■aandag 25 Oktober 1915. Eerste >ar g. SB Nr 283 Prijs : 5 Céntieoien door geheel België net Vlaamsche Nieuws Het Imt ing^lcht en vara&reid tou • Versehttnf ? m**l per mà [AB0NNEMENTSPR1JZEN Per week 0.36 ?er 3 maanden 4.— Per maand 1.50 Per 8 maanden 7.69 Per jaar 14.— :• -'-HT.Lji*j3*Bac&<4tja»sscr2fise^-^!{a;v:^aaKï^JfcîSE^îsaK'Sjaaïcïfwasaï* -••' • yhrv^p'-"-' se? ~v_<«\asiifis3«:-. — - * AFGSVAAfcÛIGDEAI VAN DEfl OPSTELJfcAAB ; Dr Âsge BORMS — Albert VAN DEN JBJRANDË 8UREELJBN : ROODESTRAAT, 44, ANTWERPEN. TeL 19»* ^■watTJw»wTCTrr.>^r)gfxjaqw^-ii-iiiM r-w«—wif iri-i»i«rnMi'--^^mM».iii»i»mgarMr vrn f rMTi«:«9%ii»3gi3«auo^»i<a^i«gg«a5«BMwaBaMM»a«MMM» AAJNKONDltilNGEN Twasde bladz., por régal 2.60 : Vierde bladz., per regel. » 0.60 Derde blad., id. 1.— j Doedsbtriebt 6.— Voor aile anaoncen, wende me a zich . ROODBSTRAAT, 44. m Antwarpen mû Ingenoman S Duitsche zijde bezitten wij een fl yolledig, vlot geschreven overzicht ■ de geschiedeni# der gebeurtenissen S; en in Antwerpen (eind Septem-®-begin Oktober 1914), in een hoofd-B van Binder's « Mit dem Haupt-Htier nach Westen », een boek dat Bts.weinig meer geeft dan destijds B groote pers door dagbladkorres-Henten bekend werd gemaakt. Van Hcdere zijde is over deze zaken wei- ■ niets geschreven, waarbij de pu-Rues van het Belgische legerbestuui ^Hniet ten dienste staan; evenwel is ■algcmeen bekende boekje van een HkcIi ingenieur, die als vrijwilligei Bgenie aan de verdediging heeft deel-B;nen, « Antwerpen belegerd en ge-Bn», een levendig verhaal van een Betuige «n derkalve van onschatbare Bt histotisch oogpunt is d« oogst ■ zooals men ziet, na een jaar mager ; ^■aarom begroeten wij de korte aan-Bcriiiigen in de « Berliner Zeitung Blittag», boven vermeld, met des te 'Bingenomenheid. Deze aanteekenin-Hzijn qntleend aan het nog onuitge-Bndagboek van den reserve-kapitein ^Riomers Max zur Nedden, op 19 Ok-B; 11)14 in een nachtelijk gevecht in Hideren gesneuveld; zij doen ons Berste kennismaking hopen, dat de ^ftve van het geheele dagboek niet B op zich zal laten wachten. ■il willen hier de vraag buiten be-Bjiving laten, waarom de Duitsche ^■leidmg eerst einde September de ^Haties tegen het groote nationale Bel-^■e bolwerk begon ; verschillende ant-Bnvii zijn hierop gegeven, welke al-het euvel lijden, dat zij op wei-^Bbetrouwbare gegevens gebaseerd H eerst later zal ook over dit punt, Bals over zoovele andere, het voile Bkunnen worden ontstoken. B krijgsverrichtingen tegen Antwer-Bbegonnen, zooals bekend is, op 28 Bember 1914, onder het opperbevel Bgeneraal von Beseler; besloten was stad geheel in te sluiten, noch ^■vestinggordel systematisch aan te Bu, maar, steunend op de sterke ar-jBne, in « abgekiirztem Verfàhren », Bsdat genoemd wordt, met voile Bit druk op een bepaalden sektor uit Bfenen. Zoo waa het krijgsplan. Bpitein zur Nedden kreeg bevel een .Rover de Demer te slaan (bij Aer-B waarover de Duitsche 13 cm. ^Wnien gevoerd werden; op 28 Sep-,Htr werd* deze opgesteld te Heyst-op-jB^g, het stadje, dat gebouwd is op Brcuvel, welke ter hoogte van vijftig B' boven het omringende land uit-Bt. Het Belgische léger bood aan de-.Bjwcging geen krachtigen tegen-B'> maar toch was het nog een ge-^Bike geschiedenis, want de naaste B» bnden met hun 10,400 meters ?Bwd geschut Heyst gemakkelijk on-jBj'uur nemen. Daarentegen konden dag de Duitschers van de dxie nabijzijnde forten, Wavre-Sint-Bnia, Koningshoyckt en Lier, H)'1 het tweede bestrijken, daar voor anderen de 42 centimeters van ^^ftnoodig waren, deze nog niet ter Waren en a^een nog maar de 13 ,^Jan°nnen en de Oostenrijksche 30.5 ^^■jjanaimen te Heyst in stelling wa- JBP^ volgende dagen (29 en 80 Sep-B:; valt den kapitein de gevaarlijke | te beurt op 1,800 meter voor B^rij infanterie-stellingen te bou-B: omgeving van Koningshoyckt, . °nder geweldig shrapnell-vuur S^beuren moet. Den lsten ?aat schrijvers troep dan met ^ ^■'iantcriç-brigade onder moorddadig Bri0S verder voorwaart* tôt op 600 ! ^■!.van de forten Lier en Tallaert, | ■"! zich ingraven en aan een gewel- ■ 'nbardement moeten weerstand Het fort Lier is eindelijk tôt B; Sebracht en in den avond van 2 w°rdt zur Nedden err op ver-W\ ^'een gezonden. In den mane-. ;,'or(it het fort doorzocht, maar B^ &evoriden ; spoedig is een Duit-*aS 'amçngeflanst, welke 's nachts ■^«ren op de wallen geplant wordt. . H --"'d van de werking van het K;; 'S^schut van Krupp, bericht de B>::' c'at een enkel projektiel door-■v,ten Pantsertoren,2 meter aarde, ■ ') « meter béton, 50 cm. metsel-B ^^er aarde, 1» m. 80 metsel-B l(;s °P elkaar, van boven naar Bj °P 2 Oktober had de generale B / ■ berichten, dat het fort Wa- ■ 0eored°ute Dorpveldt bestormd B " pktober kon de inname der Bjt j61' Waelhem en Koningshoyckt [ ,artus«chen fe4e*'eti werkun gc- • meld worden. Daarmee was de zuid-oostelijke sektor der buitenste linie be-dwongen, maar een geweldige taak wachtte de Duitschers nog : het over-schrijden der Nethe, op sommige plaat-sen door overstroomingen 370 meter breed, en door de Belgen als leeuwen verdedigd, zooals de ooggetuige B in der zelf toegeeft. Den 3den Oktober ging voor zur Nedden voorbij met het gereedmaken van bruggen, die over de Nethe gelegd zou-den worden, maar door het hevige vuur uit de stad Lier, was er aan een naderen i der rivier niet te denken ; toch kwam hier op 4 Oktober des namiddags om 5 uur het bevel. De Nethe, hier slechts 25 meer breed, was snel genoeg overgetrok-ken, men vond de stad... verlaten. Ben volgend kanaal wordt ook nog over-brugd, maar dan breekt uit de huizen snelvuur los ; de Duitschers zijn in een val gelokt ! Een infanteriegevecht in de straten ontbrandt, dat eerst met den nacht een einde neemt ; de Belgen zijn dan nog meester van het nôordelijk ge-deelte der stad. In den nacht van 4 op 5 Oktober worden nog meer bruggen gelegd en krijgt de Duitsche infanterie langzamerhand den noordelijken Nethe-oever in handen. Den geheelen volgen-den dag (5 Oktober) wordt de stad Lier door een Engelsche brigade onbarm-hartig met zware brisante granaten be-schoten ; voor ailes komt het er nu op aan langs den noordelijken rand van de stad Lier bruggen te bouwen, om de zware artillerie naar voren te brengen, een werkje, dat weer aan Zur Nedden wordt opgedragen. Dit gebeurt onder dekking van den nacht ; de Engelschen trekken langzamerhand terug en drie zware bruggen, voor de 42 cm., worden geslagen. Op 7 Oktober is de Nethe-overgang in Duitsche handen en zçndt von Beseler den Spaanschen gezant met een ultimatum naar den bevelhebber der