Voor Belgîê 5 centîemen, voor Nederland 5 cent het munmer §!§§ VIJFTIENDE JAAR Vrijdag- 10 April 1914 30, St-Pieterstraat 30, Brussel ABONNEMENTEN: 1 Jaar 6 maand V m. Belltl,vrachtvrij (r. 14,00 7,80 4,00 Nederland, i i 20,00 10,80 8,80 Ândtre landen > 32,00 16,00 8>00 len kan inschrijven op aile postkantoron De intchrijvers voor ce* jaar (14 frank), keèben recht op ttne gratli boekenpremu m an ftfllvttrard nelulifktch bxjvotgtcl van S tlad*. Vlaamsche Gazet Nr. 100 Vrijdag 10 April 1914 30, St-Pieterstraaf, 30, Brosse! AANKONDIGINGEN 4* Bladiijde, per kleioe re{«l ^ fr. 0,50 l'Blidiijde ........ o • 1,00 V Bladiijde . i.. . . ■ . (r. ï «o » S,00 lteehterlijie eerhenteUiugtn . > *,0» van BRUSSEL Doofdopstsllsr-Eigenaar : BBST CTTJI-l EN 3R.EI3D A.OTIB i jmjuaHOBiaBirooœt, VERSCHIJNT 7 MAAL PER WEEK TEUFOM RASSENVERSHIELTING —: : x ? :— Voordat door gunstigeni staatkundliigen uitval bet 'kileine Frankrijk uit de rnidideleeu-wjeiiï ihiet pxachitig komnkrijk van L'ode w ij k XIV en tet kjeiz&r.rij'k van Xa.poleon den Grootei is gewoirdeni, was het scrns zoo zwak, dât.'heit zwâcihjten'moest voor dte poorterssol-< la ten van de Vlaamschie gjemeenten, of voor die macht van een hertog van» Bourgondië. De onafhaiikelijfoe staten en staatjes, ttoans met hc't 'oridei Frankrijk binnen giemeenschapilijke girenzen op historisehl geibied! één vôliki gejwonr-den, woe'den en vochten al s ka.t eni thondl onder e'Ikaar. Histcxisch en a arclrijkskundig, ja, zijn die vo'.keren thans één, doch in werkelijkheidi^ is ,zelf.s ihet oorspronkelijik Frankrijk nog niet gclheel FranscJb, indien men aanneemt, dat rne;n 'binnen Frankrijk, orni Franschmani te zijn,. toch de Fransche taal moet sptreken. Na eeuwen is Fran&aH-VIaandleren nog lang niet opgestarpt, .niet doo<i g|ep-rangdi. Na eeuwen zijn etf op 2 millioen Bretoenen nog nnaan 200 duizeaid, die v'iot Fransch spreken en moet een geboren Franschsprekende nog dikwijls een ^■e!rta!l'er ihiebben om' in de Bretoensche dorpen die boeren te vierstaan. Lees daarover maar « Souvenirs drenfanœ et de Jeunesse » van Ernest Renan. In Provence, Jieert ons Anatole France in een zijner schiriften, kunnen de Fransohie officôeren zicthl vaak piett doen verstaan door hun soldaten. En wat zal het zijn in Savoye, in die Vogeezen? Voor en-'kele jaren hebben die Fransche staatsmannen ibevcindien, dat het vernis van die bescbaafde taal aH te liohit en te ka.rig over de vo-lkeren, ver van Parijs wonend1, werd' gestreken. Ze hebber» verbocfen nog in de plaa.tselijke taal onderwijs. te^geven. Zoo werdl voor de soheii-ding van K^rk. ân.Stàat verbodén in Fransch-VJaandleren kate^histrnus .aan te! LeeTen, te hiddlen of te predîiken in 't Vlaamsch. 't Heèfit echter \\-«inig gebo'pen. Xu juist Mistral, de WereldibeToemde dichter van Mi-irèo, laureaat van dlen Nobelprijs, is gestor-ven, :hij, dîe ncoit andters dan xn t Proven-saailsch zong. micet men, wilfeii of niet, >het 00g werpen op den reuzenarbeiid van d;ien maiî, over wien zoo pas in « Le Figairo » dbor Andiré Beaunier het volgende wordit ga-schre\"en : « Wat hij gipwaagd heeft te voltooien, wat hij voltooid1 iheeft is die meest buitengewone paradoxe : de her.leving van een Jand. Pnoven-oe was edhter niet dbod. Neen ! doch wiei zou .kimneji zeggien ^Lit gftarv enkel^. 5i-rok van Frankrijk tôt verv&il! komt? Dit toch is eohit : zob Frankrijk voortleeft, toch kwijnen de pro-vinciën: de ■ pro\-ençaalschc zie]* was, zooals de andere, provinciale z":alen, bedireigd met vernietiging. Dit verscihiijnsel' heeft verschil-lendle oorzaken. staatkuindâgiel en maatsohap-palij'ke... Men kan diaarovetr ' twisten... Doch ik meen, diat de oorzaak van de dfwalimg moetl Avordien gevonden in een zitbing van de Constituante, waar dje theoretikèrs en de rede-naars d'e l'evendiùge provinciën vervingen door bestuur.lijike d'epartementen. « "t Hindiert ech/ter niet.. Mistral' heeft niet geloo-fd diat de Fransahe eenheid' zou .te lij-d!em hiebben door dfe flinke levenskraoht van? Prcivence ». Mistral verwelite niet alleeru het « felibri-ga », d. i. dlei geest, die ziiel- van Provence zellf ; 'ihij v^ereenigdle die felibres, .hiji gaf hen een geschreven en wandermooie provençaaj-sche taal en -ai'jlen zongen en salweven in de moekiertaal. Zot? Prqvencej Frankrijk heeft bewondferd en nog, dan 00k <h»e*eft Mistral er voor gezoïrgd diat het land van ihet dichterlijike meisje Mirés bewonderdi is gswoirden door Frajnkrijk, om zdjn lievenskiracht. znjn onge-schonden