt de gelukkige toekomst der werkers te leid«n. Het is mogelijk, dafc in de fabrieken van het Walenland en HIER in werkhuizen van besiendige gelijkaardige voortbrengst dergelijke regsling bestaaA en daaraan is ook wsl de voocuitgang van het eenvormig loontarief aan te danken. In andere nij-verheden werkt de gelijkmatige loonver-deeling mi'sschieti ook bevredigend, doch voor wat onze geotsohe nijverheidsbijzon-derheid aangaat, (meest machienbouw) ijzer- en kopergieters, mécaniciens, scha-vers, draaiers, enz. enz. dergelijke vakken hebben minder op gelijke loonverdeeling te wijzen. Voor Brussel herinneren wij ons nog de toestanden in «Le Progrès Industriel», het ploegenetelsel liep er op de aJgemeene verdeeldheid en eigenbaat van het personeel uit. Een IS à 20tal jaren geleden was het ploe-g&nstelsel in de draaierij en gieterij Carel* ook in voege, doch aile premie en loonverdeeling werd door de bureelen geregeld en persoonlijk toegekend. Heden ziet men in de montage «Diesel», gelijk vroeger in de l«comotievenhal, premiss onder de ajus-teurs-Kionteurs en, na afwerking van de motor, verdeelen. Het groote verschil tus-sohsa het istelsfil Brasseur te M ©eue» eo Carets van Gent, bestaat hierin, dat Mee nen, de uit de bénéfices te spruiten vasti loonopslagen. gelijkmatig ovei de werklie den van de heele ploeg uitreiken wil. (Di premies worden natuurlijk à prorata de persoonlijke voortbrengst individueel be taald ) Carels berekent en betaalt de pre mies individueel en in evenredigheid vai het door elke werkman der ploeg, aan he machien verwerkte LOON. Voorbeeld: Aan de montage van motor 1025 is voor 2000 fr. loon verwerkt en er i: 400 franks bénéfices te verdeelen, 1 fr geeft 0.20 fr. : Monteur A heeft er vooi 140 fr loon aan verwerkt, hij zal dui 140 x 0 20 = 28.00 fr premie ontvangen Monteur B. heeft 210 fr. loon ontvangen hij trekt diensvolgens 210 x 0-20 = 42.0( fr. premies, enz., enz. Het percent, MOGELIJKS uit de 400 fr premies te trekken vaste loonopslag wordi hier niet gelijkmatig verdeeld, de loonsver hooging is verschillend van werkman to' werkman. Te Meenen staat men dus voor de roi gende keus : De onvoorwaardelijke en ge lijkmatige ops'agenverdeeling, of, de indi vidueels onderscheiding. Wij zien de aanneming der laatste thésis Jules De Clcrck. In 'i Land van Oudenaarde NIET BETALEN DEK HEISHUUR EN ONAFSTAANBAARilEID DER DAG- LOOJNEN. Tien duizenden vlaamsche werklieden welke gewoonlijk hun brood verdienden in de steenbakkeriien en in de beeten- n graan-velden van Frankrijk, hebben verleden jaar in 't begin van Augustus, bij 't uitbreken van den oorlog, eensklaps hun werk moeten staken en daar de banken gesloten waren en meest al de boeren en werkbazen bij het leger werden ingelijfd, ijn vele werklieden huiswaarts gekeerd, zonder hun dagloon voor een ganschen zomer arbeid, ontvangen te hebben. Het is dan ook niet te verwonderen dat het grootste deel zich in de onmogelljkheid bevond hunne verplichtiagea voor 1914 je-gens hunnen huisbaas t,e volbrengen. Sommige huisbazen hebeben echter een slim,maar weinig menschlievend middel uit-gedacht om aan hunne pacht&om te komen. Ze hebb*n aan hunne pachters werk be-zorgd en hun pacht vooraf ingehouden op het verdiende loon, zonder zich af te vra-gen of dat loon niet geheel of ten deele noodig was om brood te bezorgen aan de vrouw en kinderen van den w«rker. Nu er zooveel armoede geleden wordt in tal van werkersgezinnen willen