vesting, om overgave v6or middernacht te eischen. Het antwoord luidt : « Koning en regeering zijn in Oostende; de kom-mandant weet wat hem te doen staat. » Om twaalf uur 's nachts neemt het bombardement dan een aanvang,tegelijk met den aanval op den binnensten gordel, die in den loop van den dag (8 Oktober) doorboord wordt. De stad is dan niet meer te houden ; de bezetting verspreidt zich deels naar ons land, deels in weste- j lijke richting, en in den namiddag van 9 Oktober trekken de Duitschers de stad binnen, als overwinnaars van het « on-neembare » Antwerpen ; de hoofdmacht, 60,000 man volgens Binder, kwam eerst | den volgenden dag. ONZE LETTERKUNDIGE PRIJSKAMP Maurits Sabbe 1873 Nu we, zooals we meestal deden voor onze bijzonderste schrijvers, naar een bladzijde zochten, waarin Maurits Sabbe door een bekenden en gezaghebbenden criticus werd beoordeeld, moesten wij de ervaring opdoen, dat de novellist die oiu het meesterwerkje Een Mei van Vroom-heid schonk, niet door de kritiek werd vertroeteld. Alleen in Den Gulden Winckel wordt hij op luchtige reporterswijze voorge-steld, waarin het van Een Mei van Vroomheid en De Filosoof van 't Sashuis heet : « 't zijn boekjes van leute». En dit : « Sabbe heeft niet in zijn?;- ziel huizen (sic) een groote mate van smar- ' telijken ernst, om zoo getemperd humo-ristisch een zeden-comedietje voor onze ; oogen te laten leven... er is soms iets^ conventioneels in dat gemakkelijk idyl-lenwerk, ad usum puellarum. » 't Zijn prijsuitdeeling-boekjes voor meisjespen-> sionnaten, wil de reporter zeggen. Wat gekursiveerd staat is zelf een citaat, er-gens opgedicht, en door den reporter hier te pas gebracht. Sabbe had het ongelijk beginnen te schrijven in een tijdperk dat van Nu-en-Straks had uitgevaardigd : Nul n'aura de l'esprit hors nous et nos amis, en dat de trust Do-ut-des (lees niet : do, ut, dièze, maar : Waardeer mij opdat ik u waardeere) over Holland en Vlaanderen begon te heerschen. In 't vraaggesprek lezen we deze fijne en rake verklaring van Sabbe : — Indien ik niet heb meegedaan aan Van Nu en Straks en ook niet, in den beginne aan Vlaanderen, dan is het : eerstens, omdat ik op 't oogenblik der stiebting van die OTça««i feritdîjk ov»r I heel weinig tijd beschikte ; maar ten tweede, en voornamelijk omdat ik het optreden van Van Nu en Straks in zeke-ren zin niet kon goedkeuren, daar ineens het nieuwe tijdschrift wat al te ruw (in naâperij van de magistrale Nieuwe Gids, Red.) met onze Vlaamsche letterkundige traditie afbrak. Niet, dat ik de taktiek der Van-Nu-en-Straksers voor een ver-keerde hield, maar ik was te zeer opge-groeid in den eerbréd der traditie om mij met hun heele streven te kunnen vereenigeii. » Wij kennen in aile geval romans met fijfers en trommels in het tijdschrift Vlaanderen aangekondigd en die lang in het Muzeum van letterkundige fossielen zullen bijgezet zijn, als Een Mei van Vroomheid en De Filosoof van 't Sashuis met onverwelkbare frischheid zullen voortleven. Wij willen Sabbe nu niet over 't paard tillen. Wij moeten zijn werk nu ook niet gaan vergelijken bij dat van den reus Stijn Streuvels, Stijn Streuvels die Het Woud heeft geschreven, een brok die tôt de wereldliteratuur behoort ; maar aile onrecht in de letterkunde wordt met den tijd