zelfstandiigheid', zijn schoonheid en zijn cCTchters. Xooit zal de Fransdhe geest de p-ersoor.r lijkhqid en d'e oorsproiikidijikheid doodlen in die streken binnen zijn tegenwoordiige staat-kuindiige grenzen* die vroeger zèlfstand'igé voil-keren waren. Zijn invloed cefent zich maa.r uit iru eve/nredighieid van zdjfï miididlelpajntvlie-dend'e kraciht, die verzwakt meit die verzwak-Qcing van het 'ha.rt zelf, waarvan zij uitgaat. Daarom hebben -\vy sed'ert een halve eeuw die provençaalsohie ed'geindomme!dj|k'heid! zoo-zeer zien aangroeiein, daarom hiebben \ve den plaatselijiken geest van Bretanje in de jongste jaren zoo zien opkomen, dat d'e Bretoenen op de Jagere school onderwijs in hun eigen ila.nds-taal hebben gev.raagd, en diat zeflfs in de Ka-mer te Parijs een afgevaardligdle het woord heeft genomen om de wensdhen van d'it volk te steunen. In « Le Journal1 » van 25 Maart, wijst echter de heer Joztef Denais, Kamerlid voor Pa-riju-v, oip een veeil' treuriger toestandi. Hij eir-kent, dat de bevolking in Frankrijk afneemt en dat het il'and verzwakt. Tezelfdertijdi als ■rli'3 zwakheidt, diuidt hij een aantal plaatseo aa.n in zijn land, waar île ingezeten bevx}il-king. wezenlijk giahinderd' - wordit, door de vreemdelLngen, die daar zoo zelfstandig blij-ven, d'at ze» ikringen stidhten om fluiin nationalité i.t ongescbondan te bewaren. « Niet alllaan verloent Frankrijk thaiw gastvrijheidJ aan and'erhalf millnoeim vreemder lingen. Verre van in de. Fransche familie op te gaan en aangenomen zonen te worden van het gezin, spreken deze d.uidiel'ijk het inzioht uk Op onzen grortd', oncFer ons, een soort vreemde koloniën te sfichten ». De h. Denais wijst op de Duitschen, de Beligen, de Italianen, die Riiôsàsche, Pool'sahe en Roemeensahe Jod'en, die niet alteen tôt in "t hartje van Parijs tomen huizen, maar d'aar ze'lfs gpudi winnan in aillanhande hiair^ dels- en financieele ondamemangen en gîare-geld hun winsten naar het eigen vadterlandl zendèn. Dit gS'beu.rifc omdat de Fransche bevol'king veinzwakt. Zoo Belgische landbomvers, die hier .te lande uit oorzaaik van orn?£ overbe-voiliking geen btciar^lerijen. geieni Dezâg'hteid me^r viiiden, naar Frankrijk. overgaan, waar zij in 't' Noord'er département of bezuiden •PaTtijs. in La Beauce, zoo: d5chted|ijlk, dboir Zola beschireven in « La Terre », de groote boerderijen huren en er ,geîdl verdienen, of biy nog blijvende Fransche bo-e;ren aan dlen arbeid gaan, dan is- dit, omdat de Fransohen/ telikejns. miindieir genoegen nemen aan diefn arbeidi en Liever .lleven van die biladleren en de \'TUchten \an (hun vroeiger gewonnen foir-tuin. Franikrijik neemit nog vreemdeliingen oip-doch sldrpt niet meer op. Het zelf de stelt men e'ders vast, b. v. in sctmimiige g roc te stedén \:an Noord-Amerika, waar, aLs te Sint-Louis, de stacl wordt yer-daeld in zoovèel wijken aTs er zich vreemde volkstammen hebben neergezet, en men hcort er van de Fransche, de Viaamsohe, de Eni^el-sche. wyik. Eveneens in de staten van Kana-da, waar a. a. de Vlamingeo niet alleen op vierschi:ï:lènde plaatsen' als een land in» het land uitniaiken, maair 00k nog dagbladen en tijdlvchii'iten in eigen taal laten varschijnen. We moeten om dergelijke toestanden vast te stel'len niet buiten Be"gle gaan. Voor 50 jaa.r werden in Haspegciuw en in Vlaamiscb B.rabant al de gi-oote boei'de'.iijen g'e|huuird ; dloor Walen, die nauweiijks over dé mucidielen , be^ohikten om zich armtjes in te stellen en den p:loeg in gang te krijigan. De Vlamingen waren tOen te ann en te onwetand, dioch ze 'konden weirken als trekosseni. Ze werden door , dejn Waalschen iheerboer ingiespannan. Ze vestigdién zijn fôrtudn. Voor een twintigtail ja-jen begonnen dlie Walen, toen za hun vet op hadden, .langzaam terug te trekken naar Wai- ^ lonië, om daar op hun renten te leven. I.iv tur>schen ls Vîaa.ndieren wetend en tcewust ge- d worden. De Vlaamsche boer Jaat zich liet n gras niet rheer onde; de voàtan wiegmoaien. I De handeldrijvende Walen an zij d e finan- ' h ciers wlldian word ei1, kczen de nie ciste stre- ( 0: ken in VlaamKch-België uit en grr-iden er d zoo vast,da:t somimige vroegar heel Vlaam^oha 8 gemeenten \>ij} Bmusisiél 'gedeeiltelijikl Waaîlisch S .zijn- gjworden. Intu/nschen werden de arme Vlamingen, die naar Wai'enlandi trokken, naair Luik. naar Henegouw om wat dikker korst "broed te verdienen, aida air opgesîoiript .cfc'O'r heit machtig -ep a 1! ee'nheersdhiend ; ^ Waa'.sch element. ' t] Deza opslorpingstijd1 