wij onder-zoeken of die afhouding wettig was en of de werkman geen recht heeft zich een deel van het afgehouden loon te doen uitbetalen. Het artikel 2 der wet van 16 Augustus 1887 der wet op de betaling der dagloonen, laat toe dat er afhoudingen gebeuren op het loon van d«n werkman, voor huis- en land-pacht, maar van den anderen kant bepaalt het artikel 1 der wet van 18 Augustus 1887 betrekkelijk de onafstaanbaarheid en de onaântastba&rheid der dagloonen dat de dagloonen niet mogen afgestaan worden voor meer dan de tvvee vijfden en nie-t mogen aangetast worden voor meer dan een vijfde. De huifebazen hadden dan niet het recht het gehe*le bedrag van het dagloon hunner pachters in te houden en ze bedreven dus niet alleen eene onmenschlievende daad maar een onwettâgen akt, die door de om-standigheden nog in onwefctigheid toe-neemt.Dat de werklieden, welke op die wijze een loon zijn afgehouden w»lk zij dringend noodig hebben, niet aarzelen hun huisbaas voor den vrederechter te brengen. 't Zal eene goede les zijn en eene goede nota tôt hst bewijs van den graad ^an men-schenliefde en vaderlandsliefde van sommige huisbazen-werkgevers. De ontwikkelingsgang in hst bouwen van Oorlogschepen Eerst op het einde der 17e eeuw versefee-nen de grs«te zeilschepen en van dan af kan men spreken van wezenlijken « vooruit-gang » in het b«uwen van oorlogsschepen. De driemaster « Couronne », die in 1835 in Frankrijk van stapel liep, mat 1,800 ton, was 43,73 meters lang bij 14,95 meters breed en 5,19 meters diep en had 72 kanonnen aan boord, eoodat hij ails een ecbt « zeemonstor » beschouwd werd. Van dien oogenblik af, zooals nog steeds in onzen tijd, was men er Tooral op uit om het geschut der schepen te rersterken en weldra liepen ook in Frankrijk de « Royal Louis » en de « Soleil Royal » van stapel, die de eerst» CO en de tweede 120 kanonnen aan boord hadden, staande in twee en drie verdieping»n. Het bentdsnrui» van d#ze en ve«! and»re zailschepen w&a vercteeld in dria exoote ma- gazijnen, waarin de levensmiddels, het bus-; kruit en de kogels opgestapeld werden, ter-wij] het in twee of drie verdiepingen ver-i deeld bovenruim op de heele lengte ingeno-men was door de stukken en de slaapsteden der bemanning, die wel 800 à 900 koppen bereikte. 1 Als Fulton in het begin der 19° eeuw be-' wezen had dat de stoom op de schepen ala drijfkraoht kon gebruikt worden, was het iû 1813 de amerikaansche vorscher Fulton die i Napoléon kwam opzoeken om hem een » stoomschip » aan te bieden dat hij uitgo-vonden had. 1 (Men weet dat Fulton op de Seine proef-nemingen kwam doen met zijn stoomschip, dat die proefnemingen niet voldeden en dat hij naar Amerika terugkeerde, waar hij met zijne verbeterde uitvinding wonderen ver-richtte.)Weldra werden er dan stoomschepen ge-maakt met eene stoomkracht van 50, 60, 80, ' 100 paarden, die groote wielen dreef aan beide zijden der schepen, en in 1840 vond de fransche geleerde Sauvage de schroef uit, die achteraan den «Napoléon» dreef, die in 1842 van stapel liep. Als hij den «Napoléon» zoo statig had zien varen was het Dupuy-le-Dôme die den eerste op het gedacht kwam om het kiel en de wanden der schepen tegen stoo-ten en brandgevaar te beschermen bij middel van metalen platen. In 1850 reeds liep in Frankrijk de «Gloire» van stapel, die aldus tôt boven de wa-terloop bekleed was met gesmeedde stalea platen, die dank aan hare verbeterde stoommachienen meer dan dertien knoo-pen