hersteld en daaraan meewerken, eer-lijk, zonder moedwillige vergoding of verguizing, is een vreugde en een plicht. Dat wil nu ook niet zeggen dat aile Van-Nu-en-Straksers zulke pro-domoïs-ten waren, niet een Prosper van Langen-donck, en niet een Emmanuel de Bom, van wien we juist tôt ons groot genoegen een bladzijde over Maurits Sabbe ont-deftten, echter de eenige uit dat letter-kundig midden, waar anders zooveel kritiek geleverd werd. Hier is zij, tevet!s staaltje van stijl en uiting : « ... Men waardeerde bij hem terecht een niet alledaagsche kieschheid, éen zuiverheid in woord en beeld, een frisch- ' heid soms die het te « lieve » wel eens « bekoorlijk » deden worden ; de gemoe-delijkheid van Cremer paarde zich bij hem aan een soort van zacht-bedaarde1 levenswijsheid, waarin men nu en dan halvelings iets als den oulijken glimlach van den geestigen Lierenaar Tony Berg- ' mann meent te ontwaren... » ... Maurits Sabbe staat apart onder de Vlaamsche jongeren. In een tijd van woelige omwenteling in de geesten der opkomende geslachten, toen ailes zich1 ontwarrelde en aan 't roeren ging, zoo-dat er in het groote nevelkluwen dat ons ; letterkundig leven toen vrijwel was, een nieuwe dageraad begon te lichten, toen is Sabbe, schoon van eender leeftijd en zeker met eigen begaafdheid, doodbe-daard in zijn hoekje weggeschuild geble-ven. Waar het in de Vlaamsche wateren kletste en klotste, en bijwijlen schuim-spatte over de oevers, door 't vroolijke roeien der gasten in hun schuitje ; waar de als Barbaren uitgekreten jongelieden arm aan arm door de doodsche gemeen-ten onzer literatuur joeMen en ai en toe' wat kattekwaad begingen, waarbij de Koster en de schoolmeester natuurlijk wel eens zuur keken ; terwijl een nieuwe blijheid daar spartelde, geestdrift vlam-de, spot en luim door de lucht rakette, en een rondedans werd gedanst rond een vuurtje dat de critische toeschouwers toch niet blusschra konden — in dien zotten, bruisenden, heerlijk jubelenden tijd van worden en groeien eener nieuwe jeugd, die met nieuwe hoop en nieuw vertrouwen een toekomst ontgint... — in die gloorschoone dageh van verlangen en pogen," van begeerig grijpen naar het nabij gewaarftie droombeeld, in de dagen van toorn en trots ook tegen aile lauw-heid en meesmuilen — terwijl dus de jonge kuikens hun eerste gekraai pro-beerden — toen was Maurits Sabbe er niet bij. Schoon op verre na geen matte onigoochelde grijsaard, was hij ' liever de jong-wijze leeraar, ter Gentsche Aka-demie opgeleid, en stemmig en deftig wandelde hij langs het Brugsche Minne-water en de droomende reien, waar hij met goedigen glimlach verhaaltjes over schreef in een zachtgetint proza, waar het oproerig jonge leven vreemd aan was, maar dat zijn eigen schare van le-zers ook vinden zou. La vie quiète... i » Maar, toen de onstuimige wateren wat stiller gingen vloeien en de tijden ' van zwaarder zieleleven, van stemmige voelen en denken, van kalm voortarbei-den gekomen waren, toen bemerkten de roerige gasten, dat de bedaarde visscher, die daar ginds aan 't Minnewater nog al- j tijd zijn pi j p j e zat te rooken, eigenlijk een volhardénd rustige filosoof was die in zijn binnenzak allerfijnste zaken be-waarde... » Nu rookt Maurits Sabbe dat zooge-zegd pijoje — want hij