is vooirl 't Wâalsche n: volk voorbij. Zijn bévolkingscijfet neemt niet k meer' toe. Het wordt door dit van Vlaa.nderen met één mallioan oveirtroffeiu. D'e V'iaming p' is zelfstandigar, meer stamibawust ge worden. Av Waar hij nog hoidst, zooals in 't Luiksche, te ih; Gharf/e'roi, of eklers., hoort men zijn stem., g zyn taal en neemt men duâdelijik zijn leven waar, d'at zelfstandig.. is ingericht. De stad st L-uik heeft 'haa.r Vlaa.msche ko'loaiie1. Oiize d< taal wordt er op de Waalsche saholen oinder- > wazeni Heele gemeenten. zooals Tilleux, Sint-Xikolaas zijn VLaamsclh. Andere, zooals Al- T] leur, Montegnée, Seraing, HeTStlaL^ ihebbén L een zwa re -mird-eihekl1- Vlamingen, d.:e er on- h. verbasterd Teven. Die nieuwe toestand is een begin. Men kan p, •hem vaststelleni, eir zich. mondlelings en sdhrif- çc telijk tegen verzetten, dicchi tegen de machit is n niiets te dben dian. dis1 rec:hit:vTi,a,rd;ig-he:flj te handhaven en de geîieurtenissen han gewonen loop té laten nemen. S. L. P{ren.au. ! v< >—•♦•—<- sc NEDERLAND | Ncg de terechtstelling van Naatje van den Dam ^ Het « Vad-erlamd » van Den Haag raeldt daar- s1 over nog : ej « Tôt zes uur Dinsdagavond gebeurde er li mots..- Maar vanmorgen (Woeiisdag), ja toen Avaron z. do laatste oooenblikken geslagen. I)e zon wierp haar uiorgeiistralon over het grijsgelo monument als uildc zij nog luister bijzitten aan en niet afweïig zijn bij <le droeve plecht'glieid. ; En toen, omstreeks ac<lit uur, werd Naatjo opgetrokkcn en even later liet men haar -naar bened'en zalcken.' y. Lang/aam 7.011 k haar ontzield en koud lichaam ^ ter aarde... » 7[ De Boilendag bij Hillegom }i Niettegenstaand? de gure Hollandscho voor- jaarsdagen. neemt de kleurenpraclit der bloeien- cl de hyacinten in 't bîoenibollenland nog dagolijks k toe en za.l ongetwijfeld het lioogtepunt he-bben g, bereikt in de komtndo Paaschdagen. n: De bloemenvelden treffen te meer, daar m b: andere tuin- en landbouwstreken nog sleohts si voprb:reidende workzaamhed>en op de akkers v< plâats vinden, als hier rècds allos in vollen bloei staat. Jamnier is het, dat dit schoone tijdperk y; slechts enkele wéken telt. d1 De a.s. Paasohdagen zijn al bijzondèr ge- h sohikt voor een wandelmg. Het zullen zeer ze- w kor de twee hyacintenzondagen genoemd wor a: den. d Weldra zullen de bloemisten er het mes in zet- ten en dan verdwijnt al die kleurenpraclit als te sneeiriv voor de Zon. Dan nadert de tulpenbloei, li die eveneens veel bewekers lokt, doch wie de. gi liyaeint/en op 't mooist wiUzien, hij make met n: de Paaschdagen een uitstapje naar het bollen- w land. v v—♦—< si DUITSCHLAND De bevoegdheid der militaire macht Borlijn, D Anr.il. — Gisteravond zijn de nieuwe vooivsehrirten nopens het gebruik maken deor militairen ,v«an hun wapens. verschenen. Daari.n wordt aan mi'.itaiirëh het recht en de plicht toepekeml om gebruik te maken van hun j'1 wapënen aie dat noodi'g is om de helemmorin-gen in cîie uitoeXening van den dienst uit den (l' weg te ruimen, of aanvalilen on milLtaii'cn of îr o.p militairen eigendqni af te weren. IIiertoe *.c behooren 00k de gevaLlen van noodweer. Wat befcreft het ontreden der militaire macht 1 bij dte onderdrukking van binnenlandsche on-1-usten en het ten uitvoer leggen van wetten, 1 wordt vooropgefiteld da.t het de eer:ste plicht dier hnrgeriijke ovenheid is, biinnenlandische " onJustei) iin de lriem te •onderclrukken en de ^ orde te bewaren : voorts dat in het algemôen1 de militaire macht zich daarbuiten heeft te 1 honden en niet tôt v^rsterking der poùitie mag worden gebezigd. Ve.rder word-t bepaald dat, indlien de militaire macht op veréoelî der bur- P. gerliijke overheid bulp verleent, de be.s'.kAing over de te treffen maatregelen on den militairen bevel.he.bber evergaat, to'tda.t de rust j hersteld is. Deze tepo-ling is in overeenstem' 1 ming met de militaire diénstorderrs. Ten filotte, het zelfstandig optreden der mjii- ' taire macht. geregeld in geval>n, dat het staats-gezag bedireigd wordt. Dan. is de militaire macht bevoegd en verpliieht om zon der voor-afgaand verzoek der burgeriijke overheid zelfstandig in te grijpen. Dit geidt 00k als d« open-bare veiligheid d'reigend gevaar loopt en de n burger.lijke pverhéid niet in staat is de midi- g taire maoht te hullip te roepen. n Graaf Zeppelin in luchtschip naar A mer ika 0' New-York, 9 A.pril. — De '.eider der afdeeling v luehtvaart op de wereldtentoohstelling te' Sam h Francisco d>e.