liep en die doorging als het aohteta wouder der wereld. Van dezen dag afaAn was het zeil voor de scheepvaart zoo goed als veroordeeld en vangt in de verschillende landen de ver-schrikkelijke wedijver aan voor het maken van grooter schepen, snellervarende schepen die beter en beter bewapend zijn. Eerst in 1884 is er op dit gebled eene soort van stilstand gekomen, omdat mon in het gedacht verkeerde dat de intusschen «volmaakte» torpilleur een afdoend verde-digingsmiddel was voor aile landen die aan de zee lagen. Ma^r de begooeheling duurde niet lang en mou herbegon aan het bouwen va» steeds groOter oorlogscheoen van 10.000, 12.000. 15.000, 18.000, 20.000, 25.000 ton — zelfs nu van 35.000 ton in Amerika ! En naarmate dat de drijvende forten ver-meerderden vermenigvuldige natuurlijk het getal der kanonnen, waarvan de muil eene opening kreeg van 305, 320, 343 en 380 millimeters I Het spreekt van zelf dat de drijfmachie-nen dem ontwikkelingsgang meemaakten en van de heen-en-weergaande stoommachienen ging men over naar de rollende ma-chienen of de turbinen, die veel minder plaats innemen, waarvan men ©r tôt vier aan boord kon plaatsen, zoodat de drijf-krachti kon vertiendubbeld worden ! (Die turbienen zijn rollende machienen, waarin de stoom rechtstreeks werkt op de vleugels der drijfaseen en die slechts in eene richting kunnen draaien, zoodat men eene turbine noodig heeft voor de voor-waartsche en eene voor de achterwaartsche vaart, een nadeel dat vergoed wordt door de besparing op de brandstoî.) In den laatsten tijd is men er op uit om aan boord van de monsterschepen de kolen door petrool te vervangen, waardoor ook groote besparingen zouden verwezenlijkt worden, terwijl men grooter snelheden zou bereiken. En in de allerlaatsten tijd zijn er onder-zeeërs op het tooneel verêchenen, waarvan het laatstie woord noz niet srezegd is. Rond den Oorlog S© sliaisess vain Na h«rhaalde pogingen is een medewer-ker van Belgisch Dagblad er in geslaagd, tôt de bijna dagelijks beschoten puinen van Nieuwpoort, het Belgiache bolwerk, door te dringen. Reeds lang had hem hett verlangwi gewekt, de b»faamde sluizen der IJser-imundatie te ziea. Ben dezer constructies van waiterverde-diging beschrijft hij als volgt : Tôt m ijn verwondering gelijkt deze sluis in 't geheel niet op een gewone vaartsluis. Ik sta voor een ijzeren kunstgewrocht, nog *aeer indrukwekkend om zijn geweldige histori-sche bet©#keuis. Ware het plan van des bouwmeester geweest triomfbogen op te richten, hij kon niet beter geïnspireerd zijn. Het dient niet alleen, om in oorlog». tijd Veurne-Ambacht desnoods onder water te zetten, maar ook tôt brug, om het ver kear aan beide zijden der »tad to Terzeke-ren.Hek jeheel »'»e«iit op dri# sterig# st»*ne« pijlers en de bruggehoofden. Vier »ierlijk« bogen in ijzerw&rk ondersteunen twee ijzeren gaanpaden, die onjeveer 8 meter hoo§ ov«r de bruf loopen. Aan de zijkanten der »»*apad»n zijn, juist boven de boge*, vieï froat«ns aangetracht^jMwboven bij f&eat®- K-JL-K «rlan tt! n atrtmm l-nnn on ttto rm il»; sar -■ M» 27ÎÎ Priis per anœm#i : voot Belgie 3 oentiemon, vooi den Vreomde& cenaerneo îatofoon » !!©daciie '<247 » Adiasialsipatl» 23S4& Oin»i(a"> 28 S£PTEIBB£R 19ïJ I. ........ 11 ., n.1 .. .» ■ >1 -n".. I — ■— I—-rr-rrn . .■■■■.»i--rrr-n--rrr-ir-i-ii-mTr-7r-im —irrr-mrT- m i ,rtr-TTn-r-«-nii ''' r^f-,::i<gar7iWyBtff<TyPl?BraW>WMI

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.