rookt eigenlijk geen pijpen — aan de Dijle te Meche-len. Een dichterhjk steetje, met, — nà den Onze — den schoonsten toren van 't Vlaamsche land, met den roem van het veroverd Antwernsch palladium Op-Sinjorke, met den beiaard en Jef Denijn, maar toch moesten ze Maurits Sabbe-al gauw naar Antwerpen verplaatsen, dat we der Vlaamsch«i strijder eu redenaar Wut in VlaanJerens hoofdstad htbben vôôr onze Koning hem tôt hoogleeraar bunoemt aan de Vlaamsche Hoogeschool van Cent. Gisteren gaven wij een stuk uit Een Mei van Vroomheid, vandaag het begin van De Filosoof van 't Sashuis, met een galm van 't zachte Brugsch. . -irrr-ir-f—rurrrr-mr-TrTi-ii-n n-rrrri"itiTrm~rr aiwiiiriiiMiKim In het Jntwerps Athreim (In vereenvoudigde spelling) Alhoewel ik in mijn artikel van 17den September, getracht heb aile grieven zo kiaar en duidelik mogelik voortestellen, is er in mijn relaas ééu punt te weinig ontvvikkeld en te rooskleurig voorge-steld geworden. Wat betreft Nederlands eu Frans taal-onderwijs (1), is er veel meer te zeggen, en veel me«r dat on» « moet » gri«ven. Inderdaad beschouwen w« slechts d« ' uurtafel, dan treft ons aanstonds de overgrote meerderheid in de Vlaamse Athenea van het Frans, meerderheid die gclijk is aan de meerderheid der Franse t£ il in Wallonië. Volgende tabellen be-v\ijzen dit voldoende : < a) OUDERE HUMANIORA I) In Wallonië : 7« 6e S» 4« 3» 2= 1» Tôt1 Frans (le taal) 7633333 28 Ned. of Duita (2e taal) 5 3 3 3 3 3 20 Ne.derJands of Duits (3e taal, niet ver pl.) (2) (2) (2) (2) (8) ' II) In Vlaanderen : 1 Frana (2e taal) 6 6 3 3 3 3 3 27' N'C-derlamids (le taal) 6633333 27 b) -NUilj WiiHii tf DM A MIOR A i) In Wallonie; ): 7e 5» 4» 3» 2e ls Taf ' i'rans (le taal) 8 H '7 7 à à 6 ^ : Ned. oi Uuna taal 663333a ii7 iNua. of ijuau (oe taal) 2 4 i i 3 i 18 il) in vlaanud'cu : Firans (iie taau) 78775S6 45 >■ Bu«i'*iuida (le taal) 7ôi3â3ii<81 Voor de oudere Humaniora blijkt hieruit dat er m Vlaanderen, ook te : Antwerpen, een gelijk aantal uren les j worden besteed aan Frans en Neder-1, lands. Hier is dus de toestand enigzins ! logies. j! Uit de vergelijking, met Wallonië blijkt echter : dat daar met het onder-1J wijs der tweede taal eerst in de 6de ! klaese wordt aangevangen, met \eel ! klemer aantal uren les ; dat in sommige : Athenea het Nederlands in 't geheel niet ' wordt aangeleerd, als zijnde derde taal , en niet verphehtend : zulks is het geval o.a. te Luik, Verviers en Aarlen; ook ' de beheerraad van het Atheneum te i ' Charleroi, met volksvertegenwoordiger Buisset aan het hoofd, spande sedert ja- 5 ren aile pogingen in om het Nederlands ! te vervangen door het Duits, als 2e taal. In Vlaanderen worden het Nederlands ' en het Frans van in de ze vende onder- W«Z«M. | ' Voor de nieuwere Humaniora is de toestand minder rooskleurig. Het Frans ( s.aat er in de Vlaamse Athenea op den- j i^lfden voet al# het F'rans in Wallonië (46 uren en 45 uren), het Nederlands j eveueeus (27 u. en 28 u.). (Het Neder- } lands natuurlijk niet daar waar het j slechts 3de taal is). Het Frans is er dus , in féite eveneens als in Wallonië « eerste' j taal », het Nederlands tweede taal, al , luidt het anders op 't papier!... * b'edert de wet Frank-Segers, die het degelike voorstel Coremans vermorzel-de, worden er