°')t mede, dat ;graaf Zeppelin be- k sloten heeft, 't, volgend jaar met een beat uur- z Jxiar luchfsnbip van Duitschland naar de Ver- h eenigde Staten over te steken. g, DE K0N1NG VAN ZWEDEN i\uuiiig uiniaa. v Een telegram uit Stockholm meldt datkoning ; ustaaf V aangetast is door eene maagzweer. : e koning leed daaraan sedei t lang, doch eerst 1 den laatsten tijd is de wond verergerd. De . bkters achten een heelkundige bewerking ; Dodzakèlijk. Woensdagnamiddag is op het slot Drotting- , alm en mihisterraad gehouden, blijkbaar • n het regentschap aan den Uroonprins op te . ragen. De koning is daarna naar het Sofia- < istttiuis vertrokken, waar hij dezer dagen zal ( îopereerd worden. ËNGELAND Een woeste stemrechtfeeks Londen, 9 April. — De stemrechtfeeks miss rummond verscheen opnieuw voor den magis-aat. Zij was zoo opgewonden als de eerste aal, want zij hield niet op den reoht-er te be-edigen. Deze liet ze maar razen. Ivlaar plots Tanderde de aangehoudene van taikfciek, snel-> naar den uitgang en hoapte aldus het hazen-id te kunnen kiezon. Maar de deurwaarders aakten en weerliielden haar. Toen gelukte het , lar een fluitje uit de handen van een agent te ikken en zij smeet het den voorzitter naar het . >ofd. Dezo bleef onbeweeglijk en veroordeelde lar tôt 50 frank boi te of 1 maand gevangenis-raf. De vrees voor 't gevang moet de miss da-ïlijk tôt bedaron hebben gebracht, -\vant zij siaalde onmiddellijk. r/iiss Richardscn op vrije voeten gesteld Mi^ Mary 'Richardson, de kiesrechtfeeks die ; er weken geleden in do NationaJl Gallery to : 3 h den de Venue van Velasquez met bijlslagen ■ »eft besehad^gd, :0 thr.n5, vcorloopig cp vrije »eten gesteld. Daar zij .in* d^ gevangenis de Ihongerkuur toe-iste, werd zij kunsfcmatig gjevoed. Zij heeft hter blinde darmontsteking gekregen en moet : 1 eèn opératië ondorgaan. Vandaar 'haa.r in-ijlieidstell'mg ; zij heeft een beilof-te geteekend it zij voor den d.uur daarvan zal b'iijven in ;t ziekenhuis, waar zij geopereerd zal worden. Het procès Roy in Indië Calcutta, 9 April — G>:steren versclieen hier )or de derde m a al' voor die rechtbank de Indd- ' iho student Roy, onder béschuildsgiing den op-chter van pc-l^cie Ghose o.p een tramwagen te jbben doodgeschoten. Roy, die deswege reeds veemaal Averd- vrijgcsproken, is* thans voor do srde fnaal vrij,go.sproken. De zaak heeft buitengewoon groote belang-eïling gewekt, dfaar zij. besohoinvd werd <a-Ls in krachtpifoer tusschen de Ind'isohe nationa-sten en de regeering. De nationalisten jiiichen natuu.rlijk over hun ■gepvaal. FRANKRJJR Aftruggelaarszaken te Parijs Parijs, 9 April. — Bankiers, handelaars en iakwaarneme. s, een t\vin,tigta.l, hadden in >03 een bank'huis opgericht. aan wier hoofd >kere Rousseau stond, scJioonbrocr van den . Renoult, thans minister van geldwezen. Daar het be'heer van .Rousseau aan verschei-ine ko.mmandiitariissen nogal"* verdacht voor- ■ .vaim, zoo wèrd een besoheidc n onderzoek in-?steld en vastgesteld dat 2."30,000 fr. aan het ' aatschaippelijk kapitaal van een mil'lioen ont-•aken. Rousseau wo.rd nu aangehoudon, be-jhuldigd van afiruggeJarij en misbrufk van irtrouwên. Ook de financier Vacher-Lagrave, bpstuuider m « La Prévoyance » is aangehouden gewor-?n. Deze .ve.spreidde omzendbriefjes Waardn j een gemakkelijk en geregeld werk, met inst van 25 tôt 50 frank in de week, beloofde m elken koopei' van een zijner breimachines, e hij voor 185 fr. kontant verkoclit. In zijn bureelen werden brieven en manda-n aangeslagen ; 20,000 frank, in een bank-iis neergelegd, zijn eveneens in beslag momen. Zekere stukken toonden dat de brei-achines in slechten staat werden geleverd. Het erk dat met de brei machin es werd ^emaakt, as dientengevolge zoo sleeht, dat liet tu.ig eeds werd geweigeid. ITALIE Oprichting eenar kathoiieke partijgroep Hoèwel de Paus zich steeds heeft verzet. tegen i oprichting van een kathoiieke part.ij in Ita-i, is thans toch een kathoiieke partijgroep in : Iraliaahsche Kamer tôt stand gekomen, na-elijk de kiistelijk-sociale groep. De «Osservâ-re Romano», het pauselijk blad, h<ad tegen î vorming dezer partij gewaacschuwd, doch heeft niet gebaat. De leiders zijn de afgevaardigden Ciriani, âglioni, Schiavon, Micheli en Tovini. Ciriani heeft. in de Kamer verklaard dat de etiwe grôep zieb zal kanten tegen de liberale 1 konservatievè richtingen, "waaruit het hûrdi-î kabihet is voortgekomen, en tevens zal - t,-e-m naar demokratisché hervorm.ngen. De dreigende spoerwegsiaking Rome, 9 April. — Het syndikaat