?w1a J A APTiAXIfi Viimnww 17 PÎÎI.!<i! S CRNTIP.MPM 25 AUGUSTUS 1917. atraawapeiiiiiu ■ ONS LAND STAATKUNDE - WETENSCHAP - KUNST - TOONEEL - LETTERKUNDE ABONNEMENTSPRIJS Per jaar fr. 3.— Voor 6 maanden » 1.75 Voor 3 maanden » 1.—. MEN SOimyFT IN TEN BUREELE VAN HET BLAJD Opstelraad en Beheer : ROODESTRAAT, 44 - ANTWERPEN. AANKONDIGINGEN NAAR OVEREENKOMST Qngeteekende stukken worden niet opgenomen De Toestand Eindelijk vraagt iemand, — die heer heet Janssens — in Vrij België, wat hij is, Vlaming of Belg, en na deze vraag gesteld te hebben, tracht hij zich van het antwoord te ontma-ken door een... vertelling. !n an-dere \\ oorden : de man durft de vraag wel te steîîen, maar durft niet te antwoorden. Dat hij terugdeinst voor het antwoord kan ons thans nog niet verwonderen in Vrij België. Vrij België is er tôt op heden nog om de mogelijkheid aan te toonen hoe men tezelfdertijd goede Haver-sche Belg en goede Vlaming zijn kan. Vrij België kan dàt niet bewij-zen. Dat de heer Janssens zijn eigen vraag in Vrij Belgie-zeli niet te be-antwoorden durft, toont ten over-vloede dat de politiek van Vrij België ergens tégen de logika zondigt. Vlamingen zijn we ! Belgen wer-den we na van ailes geweest te zijn.. tôt Duitschers en Franschen toe... en Vlamingen bleven we ! Dat simpel antwoord kan Vrij België niet geven omdat het de ver-oordeeling van zijne geit-kool-hou-ding i3. Immers dat antwoord im-pliceert voor elken man (de daad maakt den man, berusting is het kenteeken van zwakkelingen of sla-ven) de keuze tusschen het natuur-lijk Vlaamsch belang en het opge-drongen Belgisch belang op gelijk welk oogenblik dan ook, als die twee belangen tégenover elkander komen te staan. Dr. Van Cauwelaert is er zich#ten zeerste van bewust als hij, tegen-over den nieuwen koers van de Ha-verache regeering in' zake buiten-landsche politiek, op grammoedi-gen toon verklaart dat de regeering verklaringen moet afleggen. De Regeering, die precies weet hoe weinig gevaarlijk Dr. Van Cauwelaert is, stoort zich niet aan de-zea grammoedigheid en zet haar politiek voor t. Zij weet toch dat heer Van Cauwelaert niet zal dur-ven te kiezen tusschen het Vlaamsch belang en het Haversche Staatsbe-lang. En de Regeering veronder-stelt tevens dat dezelfde geest van onmannelijkheid. heerscht in het bezet gebied. De Regeering veronderstelt meer en haar verwaandheid in het ver-onderstellen gaat zoo heel ver, precies omdat er in Vlaanderen zoo-veel kat-uit-den-boom-kijkers zijn. Terwijl de Belgische censuur op onvérbiddellike wijze elke Vlaamschgezinde gedachte en ui-ting onderdrukt, t zij dicht of ver van het front, laat zij toe dat luitë-nant De Keyser al reeds schrijft over de gevolgen van het militair bondgenootschap met Frankrijk, dat zoo intiem zou zijn dat men spreken mag van een legerversmelting met een (Fransch) opperbevel en groo-te legeroefeningen ( mobilizatie-oe-feningen) voor de twee legers... in België. België zou uitgebreid worden een stuk van Zeeland ,van Noord Brabant, van Limburg en het Grool Hertogdom Luxemburg kwamen al vast onaer het bestuur van ee verschrikkelijk centralizeerend Brus sel ; het Rijnland zou, als 't nk anders \an, tôt bufferstaat ingericl worden en bezet door Belgisch {Fransche) troepen ; het Belgisc leger zou een sterkte hebben va 800.000 man, met er bij, natuuî lijk, al wat 800.000 man noodi hebben om, nà dezen ooriog, ee nieuwen ooriog te beginnen ter vei overing van den bufferstaat, zij he dan op min of meer pacifieke wijz« Dat de Belgische censuur zulk misdadige uitlatingen doorlaat i veelzeggend ; het aftreden van be ron Beyens en het in zijn plaats be noemen van minister de Broque viile is eveneens een onmiskenbaa teeken. In Havere droomt men diei grootheidswaanzindroom ! Ho! ware het nog voor België men zou het hun vergeven kun nen. Maar om het Belgisch belanj gaat het niet. Het gaat m die buiten