De ontberingen, de voortdurende angst en de machteloosheid van het individu maakten de loopgravenoorlog niet alleen fysiek, maar vooral ook psychologisch een verschrikking. Een groot deel van de soldaten stortte in en kon, zonder zichtbare verwondingen, niet meer functioneren. Het Britse leger telde op het einde van de oorlog 80.000 gevallen van ‘shell shock’. 
 

"Hoe het zenuwgestel van den soldaat lijdt", Belgisch dagblad 10/05/1916, p. 4
 
De eerste jaren van de oorlog werden deze mannen zonder meer weggezet als lafaards, die hun klachten veinsden om weg te geraken van het front. Pas vanaf 1916 erkende men dat ‘shell shock’ een echte aandoening was. Er bestond echter heel wat onenigheid over de behandeling ervan. Sommige dokters ijverden voor aparte behandelingscentra achter de linies en in Groot-Brittannië. Ze behandelden shell shock met hypnose of op dezelfde manier als hysterie; met elektrische schokken of koudwaterbaden. Voor de legerleiding waren deze soldaten in psychiatrische instellingen echter ‘verspilling’ van mankracht. Steeds vaker werd dan ook geopteerd om zo weinig mogelijk mannen vanwege shell shock te evacueren. Ingestorte soldaten kregen een of twee dagen rust, een goede maaltijd en een schoon uniform en werden weer naar het front teruggestuurd. Als een soldaat te lang tekenen vertoonde van shell shock, lag de oorzaak zeker aan zijn zwak gestel en niet aan de oorlog, zo was de overtuiging. De legerleiding vond dat soldaten niet ‘beloond’ mochten worden voor een zenuwinzinking. Ze kregen geen gewondenmedaille en geen pensioen. Alleen als de inzinking duidelijk verband hield met een explosie, kreeg de soldaat wél de status van gewonde. De legerleiding bleef het moeilijk hebben met het ontbreken van fysieke oorzaken van shell shock.
> Ontdek zelf hoe men dacht over het psychische leed bij soldaten in de kranten uit Het Archief.
> Over Het Archief