der maclii-sten en stokérs 'van de spoorwegen heeft ■ t il n gunste der spoorwegstaking uitgesprQk'în. Als gevolg jdaàrvan zal het verbond vàn bet loorwegpersopeel onder zijn Ieden een *efe-indûm over het al of niet staken ffoiiden. RUSLANÏ) Eene Jcdin op een graf gekruisigd St-Petersburg, 9 April. - Een gruwelvolle iisdaad werd te Zaritzyn (jirovdnêiè Saratow) epleegd.Drie jongeliedon onteerden een joodsch leisje, sleepten ze tijdens den naoht tôt aan et kerkhof en, niettegenstaande de kreten der agelukkigç, nagelden ze haar op 't houten kruis an een graf. Ze dreven de wreedheid zoo ver, un nagels in de oogen van het meisje te ste-en. Personen welko 's morgens het kerkhof be-)dhten, troffen de ougelukkige dood aan op ?t kruis. De schnldigen werden nog niet aan-îtroffen. ALBANIE De rust hersteld te Koritza Eer telegram uit Durazzo meldt diat- de rust ^ herst^'-d is te Koritza. In ambtelijke kringen i\ordt aangestipt dat er zich onder de Epiroten He 35e bij Koritza streden, oifficieren en soldaten jifc liet Grii ksc'he leger bevonden, rerwijl ook 3 >nder de krijgsgevangen gemaakié Eipi.roten a,fg jrieks-lie soldaten waren. koi: Albanie roept de bemiddsling van Roemanië in hee W« ' én, 8 A.pril. — Blijkens een telegram win tan cii' « Xeue Kroie Presse » uit Hoekarest, kor îe^f-t de vorst van Albanie kon'ng Karel van li'iu î<5èm'<-v.ië verzoeht, bij' de G ri k.^c'iie regeering ver itappen te doen ten gunste eener mihnelijke die c.nlvkaig van bet konfllikt in zuid'e.lijk Albanie, mis Koning Karel 'heeft reeds aan dat- verzoek toc. roklaim. ork De Albaneesche regeering heef: voorts Jïoe- ten nenië ".m uitzendïng eener militaire zending Wa îaar Aibanië verzocht. "Tmerika -- -aan DE MEXSKAAN3CHE KR3SIS ter 3e regeeringstroepen wiiien Torreon heroveren koe De regeering te Washington lieefi telegram- I men ui't Mexiko , ontvangen, beihelzende dat lnvi 3uerta zijn troepen in het noorden last heeft noc çegeven Torreon te hernemen. De groote betee- ëch cenis die hij blijkbaar aan het bezit van' Tor- zal. "éon hecht. verklaart de herhaalde tegenspraak een ^an dlen val der stad. A Naar de « Frankfurter Zeitung » van zijn koe îorrespondent te New-York ver neemt, staat ge- mis xeraal Velasoo reeds met 15,000 man regee- voc lingstroepen in do nabijheid van Torreon. Hij tre mu reeds aanmerkelijke voordeelen behaald tus îebben. raa gev De Zaak Caillaux te Parijs ^ HET VOORTGEZET ONDERZOEK ®V€ De heeren Caillaux en Barthou tegenover ^ elkaar gesterd ^ /Parijs. 8 April. — De h. Boucard, onder- }>rû îoeksrechter, stelde heden ,1e heeren Caillaux teli în Barthou tegenover elkander. \ De h. Caillaux vroeg een belangrijk punt var âjner ondervraging van gister te volledigen. stu Hij toont dèn rechter aan dat er uit de feiten 11° lie hij dezen mededeelde, geenszins blijkt "ac làt noch hij, noch zijn vrouw vô6r het drama ^ ^ mi de zaak Rochette bekommerd waren. ^ Mevr. Caillaux begaf zich dus op 16 Maart ^0G liet naar den «Figaro», om de afkondiging van rep dit dokument te voorkomen. Hij herinnert voo jic.h aan 't bestaan van dit dokument niet te kos îebbén geloofd. 't r/ In de zaak Rochette deed liij mets dat zijn ons îer kon treffen Hij zegt tôt plicht te hebben jehad,. als minister van financiën, het kabi- î116 letshooil te verwittigen over het nadeel dat tiei lan de ,reldmarkt door zekere pleidooiem kpn worden berokkend. «Ik volvoerde eene een-/oudige regeeringsdaad», zei hij Daarna werd Caillaux tegenover Barthou ge- J" >teld, teneindo te weten te komen of Mevr. 3ueydan, eerste vrouw van Caillaux, op de j'-j. \ntinlaan aan een lantaarnpaal de beide brie- ge2 /en, later in bezit van Calmette gekomen, voo /oorlas. ges Zonder een krachtdadige logenstraffing aan Caillaux te geven, zegt Barthou dat deze zich —-aeeft kunnen bedriegen. Z'-^ Mevr. Gueydan sen brief van 16 bladzijden had gelezen, zou hij zich dit herinneren. Hij kende enkel het dokument Fabre. M Caillaux volhardt er in dat Barthou hem van die brieven heeft gesproken, maar de laatste zegt dat er verwarring moet zijn over 2en met Mevr. Gueydan later gevoerd gesprek. Ondervraging der heeren Avril en Frivat-Deschanel De b Avril, opsteller van 'en «Figaro», zegt I dat Caillaux in December vroeg of de. pers-veldtocht in vermeld blad ging o^houden, daar hij cr genoeg van ging krijgen en h. Calmette zijn getuigen zou zenden. «En ik schiet raak». voegde hij er aan toe De h Privât-Dechanel, algemeen sekreta-ris in bet ministerie van geldwezen. bevestigt wat h