landsche politiek om het Franscl en het Engelsch belang. Het uitgeputte Frankrijk moe tegen het Germanendom van Oos en WEST verdedigd kunnen wor den door... zijn knecht : België ! Engeland wil België als invala poort op het vasceland, hetzij on zich de Fransche kust toe te eige nen, hetzij om Duitschland nog maals aan te vaîlen. België beteekent niets dan vreem< belang als de Broqueville's politiei zegeviert. En daarin is geen plaat voor ons Vlaamsch belang. Passivist, aktivist, het komt e niet meer op aan — met Duitsch land valt het Vlaamsch belang met het Groot-Germaansche Rij! valt het kleinere Vlaamsch belang Dat weet men in Vrij België. Dat weet men hier. Dat durft men niet zeggen — want dat zeggen zou tôt daden rnoe ten leiden als men durfde tôt d< eindkonkluzies te gaan. Daarom durft men in Vrij Belgit niet antwoorden ! O ! ja, ons moreel recht blijf altijd — altijd — altijd bestaan.. Met ons moreel recht op d< schouders zijn we den dood inge gaan ; sommigen zijn ontsnapt, an deren zijn gevallen ! Arme broeders ! Maar wij moeten genoeg hebber van moreel recht. WERKELIJKE rechten alléér zijn van waarde. Werkeliike rechten verkrijgt mer door daden... daden... daden... Niet door woorden... woorden.. woorden !... Vlaanderen gaat door woorder dood ! Niet door voorzichtige kat-ui den-boom-kijkerij ! Wat we hier, voor enkele weke ; schreven, herhalen we heden : In slagorde moeten.we staan, gc reed toi ailes, iot het hoogste ojjer. en nichi raisonnieren ! Zwijgsn en doen... wat noodi is ! George P. M. ROOSE. e ■*»■■■■ m h Ôe Beweging voor - Vlaaiiideren's l Zelfstandighei Tôt v66r enkele weken scheen ond :l de Vlaamschgezinden nog een zoeken < • • tasten te bcstaan naar eene eenvoudij e formule, die het doel der huidige bew g ging zou oinlijnen. De formule, in het manifest van d< Lapddag van 4n Febrnari opgenomën < luidend : « De Vlamingen eiwhen a] waarborgcn die aan Vlaanderen ziji r volledige nationale ontwikkeling en we vaart in zijn eigen taal en naar zijn eige wezen verzekeren », bleek voor vek 1 ietwat vaag en liet aan de versehillenc Vlaamsche groepeeringen nog een groc speelruimte voor het ontwikkelen hari wederzijdsche programmai. Sedertdie hebben de zichzelf noemende elementc ? geëvolueerd en thans schijnt de algemei ne aktiviôtische stroonaing zich naar ee i duidelijk 'afgeteekend doel te beweger n.l. Vlaanderens zelfstandigheid. Zelfbestuur en autonomie blijkt onvo * doende ; van een koninkrijk Vlaandere t wordt niet meer gesproken en het feden listisch stelsel, met zekere gemeenschai pelijke ministeriën, zou voor de grool meerderheid voor gevolg hebben de ir nerlijke twisten in België te bestendigei r Wij oordeelen niet ; wij halen eonvoudi de meeningen aan. Nopens een punt b( staat nog geen volkomen akkoord. n.l. moet Vlaanderen zijne zelfstandighei erlangen in een Belgisch staatsverband < a in een ander? c De eenen vragen een zelfstandig Vlaai s dere-n in een vrij en onafhankelijk Belgi< de anderen laten de vraag open, mat verbergen hunnen afkeer voor het begri r België niet, daar dit voor hun geest al 1 onaangename herinneringen oproept. Or ; der de eer&ten zijn er trouwens heel ve< c die zeggen aan de radikalen : « gaat maf vooru'it ; wij helpen vasthouden wat % verovert ! » Dit lijktjons wel de zakelijl ste uitdrukking van den toestand. De moties van vertrouwen in den Raa van Vlaandereni die bij dezes Bestuu vanwege vereenigingen en volksvergad* ringen dagelijks toekomen, eischen schic aile, dat de zelfstandigheid van Vlaandf ren in het aanataande vredesverslag zo i vastgelegd en gewaarborgd worden e geven den Raad van Vlaanderen or i- dracht. om daartoe de noodige maatr« gelen te treffen. Eene meklenswaarde bi; zonderheid : de moties worden niet allee ; ge'temd maar door de aanwezigen op d velksvergaderingen onderteekend. Ons volk wordt zichzelf bewust en w zich