in de « Waalse aldelin- gen » in Vlaanderen, 4 uur les aan 't j Nederlands besteed. Alzo krijgen zij j meer Nederlands dan de Vlamingen, en in de oudere Humaniora zelfs meer Ne- ^ dérlands dan Frans. Onlogieser kan het ( met. ^ Nu krijgen de Vlamingen in het ^ Frans zeer breedvoerige beschouwingen over. aile genres, terwijl ze in het Ne-: derlands ailes slechts oppervlakkig zien. Maar dragen ze van het eerste wel veel r weg? In aile geval, beschouwingen in c de moedertaal zullen veel langer in het 1 geheugen blijven. Men aarzele dus niet L en geve aan het Nederlands den voor- r rang, Frans worde voor goed tweede t taal, zo men eindelik een Vlaams Vlaan- s deren wenst ! \ Dan zal het ook onnodig zijn dat ene i studentebond, als de Vlaamse Bond, als £ zijn doel aangeve : « door zijn werk de r leeinten in het Nederlands taal- en let- t terkundig onderwijs aantevullen ». e Nog cens: Nu kome de tijd dat \ Vlaanderen overal meester zij in Vlaan- £ ri n I s Sedert dé heropening der klassen valt ( er op te merke.n dat de toelatingen om f in de Waalse afdeling te gaan minder c bereidwillig zijn toegestaan. Als voor- e bereiding en overgang tôt een algehele c vervlaamsing is zulks zeer nuttig.. i Het kan slechts goed zijn, de Walen c ire doe* voejen dat ze hier niet î«Hg«r \ baas te spelen hebben, en dat de Vlamingen niet langer bereid zijn hun te voet te vallen en voor hen onder te doen. Hun belang moet vallen voor dat der meerderheid, dat der Vlamingen. Minder plezierig doet aan, te zien dat er in sommige klassen, onregelmatige leerlingen zijn (d.i. leerlingen die niet aile verplichte vakken volgen) welke geen Nederlands volgen. Er zijn er zo die als talen slechts Frans en Engels leren. Mij dunkt dat als er leerlingen zijn die niet aile verplichte vakken willen volgen, men ze ten minste niet mag toelaten de twee hoofdtalen los te laten. Het zijn hier weer Franskiljonse streken die de waarde onzer taal in twij-fel willen trekken ! Vlamingen, aan 't werk, aile grieven blootgelegd, opdat wanneer Vlaanderen - — ( bestuurlike en pedagogjese zelfstandig-heid zal veroverd hebben, klaar en duidelik voor de hand ligge, waar en wat er te helen en te herstellen, afteschaffen en te vervangen valt ! Vlaanderen, ik hoop het, worde wel-dra eindelik meester in zijne scholen ! Een Atheneum^student. 1) Me.n bemerke wei dat hier emkeJ bedoeld wordt taal-onderwijs : sipraakkuinst, uitteg van sûhrijveirs, ena. Neeont men al de vakken sameii die een leerling aan onze Vlaamaohe athene» krijgt, waar de wet van 1883 toegepast wordt, wat op verre na niet overil het geval i», dan wordem van de 8520 uren les, die hij tijdens zijn verblij f iin deze scliolen onitvangt, er 65êd in het Fran3, 2320 in het Nederlands gegeven ; 640 uren Duiti en EngeU m deze talein zelf. Dageîijksch Nieuws \ AANKONDIGINGEN. — De opstel-raad verklaart geen de minste verant-tvoordelijkheid op zich te nemen wat taal )f inhoud van de aankondigingen betreft. VIER EN HALF MILLIOEN VOOR DE SPOORVVEBBEAMBTEN. — De :oestand der Belgische spoorwegbeamb-ten en agenten wien tôt heden, sedert de bezetting, geen bezoldiging was uitbetaald, is thans geregeld. In >verleg met de Duitsche overheid, zal 3e a Société Coopérative d'Avances et le Prêts », welke gevestigd is, 