Caillaux gister zei ov?r de door Mevr. Gueydan verklaarde brieven. De Schoolwet in den Seaaat De kwestie der voertaal De Antuer|isahe tak van .het Algemeen Ne-der.Iandivch Verbond heeft aan de senators • het volgende schtijven gezonden bij den aan-vang der bespreking \ran de schoolwet in den Senaat: Heden begint 111 den Senaat de bespreking k an het nieuwe wetsontwerp yoor het Lager Onderwijs. Deze wet is van overwegend bëlang roor de Vlammgen, wat aangaat de voertaal, vvclke bij het onderwijs moet gebezigd worden. Pienaangaando werd in de Kamer van Volks-vertegenuoordigers een tekst gestemd, die aan-leiding kan geven tôt aile mogelijke uitleggin-gen- V Wii znn dan ook zoo vrij U te verzoeken bij Jen h. Miinister tijdens de bespreking aan te dringen om een juiste v erk lar i 112 van den ge-^temden uvkst te bekomen. Het is immers een Fei't, dat niet tegen te spreken is, dat de voej--taàl van het lager onderwijs de moedërtaal van bet kind fnoet zij6. Niemand kan dezen waren ped^gogisdlien regel tegenspreken. Het mag dan ook niet aan de willekeur van do oudors \ Dvergelaten worden, de voertaal voor liun kiii- \V( deren te, fyfepalen, daartoe zijn zij onbevoogd. 1 Wij di^'veri Iropen, hooggeachto heer Sena- ya torf dat gîj het gegronde van ons sclirijven' zult ine inzien en er het noodige gevolg zult kunnen aan ■ geyen. *** I Wij hebbpn over dat vraagstuk onze mee- da. ning uitgedrukt : de gestemde • teikst geeft \ aanlei.ding tôt 'wiUekenr en is een fo-pperij. be< Ôverigens heeft de mibister van Wèten- flii scha.p en Kunst in de Kamer bewezen.dât hij he elkie ernstige regeling vaii het vraagstuk der af^ voertaa.l vermijden wil. Dus zal hij zeer waar- schijhlijk verkiezen in het duister te blij- sel ven. bo Iedereen kent de reden : men wil de kleri- j3'1 ka.le scholen op taalgebied laten voortknoei- , en. > Wij denken dus dat het sch.rijven door den <],e Antwerpschen tak van het Algemeen Neder- '<!•& landsch Verbond opgezonden tôt geen uitsîag dri zal leiden, hce loffelijk de inzichten van onze : Antwerpsche vnencîen ook zijn. rn« De vcrantwoordelijkheid van dat ailes werd "-<> vastgesteld, en wij kunnen slechts herhalen s,'' dat zoo de VJamingien op ongehoorde wïjze l r gefopt werden, zulks dient toegeschn even aan 1' '' de katholieike volksverteg!enwoordigers, die ! de Regeering liste n begaan. Wie zou er nu meer krachtdadiigheid dur- fl(l ven verwachten vanwege de oude kathoilieke Va pruiiken uit den SenaatA? ge- BRIEF UIT GEINT an onzen berichtoever : rnieuwdo Winterkoncerten len zegt dat het komiteit der gedurendeli îloopen seizoen, plotseling ontbonden wint< cei-ten, terug een bedrijfskapitaal gevorn ft met het 00g op de herini'ichting der ree terkonoerten voor het seizoen 1914-1915. H iite.it zou op dit oogenbkk in onderhand : zijn met een nieuw orkestleider. Voor 20 we ons met de iniùchting dezer koncerte steeds het bestaan der Vlaamsché toonlcun kend hebben, willen bemoeien, zullen y 1 maar de hoop uitdrukken dat de nieuv àstleider, niet zooals zijn voorganger, onw J zal zijn betreffende de muziek van Benoi elput, Gilson, Mathieu, Roels e. a. paniek in een Kinema-gebouw •e paniek in een onzer kinOmazalen, na leiding van een niemendal ontstaan, bren ig de kwestie der veiligheid en ook die d Ibloedigheid aan de dagorde. 'it oogpunt van Veiligheid biedt de zaal ;stie, door het bestaan van verschillem duitgangen, voldoende waarborg. Het ter niet zoo met aile in onze stad bestaan m. En de bevoogde overheid deed wol hi s een nader onderzoek over in te stellen. Vat de kwestie betreft der middelen om < Ibloedigheid onder het publièk te boude sclnen zou 't goed zijn, dat aile kinema's h rbeeM vôlgden van een kinema uit dën oi der Zuidytatie. waar men elken avon schen de films in, nu en dan op het doek e dgeving tôt behoud van koelbloediglieid al van brand, op het doek laat verschijne • Tonnen van 't Zal We! Gaan Ve schreven op het einde van ons versli r het feestmaal van het V° Groot Ned< clsch Studentenkongres dat : op iiet zwa iden programma der drie kongresdagen, t t van vele Noorder- en Zuider- en sdhokk edere geen enkele maal een degelijke nac ]ke biervergadering was voorgekomen. P"e hebben naar aanleiding van dit berioht wege versc'hillende Ncord-Nederlandscl len te 11 vreeselijke protestbrieven gekrege > komt allemaal hier op neer dat er in d< ht van Zondag op Maan'dag, velo Noor lerlandsclie studenten te gast waren op tw nen bij 't Zal Wel Gaan en dat het er ste: ht-broedorlijk