niet meer met lapmiddelen laten ai schepen door eene antiylaamsche regee ring. De beweging wint veld en neem afmetingen aan, die de vroegere bewe ging voor de Vlaamsche Hoogeschoc weldra zal overtreffen. A. F. AAN DE « PASSIEVEN »I Stiif en sfenn, wie in 't gevecht is tegen a! wie « knecht » of slectit is voor wat echf en recht is. (1902) Po! de Mont ^ BESCHUIT MET MUISJES n DE WEG NAAR DEN VRHDE ! — P vraagstuk « Vrede » is Goddank voor goed a de dagorde, en wij gelooveu dat het ditm; met rasse schreden naar zijn oplossi schrijdt. Het woord van den Pans klonk rechter nur ; het wordt niet langer op e g nijdig a neen » onthaald: de volkeren luistei omdat zij naar vrede snakkenl De Minderheidsfraetie van de Belgis< Werkliedenpartij komt eveneens een kran stap te doen, door het in 't licht zen den \ een flink Manifest, met als motto het bc9l van de Internationale Socialistische Kongr sen, en dat Juidt : « In geval de ooriog ni-ettemin zoa uitfc ken, hebben zij voor plioht tusschen te koir [| ^ om hem spoedig te doen eindigen. s Dat is pnre menschelijke pliclit! Te Sto-holrn moet nu ook het lieht stralen, opdat v\ ,I:l dra de naeht opklare die Europa nu 3 vc rrj jaren bekneld hondt. E" NOG ALTIJD!... — De plakbrieven i n gaande van den Beheerraad van de Staatam ,n : delbare School en het Kon. Atheneum v le Antwerpen, en waarbij het aanstaande schc seizoen wordt aangekondigd, zijn ditmaal, v< -, de éérste maal uitsluitené in 't Nederlandsc Dàt is in orde. Maar waarom staat de Ned n landsche taal, als « vak » weer aangegeven ; a Vlaamsch » ? Wanneer zal toch eens met di slenter afgebroken worden ? "e PRIMO OVER HUYSMANS. — In « V Q Vlaamsche Nieuws » vinden wij een persj sprek van den Gentachen Socialist die n n Joris te Stockholm was. Dezen enkelen zin w ( len wij er uit opvisschen : ('t Is Huysmans ( ' spreekt) « Was ik echter overtuigd, dat I Duitschers stelUg zullen overwhmen, d n stond ik morgen aan uw zljde! » Is dat niet prachtig als cynisme ?... ^ Die enkele woorden vellen het vonnis ov de houding van aile passieven en « marmi ° ten». t- 1 ' O, MERCIER ! —■ In het Gôttinger kamp ° onlangs een stoet ingerieht om de « nieu> doodzonde i te... huldigen. ^ Lachen is gezond! ^ Hier te Antwerpen werden overal briefj nitgestrooid met het schietgebedeken: « H ( lige Eutgardis, Koningin der Dietsche gc wen, geef Vlaanderen WEEDRA een \'laai sche Aartsbisschop. » i Ons Eand » kan hierop een hartsgrond ^ c Amen » laten volgen. GOED WERK. — Te Gent is door den Gou raad een Vlaamsch-aktivistisch traktje uitg geven dat als een model kan gelden. Met o sclirift a Eene deugnietenbende in Vlaanc ren ! » maakt het op beknopte, zeer bevatl ^ lijke wijze de historiek van onzen strijd teg< het franskiljonisme vôôr en tijdens den oc log. In korte hoofdstukjes met spreken' titels brengt het feiten en cijfers in zulk 1 gisch verband, dat het zelfs bij den onversch ligste ingang moet vinden. Wij weteri dat de propaganda thans stelst matig over gansch het Vlaamsche land is i gericht, zôôdanig dat tôt in de verste uitho ken het goede zaad zal kunnen gestrooid wc den. En dat de bodem overal vruchtbaar i n wordt bewezen door den triomfantelijken bi val die de Meetings tegenwoordig overal ve ! werven. Ons arm misleïd volk gaan eindeli; de oogeu openen ; er is thans geen sprake me< van een staf zonder leger. Veeleer is er ma: ^ gel aan genoegzame leidws. Zoo zegeviert te slotte de Waarheid, ten spijt van laster » ^ broodroof I AI/TIJD VERDER... — Uit goede bron kui nen wij melden dat met de scheiding in h< „ Postwezen nu ook een bejin zal gemaakt wo den. Het publiek ziet pok hunkerend nit nai de vervlaamsching van wat « Luc » eens noeu de : c het gelaat der steden». Een gansch pla ligt gereed. Ailes komt op zijn beurt. De Raa van Vlaanderen gaat methodisch vooruit op < baan der gezondmaking. Ak buitenitaande: 1 