14, Ora-:oriënberg, — maandelijks aan deze >eambten een voorschot op hunne sala-■issen uitbetalen tôt een maximum van 30 %. Echter is een dergelijke toelage tiet toegestaan aan het personeel en de .verklieden, die zich niet in België be-/inden. Staten waarop naam, bediening net iuiste opgave der werkzaamheid /ermeld staan, alsook de dienstplaats en ie huidige woonplaats, van al de leden /an _het personeel, moeten voorgelegd worden. De « Samenwerkende Maat-jchapnii van Voorschotten en Leenin-?en » staat onder het toezicht van den ieer Pachammer, referendaris en alge-neen geheimraad, die zich andere be-smbten uit het Duitsche Burgerlijke Bestuur gekozen, kan toevoegen. De :onventie kwam op 8 September 1915 ot stand en is door Vrijheer von Lutz >nderteekend, die in zijne instructies jijzander de aandacht vestigt op de ver->rdeningen van 14 en 15 Augnstus 1915 aangaande de te nemen maatr^ge-en om de werken van openbaar nut te loen uitvoeren, en verkjaart, dat de al-lus gedane voorschotten en leeningen, /olgens de omstandigheden, als onder-iteuning zullen beschouwd worden in len zin dezer verordeningen. Onafhan-celijk van de beambten der Belgische ipoorwegen, staat de conventie even-:en3 het uitreiken van gelden toe aan le beambten en werklieden van de ad-ninistratie der Koloniën en aan die van len Congostaat, aan het civiele perso-îeel van de Militaire School en de Crijgsschool, van de Nationale Schiet-)laats en van het Centrale Magazijn der îurgerwacht, van het militaire Audito-aat en van de genie- en artillerie-:orpsen.Sedert verleden Woensdag 20 dezer, leeft de Maatschappij van Leening en /oorschotten, in afwachting dat de for-naliteiten geheel zullen geëindigd we-en, eenc voorloopige betaling gedaan, ijnde het vierde gedeelte der toegesta-le maandelijksche toelage. Alleen voor iet beheer der Belgische Spoorwegen, leloopt het aantal der aldus ondersteun-le beambten en agenten meer dan 0.000 en het daartoe benoodigde be-Irag 4 1/2 millioen frank per maand, vaarvan de storting door een syndikaat an bankiers verzekerd is. HET VAKONDERWIJS VOOR PA-rROONS TE BRUSSEL. — Men leemt een nieuwe bedrijvigheid waar in ie meeste groote patronale instellingen. Iet is aldus dat de beheerraad van de louwvereeniging, waartoe al de aanne-ners van metselwerk en het gewapend «ton van het land behooren heeft be-loten, om een onderricht in te richten oor patroons van deze belangrijke cor-►oraties. Deze leergangen zijn van ;root belang. Zij werden geschapen liet om de aannemers te onderwijzen of e volmaken in eene bepaalde industrie n hun de techniek ervan te leeren, maar vel om ze in te wijden in de betrekkin-;en welke deze industries met de con-tructie of met de Algemeene Bouw-)nderneming hebben. De eerste leer-;angenreeks zal betrekking hebben op le verwarming, de ventilatie en de lektriciteit. Het is ingenieur Podeveyn ie belast werd om de eerste leergangen n te richten en te geven. A.s. Woens-ag zal de openingszitting in de lokalen an de Bouwv«rt«iiging plaat« hebbeo. DOOD VAN HENRY MOORE. — Te Birksey Brow, in Westmoreland, is onlangs luitenant-generaal sir Henry Moore overleden. Geboren in 1829, trad hii in 1850 in dienst. Aan tal van expe-ditijs nam hij deel, te beginnen met de expeditie naar Perzië, in 