is toogegaan. :t Zal hee 1 bovendien, naar we nu vernemen, heel zi, ertorium van Gentscho studenteniiederen < rdraohten uitgehaald en de gasten beblx telijke « leute » gehad. De tonnen yi 1 a 1, die de leémte van 't programma, do aangewezen, ^ulden, werden on-ambtelij h op echt Groot-Nederlandsohe wijze gel :1. We wisten 't niet. Doch nu is 't kwa; steld. >r aen Nederlandschen S^houwburg e h Arthur Hendrikx, bestuurder van d derlandschen Schouwburg, is naar Nede d vertrokken met het inzioht er zoo moc nieuwe krach ten aan te werven voor zi elschap. Binnen kort zal het gezelsch; r het volgend tooneelseizoen volledig saai fceld zijn. IN HET LEGEE Een soldaat met tien nieuwen helm 'oor .de eerste maal hebben onze spldat ►erisdag uitgepakt met den helm. loe is het nieuwe hoofdtooisel onthaali n de meeningen hierover uitgedrukt, m n tèrècht zeggen : zooveel hoofden, zoov( nien. )e dagbladen, die den openbaren indr' ëtén vertolken, spreken zidh zèlven tege het . een aard heeft. olgens de eenen, heeft dit hoôfddëksel d ten :ndruk gemaakl, doet er den solda î'Ker mede voof-komen en de leeuw- die d m bekroônt, geeft iian he.t geheele.een v eteekend nationaal karakter. uideren oordeeleh da.t de indruk echt m ijk is gewéest; men heeft", zeggen ze, aan Dfddeksel het uitèrlîjke van den Duitsch îhelm will-on ontnemen en .het ding k vt thans ni'et- sleeht op 'èêii omgekeer Duiskpo!. Vannier men het tooisel, als modêi afza •lijk. beschouwt, is de indruk gansch a rs. doch op het hoof.;l van onze sehachte sigt hij.'tôt op de sehouders te zinken-jaar ons oôrdeel doen d:e Belgische \\< -n a! te .zeer aan de -Fransche denken : c 1 overigens overcenstemmen met e ekkihg orn aan ons loger het uitzicht v ïnische Soldaten te gp-ven, stre'kking, ve'l ?r reeds vroegar aén^eiklaagd werd. îet. is moe-ieiijk, zooals men ziet, met t te pakkeh dat eenieder. voldoet, dôi'h meerderh-d is de nieuwig'heki niet. vo. elr'rg ingeslageh. zoodiat. 'de uitvinder n mag zeggen dat hij niet çnêt den lif-ooren 1s ! AM WKRI^rïlf^ feROMJK Van onzen berichtgever : Zooals veertig jaar geleden Een kletikaal blad spot er mede en w 1 niet gelooven dat, zooals de h. Franck dezer dagen et m d'3 Kamer verklaarde, gansoli Antwerpen r- zou opspringen, om uit al zijne krachten te pro-, id t cvstee ren, zoo men wilde pogen onze h a ven aan hët stadsbes.tuur te ontrooven. &t Het zal voldoende zijn aan dit blad te herin-e- neren, lioe gansdh onze bevolking zijn veront-0- i\aardiging deed losbarsten, toen minister Ma-1, lou, in Febi-uari 1875 het voornemen te ken-st 1011 gai, de Hollandisehe ha ven van Tcrnouzen ■e geli.jk te stellen, wat de recliten en tarieven e betrof, met al de Belgische havens-. 0- Deze verontwaardigrng, die zich toen open-t, 'baarde zoowel bij de klerikalen aLs bij de libe-' ilen, was zoo geweJdig, dat de Kamer van olksvertegenwoordigers er voor terugsdhrîkte •u de overeenkomst, die Malou met NederJand wilde sluiten, in de maand Mei met groote ir nieerderheid van stemmen verwierp. rfc Dat was een zegepraal voor ons stadsbestuur, 2V .11 al de handelsnatiéh vereenigden zich, om dit k bestuur bij brieve hun dank te betuigen, voor in zijn krachtdadige houding om de intrekking van I,0 dit voor Antwevpen zoo noodlottig ontwerp to is i>ekomen. le Wfelnu', het klerikaal blad in kwestie mag er er zekër van zijn, zoo men liet wagen durfde de - i:aven van Ant\\;ernen uit de handen van 011s le stadsbeçtuur te wiililen rooven, er zou stellig II, ,veer gebeuren, wat nagenoeg 40 jaren geleden et gebeurde, en heel de bevolking zou er, zooals n. de h. Franck zegde, uit al liare krachten tegen d, opkomen, om dien sohaamtelooz^n- aanskag te » m verijdelen. m in den Dierentuin n. On Zondag 26 April eorstkomende houdt de Koninldijke Maatschappij van den Dlerentuân haar jaarlijk^che algemeene vergadering. ig .'c ^ °P deze vergadering, dat gewoonlijk de ,r. nieuwe leden, die zich aangeboden hebben, aan-aj genomen worden. at Dit jaar bevat de lijst niet blinder dan 219 e- nieuwe leden en tegen don dag dex vergadering h- wordt nog een bijgevoegde lijst verwacht. Diestsrweg's Jaarkcncert. je ——r le rer SêlegenJicid van zijn twintigste jaarlion-n cert had heî bestuur van Diesterweg's Gemengd Koor aangekondigd, dat lie. ïijn publiek iets j. buitengewoon zou aanbieden : dit. Jubelkoncert ;e llad Woensdagavond in de îeeaizaal van'den Dierentu;;.. piaats en wij moeten volmondig ft vei-klaren, dat het bestuur niet alleen woord ge-■ liouden, maar ieders