soms ook al wat ongeduldig mochten wcrdei • dat zij bedenken, dat een reuzentaak volvoer moet worden, en dat hier de leuze geldt [et i Langzaam maar zeker ! > an îal « DE TOORTS » Nr. 31. — De titelplaat re ng zinnebeeldt de ontvoogding der kleine nati te naliteten tegen den wil der centralisecrenc en : Groot-machten. Een uitgebreid hoofdartik en neemt de « klaarheid i van Huysmana i oogenscliouw. De ci-devant kraaiende haan w :he van de Bestuurlijke Scheiding niet weten ; < ige Belgische Regeering bestudeert een « kult an ; reele autonomie » die Huysmans, daartoe g uit noopt, zelf als... een «scheiding» tussch< es- Vlaanderen en Walenland moet erkenne: . Echt Belgische « duidelijkheid » dus. Wat ks re.- er anders verwacht worden van een politiek" icn die tusschen twee waters zwtmmtn wil, om c i het geschikte oogenblik zijn koers te kiezen? :k- . Maar wij vreezen voor Huysmans dat c g el- schipper » uit de mode is geraakt. Ile Tenhaeff vangt een studie aan oter < E - gelsch-Hollandsche waardeering in de 17c eeuw » waaruit blijkt dat men het eea vo' lit- (. nooit ten kwade kon duidon, zoo het zelf zi; id- belangen ter hand neemt. an Vervolgens zegt Van Vessem rake dinge ol- over het Barrière-België dat Ribot in overl< >or met zijn dikke Engelsche vrienden, vorme h I : wil ten koste van Duitschland en van Hollam er- Dat de Broqueville zich leenen wil tôt die ro ils pleit niet voor zijn opvatting van wat vade en landsliefde is. In een opstel « Nogmaals Z. E. Kardiwu Mercier » wordt het Waalsch geweten van en tet ien « Vlaainschen ï ( ?) Aartsbisschop onde je- zocht, en wordt een brief ineegedeeld, vôôr de îet ooriog door een thans overledcn priester te ■il. Z. E. gericht, en waarin deze hem het reel lie ontkent de Vlaamsche kwestie met den godi de dienst te verwarren. an De Stam-Rubriek hekelt de egoïstLsche p< gingen van Engeland om de Antwerpsohe dii mantnijverheid naar zich te trekken ; — drufc er een stukje over uit «Les Nouvelles», ee; >t- vlnchtelingenblaadje uit Maastricht, waari onze Beweging zeer kiesch een semeerlapperij wordt genoenid ! In e Vrij België », het bla îe van Van Cauwelaert staat te lezen, dat als hi ve ooit kiezen moet tusschen Belgisch ei Vlaamsch belang het zal gaan o hard tege; Lard ». Wèl: het is toch z&6 dat de vraag than es gesteld wordt... maar Van Cauwelaert i», -ti- behalve soms in woorden — tamelijk « zacht >u- uitgevallen! Een paar « Beschuitjes » uit on il- blad worden ook overgedrukt. In het Pers-Overzicht, dat dit nommer sluil jg vinden wij het opstel van L. Simons uit dei « Nieuwe Amsterdatnmer » en waarin hij he aktivistisch standpunt uitlegt en billijkt. p Broederlijkheid e" achter 't fronl ;n ',r" Belgische krijgsgévanigesnen verklarer 'e dflt het tusschen Engeîschen en Fran. schen slecht gaat ter oorzake van den En- I " gelschen hoogmoed, de meisjesjacht van de Engelsche so'daten, de verwoéstirsg dei : " Fransche steden en dorpen door het En-n" gelsche vuur en om Kaks. e" Zwaar van beteekenis dit laatste. Dr r" Engelschen, die vroeger van geen tunnel 8) onder het Nauw hooren wilden, zijn e; thans fel op belust. Zouden ze îneenen in r~ Kalès te zijn sans éjp-.t de rotour? De Engelschen en Belgen vechten on-;r der elkander. Zonder dienstbevel rr.ag de 3" Belgische soldaat niet in de Engelsche le-n gerzone komen, de Engelsche soîdaat n waagt zich niet bij de Belgen, wiaaV hem verweten wordt een messcnvechter te zijn. 3" Engelsche officieren ^erklareii met de f Belgen niets gemeens te wil len hebben. r" De soldaten zeggen hetzelfde, maar ty- II pischer. Het Belgisch loger mocht niet l" meer vechten. De Engelschen dulderi het n niet : het is voor een offensref onbruik- baar, zeggen ze. (De lezer leze hier dat le de Belgen het beu zijn zich voor Enge-"s land en uitsluitelijk voor Engeland te la-

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.