1857. Tijdens ! den Britsch-Indischen opstand nam hij deel aan de bestorming en vermeeste-ring van Bede Sjoerpoer, en aan de ver-volging der opstandelingen over de Ner-boedda en door Centraal Indië. Voorts was hij in het gevecht bij Sjota Oedi-pore. Moore nam deel aan de Abessini-sche expeditie van 1867, aan de Loesjai-expedi'.ie in 1871-'72, aan den oorlog tegen Afganistan in 1878-'79 en aan de Egyptische expeditie van 1882. Hij fun-geerde bij- die laatste gelegenheid als hoofd van den inlichtingsdienst van de Indische afdeeling en nam deel aan de bezetting van Suez en Ismaïlia, den slag bij Tel-el-Kebir en de bezetting van Kai'ro. DE HERINNERING AAN TRA-FALGAR. — Naar aanleiding van den HOden verjaardag van Trafalgar-dag, wordt in de Engelsche pers nog eens* opgehaald wie — voor zoover men weet — de laatste overlevenden van dien zee-slag waren geweest. Voor Engejand was dat waarschijnlijk luit.-kolonel James Fynmore, die te Peckham op 15 April 1887 in den ouderdom van 93 jaar over-leed. Hij diende als vrijwilliger aan boord van de « Africa ». In 1808 nam Fynmore dienst bij de mariniers; en 40 jaar later nam hij ontslag. Hij was een zoon van James Fynmore, die in den slasr bij Trafalgar als kapitein van de mariniers op de « Africa » meevocht. De laatste Fransche overlevende was 100 jaar geworden. Het was Louis André Manuel Cartigny, die op 21 Maart 1892 te Hvères stierf. In den slag diende hij op de « Redoutable » als kruitjon-gen. Hij werd te Plymouth ;n de drij-vende gevangenis opgeborgen. 0<.k te Dartmoor en Stapledon heeft hij gevan-j gen gezeten. Naderhand uitgewisseld, werd hij aangesteld bij de zeelieden van d« garde. In die kwaliteit was hij getuige van het afscheid dat Napoléon in 1814 van het Groote Lc-ger nam. In later jaren hield Cartigny een café te Hyères. Napoléon III dekoreerde hem ; en bij zijn dood zond koningin Victoria een krans. De laatste Spaansche overlevende van de strijders in den grooten zeeslag was Gaspar Costela Vasquez, die in April 1892 stierf, 104 jaar oud. Bij Trafalgar was hij aan boord van de « Santa Aua ». Jarenlang is hij verpleegd in het zieken-huis te San Fernando. Zijn begrafenis werd bijgewoond door tal van hoogge-plaatste officieren van de Spaansche land- en zeemacht. DE MOTOCYCLETTIST IN OORLOG. — Het volgende stuk « Natuurge-schiedenis » over dan krijgsmotocyclet-tist vindt men in het humoristisch gedeelte van het Fransche loopgraafdag-blad « Diable au Corps » : « Zijne buitengewone beweeglijkheid maakt het moeilijk hem vast te krijgen, en het is daarom niet gemakkelijk hem nauwkeurig te bestudeeren. Hij is een tweeledig wezen, half uit vleesch, been en haar, half machien. Zijne oogen zijn met kleine vensters bedekt. Hij kan gemakkelijk in tweeën gedeeld worden. Het eene deel blijft dan levenloos op den grond liggen, terwijl het andere zich be-weegt' en van het een been op hèt andere stapt. Vôôr het slapen gaan worden de twee deelen steeds van elkander geschei-den. Het schepsel is van een zeldzame gestalte, zeer dienstijverig en onbesten-dig. Voortdurend ronkt het van de eene plaats naar de andere, en beweegt zich meestendeels zonder erkenbare reden met snelheid. Het is een soort moderne cen» taur... »

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.