verwachting overtrolfen [" heeft. ' Voort.gaa.nde op die belofte, was een buiten-' gewggh ôalrijk publiek opgekomen. dat niet al-leen de ruime benedenzaal vulde, maar ook de i1 twee bovengaanderijen. *■> Het leesi werd bijgewoond door den h. sche-®" peu Desguin, de gemeenteraadsleden De Guel-ia dre, Soeten, Van Peborgh en Goetschal, k, den h. Ritoliie. bureeloverôte van het openbaar on-derwijs; iIp ijh. Max Rooscs, Frank ar\ aer stucken, den bekenden kompon.ist, Juiius Schrey, orkestbestuurder der Vlaamsché Opéra, m en meer anderen te lang om le melden. r. Het programma was gewijd aan de Duitselic, e- Fransche en Vlaamsché scholen, in de perso-;n nen van Max Bruck, Saint-Saens en Aug. De i,p Boeclc. Van den eersten meester werden ten gehoore gebracht «Hymne», voor soli, koren en orkest, en Schon «Ellen», ballade voor solii, koren en _ orkest, waar:n, bijzondèr in het tweed e, Mej. Meissner en de h. Butter hunne schoone stemmen hebben kunnen doen gelden, en bewôn-df ren, en wij ons spijt nog vo.elden aangroeien, dat :1e eerste ons gaat verlaten. Als tweede stuk van het programma gin g Nnii Persane, van Saint-Saëns, insgelijks vof>r solistîm, koren en orkesfv'waarin Mej. Buyens en de h. Swolfs met hun prachtige zarngwijize grooten bijval inoogstten,'en de gesproken ge-deelten voorgedragen werden door <len h. Cha-tenoy, der Variétés. l ot sloî werd dç hnldezang Conscience lier, dackt, gedich; van \\r. (Jijssels, muziek van Aug. De Boeck, voor koor en orkest nitge-1 voerd : wij zijn er van overtuigd, dat dit kloek, dit volibloed Vlaamsch gewroclit, gansch be-weaist in den trant en tien, geest van Peter Benoit, zeker wel aan het publiek het meest zal bevallen hebben. De drie werfcen, door de' "solisten, het Ge-mengd Koor en het orkest op de puikste wijze veriolkt, werden daverend toegejuicht, en deze toejuichin-ren waren rnede gerlcht tôt den heer •loris De Bom, den flinken muziekleider die zijn léger van meer dan 3C0 za.ngers en zànge- • ressen en zijn orkest, die allen lof verdienen, toi zinken prachtigen uitsiag heeft weten te dirillen. Eene ovatie werd hem gebracht toen hem, ten slotte, naniens het koor een bloemengarve werd aangebodën Na aflcop van het koncert betuigde de heer Perd. Reynaers, voorzitter, in eene nevenzaa!, hulde en dank aan het stadsbestuur, aan de heeren en dames solisten, aan het Gemen.gd Koor en aan de drukpers, waàrna de h. sche-pen Desgnin aan allen, alsook aan den h. Bey-naers. lof toezwaaide en dronk aan den steeds toenerrienden bloei van Diesterweg's liefda-divre werken. Vergeten wij niet te meklen, dat de h. Ever-aerts met veel ta'ent oq het koncert Kol Nidrçi, een solo met orkest, van Max Bruch, op de oe(!o uitvoerde en grooten maar ook verdien- den bijval verwierf. — SÏAATSBLAD , 9 April 1914. 1 Mclariaat. — Zijn benoemd tôt notaris: Ter standplaats Antwerpen. do h. Istas F., notarié su te De unie. 1er v-ervanging van wijlen Van Sulpor : ter standplaats Denrne, de h. c.yseis P 1 ? kandidaai notaris te Schooten, ter vervanging ig vah den h. Istas. ;el — jk' De Geheimzinnige Dood van een Belg te Konstantinopel «o» ^ BMZONDERHEDEN OVER HET ON&ERZOEK el Allerlei bijzonderheden werden medegedeekl over het rechterLijk" onderzoek, dat thans door den onderzoetcsrechter h. Fromès te Konstan-tinopel wordt geleid. ' 11°^ yer'haal van den zelfmoord van deai ht en Albert He'ibig wordt tegengesproken door aî do ;e- omstandKgueden van den dood, evenals door al le wat men ovor zijn leven kent. De gruwolvolle besChuldiging tegen zijn neef n. ivarel Helbig zoon houdt ook geen stand en n- t g?:vT9te eener P°ging tôt geldafpersing. n , neIller wat onderzoek aan het lioht ' bradhf. Op 10 Oogst laatstleden begaf Albert Helbio-d- zich met zijn neef naar 't klooster St-Benedil? at tus, te Konstantinopel, om er tôt liet uitreiken en van brooooons over te gaan. Tijdens deze uit-m deeling won hij de revolver, die hem hinderde. ke IL!1 den zak halen en kwetste zich doodelijk. Kort nadien was de neef van den doode slaoht-01 tor eener pogin.g tôt geldafpersing vanwege 'is te Konstantinopel verblijvende Italianen, Op * >i.i zijn annklaeht werden dezen aangehouden. Om ir- z:rh te wreken beschuldigden zij K'arrl Helbig «, ,r. zij 11 fa.milielid te hebben gedood. .Vankladlit m ^'®rd tegen hen ingediend, evenals teo;en den ltaliaansehen konsul, wiens gcdrag aan de fa-ïrtilie Helbig verdacht voor kwa m.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.

Er is geen OCR tekst voor deze krant.